Analiz firması Forrester Research, blok zincirle çalışan merkezi olmayan metaverse-benzeri olguları tanımlayan bir tanım olan Web3'ü inceledi ve beğenilmeyecek pek çok şey olduğuna karar verdi. Firma, geçtiğimiz günlerde Web3'ü değerlendiren belgeler yayınladı.
Metaverse'te tarım yapacaklar!Haberler
"Web3 ve Web 3.0 Bugün Eş Anlamlı - Ama Bu Her Zaman Doğru Değildi" başlıklı ilk belge, terimin ilk olarak 2000'li yılların ortalarında, Sir Tim Berners Lee'nin "anlamsal ağ" vizyonunda ortaya çıktığına işaret ediyor. Terim, 2014 yılında Ethereum kurucu ortağı Gavin Wood, Ethereum blok zincirinin merkezi olmayan bir ağın temeli olmasını önerdiğinde yeniden ortaya çıktı.
Daha sonra bu terim, risk sermayesi şirketi Andreessen Horowitz'in "Artık Web3 çağının başlangıcındayız" ve "Web3, kurucular ve kullanıcılar tarafından sahip olunan, jetonlarla düzenlenen internettir" açıklamasını yaptığı 2021 yılına kadar ortadan kayboldu.
Forrester, birçok kişinin Web3'ü blockchain, metaverse veya NFT ile ilgili her şey için bir genel durum olarak kullandığını düşünüyor: "Neredeyse bir gecede, blockchain projeleri ve NFT girişimleri sihirli bir şekilde Web3 projeleri olarak yeniden tanımlandı."
Forrester'ın "Web3 Daha İyi Bir Çevrimiçi Gelecek Vaat Ediyor Ama Bir Distopik Kabusun Tohumlarını İçeriyor" başlıklı ikinci belgesi, Web3'ün sekiz temel ilkesini bir araya getiriyor ve ardından bunları değerlendiriyor. Firmanın Web3'ün vizyonları ve gerçekleri hakkında söylediklerinin bir özeti şu şekilde yapılabilir:
- Merkezsizlik: Belirli (genellikle büyük) aktörler etrafında toplanan mevcut kripto projelerinin gösterdiği gibi, başarılması imkansız;
- Şirketlere değil, kodlara güvenin: Bir topluluğun akıllı sözleşmelerinin kurallarını kodladığı ve uyguladığı inancı Hepimiz bilinmeyen geliştiricilere güvenmeliyiz, peki neden?
- Her zaman açık ve şeffaf: Kod kullanma tekellerin oluşmasını engellemez ve kodu değerlendirebilen küçük bir insan havuzuna güvenir;
- Kullanıcılar, oluşturdukları verilere ve içeriğe sahip olur ve bunları kontrol eder: 'Sahiplik' kavramı belirsizdir ve çoğu kullanıcı, verileri hakkında sürekli kararlar vermeye istekli veya muktedir değildir;
- Kullanıcılar kendi kimliklerini ve kimlik bilgilerini yönetir: Kısmen zor olduğu için pek kimse uğraşmayacaktır;
- Kullanıcılar kullandıkları uygulamaları ve ağları kontrol eder: Forrester, bunun birkaç teknoloji meraklısı türün ötesinde olduğunu göremiyor ve birçok çevrimiçi topluluğun kırılgan doğasının, insanların finanslarını yönetmek gibi şeyler yapmak için güvendiği uygulamaları ve ağları çalıştıranlar arasında ayrılıklar olarak yeniden ortaya çıkabileceğini öne sürüyor. Bu, belgenin başlığındaki distopik senaryoyu gösteriyor.
- Merkezi olmayan özerk kuruluşlar, akıllı sözleşmeler topluluğu olarak var olan varlıklar: Tüm olasılıkların kodlanabileceğine dair ütopik bir varsayım üzerinde hiçbir yasal dayanak ve çalışma yoktur.
- Merkezi olmayan finans (DeFi): Güzel bir fikir, ne yazık ki tüketici korumasından yoksundur, risk yönetimi ise çok az kişinin gerçekleştirebileceği kod incelemesini gerektirir.
Ayrıca belge, Web3'ün şu anda "kripto para birimleri ve NFT'ler gibi diğer dijital varlıklardaki spekülatörlerin egemenliğinde olduğu" konusunda uyarıyor ve dolandırıcıların eylemlerinin en iyi niyetleri rayından çıkardığı düzenlenmemiş bir ortam olduğunu belirtiyor. Bunun yanı sıra, risk sermayesi firmalarının şu anda Web3'e milyarlarca dolar döktüğüne de işaret ediliyor.
Forrester'ın belgesi, "Finansçılar bu nakit akışını kapatana kadar, Web3 heyecanı devam edecek ve hızlı zengin olma planları daha değerli gelişmeleri ortadan kaldıracak" diyor ve devam ediyor: "Web3 meraklılarının mevcut World Wide Web'i bozmakla suçladıkları aynı tekel oluşturma, sömürü ve değer çıkarma eğilimlerini zaten görüyoruz."
Bu nedenle Forrester, Web3 projelerini değerlendirirken son derece dikkatli olmayı, yöneticilere bir projeden tam olarak kimin ve hangi para biriminde kar elde ettiğini anlamalarını ve müşteri bilgilerini bir blok zincirinde paylaşarak yaratılan yönetişim ve gizlilik sorunlarını dikkate almalarını tavsiye ediyor.