Windows XP, 25 Ekim 2001'de Microsoft tarafından "Microsoft'un şimdiye kadarki en iyi işletim sistemi" sözcükleriyle tanıtılmıştı. Ancak tam 10 yıl sonra birçok kişi, onu hala dünyanın en iyi işletim sistemi olarak görüyor.
Windows XP'nin bu kadar başarılı ve kalıcı olacağını, çıktığı gün herhalde Microsoft dahil hiç kimse tahmin edemezdi. Bu, ne tüketiciler, ne bu iş için para alan sektör analistleri ne de şirketler tarafından umulmuyordu.
Windows XP'nin kalıcı olması, tek bir faktöre bağlı değil. Bu faktörlerin en başında 2007'de çıkan Vista'nın başarısızlığı ve PC kullanıcıları tarafından büyük bir kabul görmemesi var. Ancak özellikle 2004'de Service Pack 2 yayınlandıktan sonra sanırız Windows XP'nin iyi olduğunu kabul etmemiz gerekiyor.
Bu makalemizde Windows XP'nin hayatındaki önemli gelişmeleri, başarılı ve başarısız sürümlerini, XP'nin ortaya çıkmasında ve bugün hala yaşamını sürdürmesinde rol oynayan olayları sizlerle paylaşacağız.
2000 - "Whistler" betası dağıtıldı, 2001
31 Ekim 2000: Microsoft, Windows'un yeni sürümü "Whistler"ı 200.000 beta tester'a sessizce dağıttı.
12 Kasım 2000: Bill Gates, Las Vegas'taki geleneksel COMDEX konuşmasında Whistler yüklü bir Tablet PC prototipi tanıttı.
4 Şubat 2001: Whistler ve yeni Office'in resmi isimleri duyuruldu: Windows XP ve Office XP. Bu sıralar yeni Windows'un "Windows 2001" olacağı dedikoduları mevcuttu. "XP", İngilizcedeki "eXPerience" (Tecrübe) kelimesinden iki harfi içeriyordu.
10 gün sonra ise Microsoft ortak kurucusu Paul Allen'ın Experience Music Project etkinliğinde Bill Gates, Windows XP'yi resmen tanıttı.
26 Mart 2001: Microsoft, Windows XP Beta 2'yi yarım milyon beta tester'a dağıttığını açıkladı.
9 Mayıs 2001: XP'nin 2002'de yayınlanacağı dedikodularını yalanlayan Microsoft, Windows XP'nin 25 Ekim 2001'de yayınlanacağını söyledi.
2001 - Windows XP üreticilere sunuldu, yayınlandı
24 Ağustos 2001: Microsoft, Windows XP'deki çalışmalarını tamamladı ve onu PC üreticilerine sundu. Bu sırada Windows XP'nin sürümleri (Home ve Professional) ve fiyatları da açıklandı.
30 Ağustos 2001: Microsoft, Avrupa'da devam eden tekelcilik karşıtı sorunların Windows XP'yi geciktirmeyeceğini söyledi.
25 Eylül 2001: Windows XP yayınlandı. 9 Eylül olayından 6 hafta sonraya gelen tanıtım, New York'da Times Square'deki Marquis sahnesinde büyük bir güvenlik altında yapıldı ve atmosfer, bekleneceği üzere sessizdi.
Etkinliğin baştan sonra ciddi geçtiği de söylenemez. Zira webcam'le ilgili bir demonun gösterildiği sırada küçük bir sorun yaşanmıştı.
6 Kasım 2001: Araştırma firması NPD Intellect, perakandecilerin ilk üç günde 300.000 Windows XP sattığını tahmin etti. Bu sayı, oldukça popüler Windows 98'in gerisinde, Windows ME'nin ise önündeydi.
