Muhtemelen hepimiz ne yesek diye konuşurken veya çevremizdekilerle tatil planı yaparken, tam da konuştuğumuz konu ile ilgili telefonumuzda bir bildiri veya reklam görmüşüzdür. Bu “rastlantılar” arttıkça, doğal olarak, telefonlarımızın bizi gizlice dinlediklerine dair teoriler de artıyor.
Ancak emin olun, bu reklamları almanızın nedeni telefonunuzun sizi dinlemesi değil. Çünkü sizi dinlemesine gerek yok ve zaten sizin izninizle gereğinden fazla bilgi alıyor.
Benzer bir olay, Twitter'da neden diş macunu reklamları aldığına dair açıklamasını Instagram'da paylaşılan Robert G. Reeve'in de başına geldi. Gizlilik teknolojisi uzmanı, annesinin evinde bir hafta kaldıktan sonra, marka hakkında hiç konuşmamasına veya Google'da arama yapmamasına rağmen, kullandığı bir diş macunu markası için özel reklamlar almaya başladığını anlattı.
Birkaç gönderiye bölünmüş açıklamasında, tüm akıllı telefon uygulamalarınızın telefonlarımızdan büyük miktarda veri topladığını ve veri toplayıcıların bunları bir araya getirmek için para ödediğini belirtiyor.
Bu verilerin arasında, örneğin konumunuz, demografik bilgileriniz, benzersiz cihaz kimliğiniz ve bir mağazada kullandığınız indirim kodu gibi şeylerin bulunduğu muazzam bir veri kümesi yer alıyor.
Hizmet şartları ve gizlilik politikasında tüm veri paylaşım koşullarını kabul etmenizin ardından, satın aldığınız veya kaydolduğunuz her şeyin birbirine bağlanması mümkün. Ancak, telefonunuz düzenli olarak başka bir telefonla aynı GPS konumundaysa, veri toplayıcılar bunu da dikkate alıyor.
Ardından, düzenli olarak iletişim halinde olduğunuz kişilerin ağını yeniden oluşturmaya başlarlar ve reklam verenler, ilgi alanlarınız, satın alma ve tarama geçmişiniz ile çevrenizdeki kişiler arasında çapraz bağlantı kurabilir.
Başka bir deyişle, aileniz, arkadaşlarınız ve hatta iş arkadaşlarınız gibi çevrenizdeki insanlara göre size farklı reklamlar göstermeye başlar.
Bu yüzden, sizin kişisel olarak ilginiz olmasa da, o ürüne ilgi duyabilecek birini tanıdığınızı ve düzenli iletişim halinde olduğunuzu bildiği için size bu reklamları gösteriyorlar. Yani, aslında telefonlarımıza çok düşünmeden verdiğimiz bilgiler, doğru anda konuşmalarımızı dinleme yeteneğine göre çok daha ucuz ve çok daha güçlü.
Robert’in “defalarca çürütülmüş” bir “komplo teorisi” olduğunu söylediği şekilde sosyal medya uygulamalarımız bizi “dinlemek” yerine, “sadece” attığınız adımdan yaptığınız alışverişe kadar pek çok farklı bilgiyi içeren, bir araya getirdikleri meta verileri karşılaştırıyor.
Apple'ın iOS 14 özelliği artık mikrofonunuz veya kameranız her açıldığında bunu bilmenizi sağlıyor. Telefonunuzun mikrofonuna yakın zamanda erişildiğinde, ekranın sağ üst köşesinde küçük turuncu bir nokta beliriyor. Kameranız kayıt yapıyorsa bu ışık yeşil yanıyor.
Uygulamalarınızın sizi dinleyemediğinden emin olmak istiyorsanız, ayarlar uygulamasını açın ve gizliliğe dokunun. Ardından, mikrofona veya kameraya tıklayın ve mikrofonu veya kamerayı kullanmadığınız tüm uygulamalar için kapatın. Fikrinizi değiştirir ve izni geri vermek isterseniz, aynı adımları uygulamanız ve seçimlerinizi açmanız yeterli.
Android kullanıcıları ise kişisel, gizlilik ve güvenlik ve ardından Uygulama İzinleri'ne dokunarak ayarlarınızda aynı adımları uygulayabilir.