Çin’in Jinan Üniversitesi’ndeki Guangdong Anahtar Çevre Kirliliği ve Sağlık Laboratuvarı bilim insanlarının yürüttüğü bir araştırmaya göre plastik su şişeleri, plastiğin çevreye verebileceği temel zararın çok daha ötesinde bir tehlikeye sahip olabilir.
Bilim insanları, plastik su şişelerinin Güneş’e maruz kalmaları durumunda suya, uçucu organik bileşikler (VOC’ler) olarak bilinen, potansiyel olarak toksik kimyasallar salabileceğini buldu. VOC’ler genellikle oda sıcaklığında buharlaşır ve boyalar, temizlik ürünleri, solventler ve yakıtlar gibi çok sayıda üründe bulunabilirler.
Ne yazık ki, yiyecek ve su şişelerimizin ambalajlanmasında kullanılanlar gibi plastiklerde de bu kimyasallar bulunuyor. Bunların büyük bir çoğunluğu zararsız olsa da, bazılarının sağlığınız üzerinde kısa veya uzun vadeli etkileri olabiliyor. Plastik su şişelerinin yeni tehlikelerine dikkat çeken yeni çalışma, uzun süre Güneş’e maruz kalan su şişesinin içeriğine bu VOC’lerin salınabileceğini belirtiyor.
Neyse ki, şişeler aşırı miktarda kimyasal salmıyor gibi görünüyor. Ancak açığa çıkan kimyasallar arasında alkanlar, alkenler, alkoller, asitler ve aldehitler bulunabildiğinden dolayı araştırmacılar, özellikle şişelenmiş suyun uzun süre güneş ışığına maruz kalabileceği yerlerde insanların bu konuda dikkatli olmalarını öneriyor.
Çalışmada kullanılan şişelerin her biri, şişelerde kullandığımız en yaygın plastik türlerinden biri olan polietilen tereftalattan (PET) üretilmişti. Araştırmacılar, kimyasalları serbest bırakan sürecin büyük olasılıkla fotodegradasyon olduğunu, yani plastiğin ısıya değil, ışığın kendisine tepki olarak parçalandığını söylüyor.
Daha fazlası da var
Elbette plastik su şişelerinin tehlikelerini vurgulayan tek çalışma bu değil. Daha önceki araştırmalar, suyu sadece bir gün boyunca plastik bir şişede bırakmanın, vücudunuzun hormonal sistemine müdahale edebilecek kanserojenler ve endokrin bozucular da dahil olmak üzere yüzlerce kimyasalın içeceğe sızmasına izin verebileceğini gösteriyordu.
Eco-Environment & Health dergisinde yayınlanan bu son araştırmanın mağazalarda satılan plastik şişe sularından mı yoksa yeniden kullanılabilen plastik su şişelerinden mi bahsettiği belli değil. Her iki durumda da bu şişeleri Güneş’te tutmaktan ve ışığa maruz bırakmaktan kaçınmanızda ve mümkünse suyunuzu depolamak için başka seçenekler bulmanızda fayda var.