11 Kasım 2001: Bill Gates, Windows XP'nin özel bir sürümünü COMDEX'de gösterdi.
19 Aralık 2001: Cnet'ten Joe Wilcox, XP'nin perakande satışları yavaş olsa da, toplamda oldukça iyi sattığını söyledi.
2002 - 17 milyon XP satıldığı duyuruldu
17 Ocak 2002: Microsoft, yükseltme olarak ve yeni PC'ler için 17 milyon Windows XP sattığını açıkladı.
18 Nisan 2002: Microsoft, PC'lerin yaklaşık yüzde 60'ının Windows XP ile yüklü olduğunu açıkladı.
16 Temmuz 2002: DVR özelliğine, daha iyi müzik ve fotoğraf araçlarına sahip, TV setlerine bağlı PC'lere özel yeni Windows XP sürümü olan Windows XP Media Center Edition'ı duyurdu.
30 Ağustos 2002: Microsoft, Windows XP Service Pack 1'i yayınladı. Bu sürümde Amerikan Adalet Bakanlığı'nın bir kararı dolayısıyla Internet Explorer'ı kaldırmak mümkün hale geliyordu.
9 Ekim 2002: XP'nin çıkışının yaklaşık bir sene ardından Microsoft, Windows 95'de takılı kalan kurumları yükseltmeye ikna etmeye çabalıyordu.
CEO Steve Ballmer bir konuşmasında, Windows 95 ve 98 kullanan şirketlerin, Windows XP ve Office XP ile gelen "inanılmaz faydaları" kaçırdıklarını söylüyordu.
7 Kasım 2002: COMDEX ve Tablet PC zamanı yine gelmişti. İki sene boyunca tanıtılan önizleme sürümlerinin ardından dağıtılacak Windows XP'nin kalem destekli sürümünü çalıştıran modeller duyuruldu.
2003 - Windows Smart Display
8 Ocak 2003: Microsoft'un bir başka tablet PC denemesi olan Windows Smart Display'ler sevkedildi. Bu dokunmatik ekranlar, PC'nizi uzaktan kullanmanıza izin veriyordu. Ancak cihazlar hemen başarısız oldu ve çok az kişi varlığından haberdar olabilidi.
23 Mart 2003: Intel'in pek de başarılı olamayan Itanium platformu için "Microsoft Windows XP 64-Bit Edition Version 2003" tanıtıldı.
11 Ağustos 2003: Büyük sayıda XP (ve 2000) kullancısı, PC'lerinin bir mesaj gösterip yeniden başladığını farketti. Bunun sorumlusunun Blaster adındaki bir solucan olduğu sonradan anlaşıldı.
17 Kasım 2003: Bill Gates, COMDEX'te Windows XP Tablet PC Edition'ın yeni bir sürümünü tanıttı. Gates'in "tablet PC'ler 5 senede piyasayı ele alacak" demesinin bir sene ardından Microsoft, tabletlerin yine 5 sene sonra piyasaya hükmedeceğini söyledi. Bu, tahminden daha çok bir hedef gibi görünüyordu.
2004 - Windows 98 uzatmaları oynuyor
12 Ocak 2004: Windows 98'in destek süresi bitmeden kısa bir süre önce Microsoft, bu süreyi 30 Haziran 2006'ya kadar uzatmaya karar verdi. Bu hamle, Windows XP'ye geçmeye niyetli olmayan kullanıcıları teskin etmek ve Linux gibi alternatiflere yönelmekten uzak tutmak için yapılmıştı.
6 Ağustos 2004: Microsoft, birkaç ertelemeden sonra Windows XP Service Pack 2'yi yayınlamak üzere olduğunu duyurdu. Windows XP SP2, bir hizmet paketi için oldukça zengindi ve sadece güvenlik yamaları ve onarımlar içermiyordu: Service Pack 2, entegre güvenlik duvarı, açılır pencere engelleyici, daha iyi Wi-Fi ve Bluetooth desteği, daha çok çokluortam desteği gibi yeni işlevlerle geliyordu. RSA güvenlik konferansında Bill Gates tarafından tanıtılacak kadar önemliydi.
11 Ağustos 2004: Microsoft, Windows'u satın alamayan ve korsan sürümünü kullanan ülkeler için kırpılmış bir sürüm olan Windows XP Starter Edition'ı ortaya çıkardı. Bu sürüm, aynı anda sadece üç program çalıştırabiliyordu.
