Yarım asırdan fazla bir süredir sabit disklere bağlı durumdayız. Windows sistem derecelendirmesinde en düşük puanı bu hantal bileşenlerin almasına şaşırmamalı. Yine bilgisayarlarımızı adeta frenleyen bu cihazlar PC dünyasının adeta yüz karası niteliğinde.
Öte yandan haklarını vermek gerek zira sabit diskler kapasitelerine göre düne kadar gayet makul fiyatlara satılıyorlardı. Düne kadar diyoruz zira Tayland'daki sel baskının ardından sabit disk fiyatları neredeyse iki katına çıktı ve bu da SSD'leri bir kez daha gündeme taşıdı. Aslında bu, SSD'lerin sabit disklerin yerine geçmeye başlamasındaki büyük bir devrim olabilir. Zira SSD diskler pahalı oldukları için talep az idi. Talep az olunca üretim maiyetleri de düşmüyordu.
Bu kısır döngü nihayet sona erecek gibi. Zira kullanıcılar artık sabit disklere tonla para verip karışılığında kasalarında "takır tukur" çalışan parçalar istemiyorlar. Bunun yerine verilere şimşek hızında erişen ve bilgisayarı yeniden başlatma işlemini çile olmaktan çıkaran SSD'ler daha ön plana çıkıyor. Mekanik disk fiyatları da uçmuşken doğru SSD'yi seçip fiyatların daha da düşmesine doğru giden yolu başlatalım.
Elektronik mekaniğe karşı
Öncelikle satın alacağınız diski tanımanızda fayda var. SSD diskler, sabit diskler gibi herhangi bir hareketli parça barındırmıyor. Bu bağlamda SSD'lerde dakikada 7200 devir dönen bir motor yok. En ufak bir sarsıntıda verilerinizi katleden bir okuma-yazma kafası yok, verilerinizin kaydedildiği yer metal plakalar değil ve verileriniz manyetik bir biçimde kaydedilmiyor.
Peki bunlar pratikte ne faydalar sağlıyor? Özellikle de dizüstü kullanıcıları için artık cihazı sık sık sarsmak herhangi bir sorun teşkil etmeyecek. Zira SSD'ler sabit disklere oranla çok daha yüksek şoklara dayanıklılar. Sabit disklerde bu durum o kadar vahimdi ki, bazı üreticiler ürünlerini düşme sensörleriyle donatıyordu. Artık dizüstü bilgisayarınız düşse dahi verilerinize en ufak bir zarar bile gelmeyecek.
Yani bir SSD alırken sadece performansa değil, aynı zamanda güvenliğe de para vermiş oluyorsunuz. Yine olur da verilerinize bir şekilde zarar gelirse SSD disklerde bu verileri kurtarma olasılığınızın çok daha yüksek olduğunu belirtelim. Peki SSD diskleri bu kadar performanslı kılan şey ne?
140 kat daha hızlı
Bilgisayarınız sabit diskten bir veri okumak istediğinde bu komut anında diske gönderilir. Diskin üzerinde yer alan yonga, gelen komutu okuma yazma kafasına iletir. Okuma yazma kafası, plakalar üzerinde veriyi arar. Veri bulunduğunda manyetik okuma gerçekleşir. Manyetik veri yongaya iletilir. Yonga bu veriyi sayısal hale getirip bilgisayarınıza geri yolar.
İşte tüm bu işlemin ortalama bir sabit diskte gerçekleştiği süre 14 milisaniye Yeni disklerde bu süre 8 milisaniyeye kadar düşmüş olsa da bu durum mekanik disklerin erişin hızı konusunda ne kadar vasat durumda olduklarını sergiliyor.
SSD disklerde ise sistem benzer bir biçimde işliyor gibi gözükse de ortada hiçbir mekanik parça olmadığı için verilere 0.1 milisaniye hızında erişilmekte. Bu da bilgisayarınızın günlük kullanım performansını çok büyük oranda etkilemekte.
