Uçakların hedeflerine ilerlerken izledikleri rota, pek çok insanın aklında soru işareti oluşturuyor. Örneğin, Fransa'dan kalkan bir uçağın Kaliforniya'ya giderken, neden dümdüz Kaliforniya'ya doğru uçmak yerine, neredeyse kuzey kutbuna yaklaşan bir eğri çizerek hedef şehre yol aldığını merak eden çok sayıda insan var.
For anyone wondering how: pic.twitter.com/6APPqim4ZR
— Asad 🐱 (@CosmicAsad) May 30, 2024
Bu sorunun cevabı aslında zor değil. 3 boyutlu küre şeklindeki dünyada yol alan uçakların rotaları 2 boyutlu bir haritaya yansıtıldığında, geçtiği yol doğal olarak bir yay gibi görünüyor. Ayrıca uçaklar bazen yakıt tasarrufu, bazen de fırtınalardan veya olumsuz hava koşullarından uzak durmak için rotalarını değiştirebiliyorlar.
3 boyutlu bir kürenin iki boyutlu kağıda resmedilmesi ise Mercator projeksiyonu ismi verilen karmaşık bir matematik problemi gerektiriyor. Bu sürecin nasıl işlediğini gösteren bir de video da var; izlemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz:
Merkatör projeksiyonu navigasyon için iyidir çünkü sabit kerteriz rotalarını düz segmentler olarak temsil eder, bu da gemilerin Dünya'nın eğriliği için daha az sıklıkla rota düzeltmesi yapması gerektiği anlamına gelir. Bununla birlikte, boyut ve şekil bozulmalarına da neden olur. Mercator projeksiyonunda olduğu gibi silindirik haritalarda ekvator çevresindeki alanlar kabaca doğru kalır, ancak ekvatordan uzaklaştıkça kara parçaları daha çarpık ve şişirilmiş hale gelir.
Kısacası, küre üzerinde bir enlem ya da boylam çizgisini takip etmeyen düz çizgiler, düz bir harita üzerinde düz çizgiler olarak görünmek zorunda değildir. Bu nedenle, bir uçağın izlediği yol haritada eğri gibi görünse de, sizi mümkün olan en hızlı rotaya götürdüklerinden emin olabilirsiniz.