27 Ağustos 2004: XP için önemli bir adım olacağı düşünülen WinFS dosya sisteminin işletim sistemine entegrasyonunun sanıldığından karışık olduğu anlaşıldı ve yeni işletim sisteminden kaldırıldı.
12 Ekim 2004: Windows XP Media Center 205, Bill Gates ile ünlü isim Queen Latifah arasındaki uyumsuz bir diyalogla tanıtıldı.
2005 ve 2006 yıllarındaki gelişmeler
29 Mart 2005: Microsoft, AB Komisyonu'nun isteğine uyarak XP'nin Media Player olmayan bir sürümünü yayınlamak zorunda kaldı. Bu Windows, Windows XP N olarak adladırıldı. Microsoft'un tercih ettiği isim ise oldukca iticiydi: "Windows XP Reduced Media Edition"
22 Temmuz 2005: Windows XP'nin devamı niteliğindeki Longhorn duyuruldu.
9 Mart 2006: Almanya'daki CeBIT gösterisinde Microsoft, küçük boyutlu dokunmatik PC'lerini ortaya çıkardı: UMPC.
21 Mart 2006: Windows Vista'nın kurumlara Kasım'da sunulacağı, ancak tüketicilerin Ocak 2007'ye kadar bekleyeceği açıklandı.
5 Nisan 2006: Apple, Boot Camp'ı tanıttı. Mac'ler ilk kez bir Windows'u çalıştırabilir hale geldi.
2007 - Vista çıktı, XP ölmedi
24 Ocak 2007: Windows XP'nin tüketici sürümlerinin desteği uzatıldı (Ocak 2009'dan 2014'e).
29 Ocak 2007: Windows Vista'nın tüketicilere sunulduğu duyuruldu ve Windows XP dönemi kapandı (Microsoft'a göre).
23 Temmuz 2007: Tayvanlı PC devi Acer'ın patronu Gianfranco Lanci, diğer PC üreticilerinin söylemek istediğini açıkça söyledi: "Tüm endüstri Windows Vista ile hayal kırıklığı yaşıyor... Ve bu bu senenin ikinci yarısında değişmeyecek." Ona göre işletim sistemi, hazır olmadan önce sunulmuştu.
11 Ekim 2007: Araştırma şirketi NPD, Windows Vista'nın Windows XP'nin satış hızının yanına yaklaşmadığını söyledi. NPD'ye göre satışlar yüzde 59.7 daha azdı.
27 Eylül 2007: Microsoft, PC üreticilerine 30 Haziran 2009'a kadar Windows XP yüklü bilgisayar dağıtmaya izin verdi. Microsoft, Vista'nın iyi satmadığını itiraf etmiyor, bunun Vista'ya geçişi kolaylaştıracağını söylüyordu. Microsoft yardımcı başkanı Mike Nash, işler yolunda gittiği takdirde Windows Vista'nın MS tarihinin en hızlı satan işletim sistemi olacağını umuyordu.
18 Ekim 2007: İngiliz bilgisayar üreticisi PC World, kötü mali rakamlarını Windows Vista satışlarına bağladı.
2008 - Save XP kampanyası...
2 Ocak 2008: InfoWorld, Microsoft'u Windows XP satmaya ve desteklemeye ikna etmek üzere "Save XP" (XP'yi kurtarın) kampanyasını başlattı ve 210.000 imza topladı. Microsoft'tan ilk etapta herhangi bir ses çıkmadı.
3 Nisan 2008: Microsoft, "ULCPC" ("çok düşük maliyetli PC") üreticilerine 30 Haziran 2010'a dek XP'yi kullanma izni verdi. ULCPC'ler, bizler tarafından "Netbook"lar olarak biliniyor.
MS, diğer PC'lerdeki fikrini değiştirmedi ve destek 30 Haziran'da bitecekti.
6 Mayıs 2008: Windows XP Service Pack 3 yayınlandı. Bu XP için son büyük güncelleme olacaktı. Bu paket SP2 kadar zengin değildi.