Kapasite sorunu nasıl aşılacak?
"SSD disk alacağım ama kapasiteleri çok düşük" diyenlerdenseniz bu soruna da bir çözüm mevcut. Hayır, sizlere 240 GB ve fiyatı 1000 TL olan disklerden alın demeyeceğiz.
Yapmanız gereken önce ekonomik bir SSD satın almak. Bu diskin kapasitesi 60-64 GB olmalı. Bu tür disklerin fiyatları 250 TL civarında seyrediyor. Akabinde 200 TL'ye 1 TB kapasiteli bir disk alın. Sonrasında Intel Sandy Bridge mimariniz için 250 TL civarında Z68 yonga setli bir anakart alın. Zira Z68 yongası, Intel'in Smart response teknolojisini destekliyor. Tüm bunların maliyeti 700 TL civarında tutuyor. 700 TL'ye ancak 120 ila 160 GB kapasiteli SSD'ler bulabilmek mümkün.
Smart Response en sık kullanılan dosyaları SSD diske kopyaladığı için performansta büyük bir artış meydana geliyor. Sistem dosyaları sonra da sabit diske kaydediyor. Böylece çalışma esnasında SSD performansı yaşayabiliyorsunuz. Peki çift sabit disk takamadığınız dizüstü PC'lerde nasıl bir çözüm elde edeceksiniz?
Dizüstünde SSD ve HDD bir arada!
Bir dizüstü bilgisayarınız var ve SSD takarak performansını artırmak istiyorsunuz. Fakat yüksek kapasiteli bir SSD diskin fiyatı, bilgisayarınızdan daha pahalıya mal oluyor. Böyle bir durumda hem hız hem de kapasiteye ulaşmak için iki seçeneğiniz mevcut.
Bunlardan ilki halihazırda herkesin bildiği ve kullandığı harici disk yöntemi. Çantanızda bir harici disk taşıyarak kapasite sorunu çözebilirsiniz. Bu disk USB 3.0 olursa dosya aktarımı esnasında da kafayı yemezsiniz. Fakat sürekli bir disk taşımak bir süre sonra canınızı sıkabilir. Bu durumda sizlere çok daha iyi bir tavsiyemiz var.
DVD yazıcınızı en son ne zaman kullandınız? Film izlemek için? Hayır, onu internetten izleyebiliyorsunuz. Oyun yüklemek için? Onu da dijital dağıtım servislerinden satın alıyorsunuz. O zaman DVD sürücü yerine daha faydalı bir şey takalım. Yurt dışında 10 ila 20 dolar arasında satılan, ülkemizde de 60 TL'ye satılan Slim optik sürücü yuvasına giren sabit disk adaptörleri ile SSD ile sabit diski aynı anda kullanabilirsiniz. Böyle bir durumda uygun fiyatlı ve 60 GB kapasiteli bir disk alarak sisteminizi çok daha performanslı çalıştırabilirsiniz.
Oyuncular için kaç GB yeterli?
Masaüstü ve dizüstü kullanıcıları oyun yüklemeyecek ise 60 GB kapasite gayet yeterli. Photoshop'ın Paint hızında açıldığına şahit olmak işten bile değil. Öte yandan oyun yükleyecekseniz bu kapasite yeterli değil.
Günümüz oyunları artık 10 GB ila 20 GB kapasitelere sahipler. Bu bağlamda sisteminize beş farklı oyun kurduğunuzda kapasite anında doluyor. Böyle bir durumun önüne geçmek için alacağınız SSD'nin tercihen 128 GB olması gerek.
SSD diskinizi aldıktan sonra oyunların açılması, yüklenmesi, bölümler arası geçişler ve checkpoint'lerin kaydedilmesi işlemleri kat kat daha hızlı gerçekleşiyor. Yine oyunların yüklenmesinde de hızlanma görüyorsunuz.