NASA'nın Osiris-Rex kapsülü, bir asteroitten aldığı toz örnekleriyle bugün Dünya atmosferine girecek. Asteroit Bennu'dan gelen bozulmamış materyal (2020'de asteroitin yüzeyinden toplanan kayalar ve toz), bilim insanlarına Güneş'in ve gezegenlerin yaklaşık 4,5 milyar yıl önce oluştuğu zamana dair bir pencere sunacak.
BBC'nin haberine göre Osiris-Rex kapsülü merminin 15 katından daha hızlı bir şekilde Dünya atmosferine girecek. Bu sırada gökyüzünde bir ateş topu oluşturacak kapsül, ısı kalkanı ve paraşütlerle inişi yavaşlatılarak ABD'nin Utah eyaletinde Batı Çölü'ne yumuşak iniş yapacak.Dağ büyüklüğündeki asteroit Bennu'dan aldığı bir avuç tozu getirecek kapsülün, en derin sorulara yanıt vermesi bekleniyor: Nereden geliyoruz?
Misyonun baş araştırmacısı Profesör Dante Lauretta, "Asteroit Bennu'dan 250 gramlık numuneyi Dünya'ya getirdiğimizde, gezegenimizden önce var olan malzemeye, hatta belki de Güneş Sistemimizden önce var olan bazı taneciklere bakıyor olacağız. Başlangıcımızla ilgili ipuçlarını bir araya getirmeye çalışıyoruz. Dünya nasıl oluştu ve neden yaşanabilir bir dünya haline geldi? Okyanuslar suyunu nereden aldı; atmosferimizdeki hava nereden geldi; ve en önemlisi, Dünya'daki tüm yaşamı oluşturan organik moleküllerin kaynağı nedir?" diyor.
OSIRISREx uzay aracı, Bennu asteroitinin bir parçasını içeren kapsülü serbest bıraktı. Kapsül dört saat boyunca uzayda düşecek, Kaliforniya üzerinden atmosfere girecek ve yaklaşık 13 dakika sonra Utah'a inecek.
The #OSIRISREx spacecraft has released the capsule containing a piece of asteroid Bennu. The capsule will plummet through space for four hours, enter the atmosphere over California and land about 13 minutes later in Utah. https://t.co/lK5QmILjtj pic.twitter.com/gECoNC1sHU
— NASA Solar System (@NASASolarSystem) September 24, 2023
BENNU: BİR ZAMAN KAPSÜLÜ GÖREVİ GÖREBİLİR
Bennu 500 metre genişliğinde bir asteroit. NASA'nın OSIRIS-REx'i de Dünya'ya bir asteroit örneği gönderen ilk ABD misyonu olacak. 8 Eylül 2016'da fırlatılan OSIRIS-REx uzay aracı, 20 Ekim 2020'de Bennu asteroitinin yüzeyinden tahminen 250 gram kaya ve toz topladı. Yukarıdaki videodada Osiris-Rex'in Bennu asteroidinden parça örneği aldığı anı görüyorsunuz. OSIRIS-REX 10 Mayıs 2021'de örnekle Dünya'ya dönüş yolculuğuna başladı. NASA'ya göre Bennu'dan gelen bu materyal, güneş sistemimizin ilk günlerinden kalma bir zaman kapsülü görevi görüyor ve yaşamın kökenleri; asteroitlerin doğası hakkındaki büyük soruları yanıtlamamıza yardımcı olabilir.
EN KISA SÜREDE TEMİZ ODAYA GÖTÜRÜLECEK
Misyon ekibi üyeleri, numunenin Dünya ortamına maruz kalma nedeniyle kirlenmemesini sağlamak için kapsülü yere indikten sonra mümkün olan en kısa sürede alacak. Onu helikopterle geçici bir temiz odaya uçuracaklar ve örneği ertesi gün NASA'nın Houston'daki Johnson Uzay Merkezi'ne nakledilmek üzere hazırlayacaklar. Johnson'daki bilim insanları numuneyle ilgilenecek, onu saklayacak ve OSIRIS-REx bilim ekibine ve dünya çapındaki diğer bilim insanlarına dağıtacak. Numunenin büyük bir kısmı talep üzerine gelecek nesillere sunulacak.
Bennu neyden yapılmış?
Bilim adamları, Bennu'nun 1 ila 2 milyar yıl önce meydana gelen büyük bir çarpışmanın ardından asteroit kuşağındaki daha büyük bir asteroitin parçalarından oluştuğunu tahmin ediyor. Bir “moloz yığını” asteroiti olarak kabul edilen Bennu, gevşek bir şekilde bir araya gelmiş kayaların bir karışımı. Asteroit organik moleküller açısından nispeten zengin. Bilim insanları "Dünya, bildiğimiz şekliyle yaşamın iki temel bileşeni olan bol miktarda organik moleküle ve sıvı suya nasıl sahip oldu" sorusuna yanıt arıyor ve Bennu gibi asteroitlerin bu maddeleri milyarlarca yıl önce Dünya'ya çarparak taşımış olabileceğini söylüyor.
NASA neden Bennu'yu incelemeye karar verdi?
NASA'ya göre asteroit, Dünya'da bulabileceğimiz hiçbir kayaya benzemeyen, güneş sisteminin çalkantılı oluşumunun bir kalıntısı. NASA, "Gezegenimizde hava koşulları, erozyon ve levha tektoniği Dünya'nın oluşumuna dair kanıtları yok etti. Böylece, Bennu'nun kayaları bize kendi tarihimize, dünyanın ilk oluştuğu döneme dair dair bir fikir veriyor" diyor. Bennu bilinen tüm yaşamı oluşturan organik bileşikler açısından zengin. Bilim insanları erken dönem hakkında daha fazla şey öğrenmek istiyor ve iyi korunmuş bir asteroit örneğinin yardımcı olabileceğini düşünüyor. Bennu Dünya'nın yörüngesini geçiyor, bu nedenle Bennu'ya bir uzay aracı göndermek ve geri dönmek nispeten daha hızlıydı.
Bennu bir gün dünyaya çarpabilir mi?
NASA, "Bennu'nun 2100'lerin ortalarına kadar Dünya'ya çarpma şansı yok. Bundan sonra, en az 2300 yılına kadar bu şans çok zayıf; 1.750'de 1 veya yüzde onda birinden daha az. Uzak gelecekte, Bennu potansiyel olarak Dünya'ya, hatta Venüs'e çarpabilir, ancak bu tahmin edilemez. Aslında Bennu gibi asteroitlerin gelecekteki hareketlerini doğru bir şekilde tahmin edebilmek, misyonun bilimsel hedeflerinden biri" diyor.