23 Haziran 2008: Dell, müşterilerinin Windows XP'li PC satmaya devam etmelerini istediğini söyledi. Şirket, ek olarak bir hafta Windows XP satacaktı.
30 Haziran 2008: Windows XP resmen öldü.
Haziran 2008: Microsoft, kullanıcılar üzerinde yaptığı bir deney ardından yayınladığı bir video ile Vista'nın ne kadar etkileyici olduğunu göstermek istiyordu.
3 Ekim 2008: Microsoft, PC üreticilerine Windows 7'li makinelerle beraber Windows XP'ye "düşürme" disklerini sağlayacağı süreyi 31 Ocak 2009'dan 31 Temmuz 2009'e kadar uzattığını duyurdu.
28 Ekim 2008: Vista'dan kurtulma dönemi, Windows 7'nin teknik önizleme sürümünün yayınlanması ile başladı. İşletim sistemi, Vista'nın ilk başta yapması gerekenleri yapacaktı.
22 Aralık 2008: Windows XP Haziran'da ölse de Microsoft, yeni PC'ler için 30 Mayıs 2009'a kadar XP sevkedeceğini söyledi.
28 Nisan 2009: Kurumsal kullanıcıların korkularını gidermeyi amaçlayan, Windows 7 için Windows XP Mode duyuruldu. Böylece Windows 7 üzerinde Windows XP'nin sanallaştırılmış bir kopyası ve dolayısıyla eski uygulamalar çalıştırılabiliyordu.
2009, 2010, 2011 ve XP'nin geleceği
30 Nisan 2009: Microsoft'tan Mike Nash, Netbook'ların Windows 7 çıkana kadar XP'yi kullanma izninin olduğunu açıkladı.
17 Ağustos 2009: PC World'ün anketine göre kullanıcıların büyük bölümü Windows XP'den hala memnundu; Vista'yı ise görünümünün Windows 7'ye benzemesi dışında sevmiyordu.
22 Ekim 2009: New York'daki bir etkinlikte Windows 7'nin final sürümü tanıtıldı. Etkinlik çok da gösterişli değildi ve Microsoft, yükseltme hakkında şaşırtıcı derecede mütevazı bir tutumdaydı.
12 Şubat 2010: Bir Microsoft yamasının, Windows XP'de mavi ekran hatasına yol açtığı düşünülüyordu, ancak Microsoft bunu 17 yıllık bir bug'ı dirilten bir rootkit'e bağladı.
12 Temmuz 2010: Endişeli kurumsal müşterileri yatıştırmak isteyen Microsoft, Windows 7'yi Windows XP'ye Windows 7'nin destek süresi boyunca "düşürebileceklerini" söyledi (bu tarih, bugün Ocak 2020 olarak planlanıyor).
16 Ekim 2010: Microsoft, tarayıcısının son sürümü Internet Explorer 9'un Windows XP'de çalışmayacağını söyledi. Ancak bu, kullanıcıları Microsoft'un umduğu kadar etkilemedi.
22 Ekim 2010: Microsoft, XP'nin netbook'lar ile ön-yüklü gelmesine artık izin vermiyordu.
13 Eylül 2011: Windows başkanı Steven Sinofsky, Anaheim'deki BUILD konferansında Windows 7'nin halefi, kod adı "Windows 8" olan işletim sistemini ilk kez derinlemesine tanıttı.
13 Ekim 2011: Web araştırma firması StatCounter'a göre Windows 7, internetin en çok kullanılan işletim sistemi Windows XP'yi sonunda geçti. Ancak bazı şirketlere göre Windows XP hala önde.
20 Ekim 2011: Computerworld, ABD'de kurumlardaki XP ve Windows 7 kullanımına dair raporunu açıkladı. Buna göre XP yüzde 55 ile hala yoğun olarak kullanılıyordu.
Peki Windows XP'yi nasıl bir gelecek bekliyor?
Windows XP çok kararlı olsa da yeni özelliklere sahip olmayacak. Eski cihazlarda ise çalışmaya devam edecek. Windows XP, her zaman bildiğimiz, milyonların ilgisini çeken kaliteli bir işletim sistemi olma özelliğini koruyacak.