1.600 yıl önce, ünlü imparator Hadrian’ın adını taşıyan bir şehir olan, Karabük'ün Eskipazar ilçesindeki Hadrianopolis'te, sıkılmış Roma askerlerinin boş zamanlarında oynadıkları, tahta üzerindeki taşlardan oluşan bir strateji oyunu bulunuyordu. Şimdi arkeologlar, bu antik taşlardan ikisinin keşfini duyurdular ve bu lejyonerlerin oynadığı oyunların muhtemelen çoğumuzun bugün hala keyif aldığı oyunlara oldukça benzediğini söylüyorlar.
Kazı başkanı olan Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş yaptığı açıklamada, mercimek formunda ve disk şeklinde kemik objeler bulduklarını ve bu parçalardan birinin üzerinde dört kollu bir sembol, diğerinde ise sekiz kollu bir işaret bulunduğunu açıkladı.
Antik eserler, MS 2. yüzyılda Orta Doğu'da Roma İmparatorluğu'nun gücünü artırmada elde ettiği başarı ve Hadrian onuruna adlandırılan Türkiye'deki Hadrianopolis arkeolojik alanında bulundu. Şehirde ortaya çıkarılan birçok etkileyici yapı arasında, Roma ordusunun ünlü hükümdarın altın çağında şehirde önemli bir varlığa sahip olduğunu gösteren bir askeri kale de bulunuyor.
Çelikbaş’ın açıklaması şu şekilde: “Bu oyunların oynanma yöntemlerine, içeriğine baktığımız zaman bunların askeri stratejiye dayanan oyunlar olduğunu görmekteyiz. Ele geçen objeler milattan sonra 5. yüzyıla ait. 5. yüzyıl bizim için önemli. Çünkü Hadrianopolis’te milattan sonra 2. yüzyılda biz bir askeri karargâhın varlığını zaten önceki yıllarda yapmış olduğumuz çalışmalarda tespit etmiştik. Bu ortaya çıkan küçük buluntular ise bu askeri varlığın uzun yıllar boyunca Hadrianopolis’te varlığını koruduğunu bize göstermektedir. Tek objeyle bunu belirtmek mümkün değil ama çeşitli askeri karargâhların olduğunu gösteren objelerin varlığının ortaya çıkması bu askeri birliğinin ve hatta bunun süvari birlik olduğunu da söyleyebiliriz. Bu birliğin yaklaşık 200 ya da 300 yıl boyunca varlığını koruduğunu işaret ediyor.”
Çelikbaş, bu iddianın, bulunan örneklerin “askeri stratejiye dayalı oyunlar” için kullanılmış gibi görünmesiyle desteklendiğini, bu nedenle “bunları oynayanların büyük olasılıkla askeri geçmişe sahip olduğunu” belirtiyor. Daha spesifik olarak, taşların muhtemelen oyuncuların rakibin taşlarını çevreleyip ele geçirmeye çalıştığı “Ludus Latrunculi” veya tavlaya benzeyen “Doudecim Scripta” adlı oyunları oynamak için kullanıldığını söylüyor.
Bu tür oyunlarının antik dünyada popüler olduğu biliniyor, Romalı askerler boş zamanlarının çoğunu günümüzün en yaygın oyunlarından bazılarının öncüllerini oynayarak geçiriyorlardı. Örneğin, Judaea’da görevli askerlerin Alquerque adlı bir oyun oynadığına dair kanıtlar var ve bu oyun daha sonra dama oyununa dönüştü.
Çelikbaş, “İsimleri antik çağlardan günümüze değişse de aslında bu oyunların tamamının askeri stratejiye dayalı olduğunu söyleyebiliriz” diyor.