Mobil dünyanın kalbi birkaç gün boyunca Hawaii'nin Maui adasında yapılan Snapdragon Summit'te attı. Mobil işlemci devi Qualcomm'un geçen sene olduğu gibi bu sene de Hawaii'de düzenlediği etkinliğe davetli yayınlar arasında elbette CHIP de vardı. CHIP Yayın Yönetmeni Mahmut Karslıoğlu'nun yerinde takip ettiği etkinliğin ilk gününde sadece 5G vardı. Açılış konuşmasını Qualcomm CMO Penny Baldwin ve Ürün Pazarlama Başkan Yardımcısı Don McGuire'in yaptığı etkinlikte Qualcomm Başkanı Cristiano Amon; 2019'un başında ticari 5G ağları ve mobil cihazları mümkün kılacak ilk ticari 5G mobil platform olan Snapdragon 855'i tanıtırken 5G'nin 3G ve 4G'den daha büyük bir teknolojik sıçrama olduğunu vurguladı. Günün sürpriz konuğu Hawaii Valisi David Ige ise 5G'nin ekonomiye olacak katkılarından bahsetti.
5G, 2019 sonuna kadar büyük şehirlerde kullanımda olacak!
İlk gün boyunca Qualcomm'un iş ortağı olan operatörler ve cihaz üreticilerinden konuk konuşmacılar da sosyalleşme, yaratıcılık, oyun, eğlence, alışveriş ve iletişim açısından 5G'nin önünü açacağı yeni imkanları, servisleri ve deneyimleri paylaştılar. Başta Çin ve Amerika olmak üzere Avrupa'da da belli başlı operatörler 2019 içinde önemli sayıda şehirde 5G'yi hayata geçireceklerini duyururken, Qualcomm'un iş ortakları listesinde Türkiye'de hizmet veren operatörler arasında sadece Vodafone yer alıyordu. İlk oturumun sonunda Qualcomm Kıdemli Başkan Yardımcısı ve Mobil Birimler Genel Müdürü Alex Katouzian Snapdragon 855 ile ilgili birkaç küçük detayı da bizlerle paylaştı. Ancak daha fazla detay için elbette ikinci günü beklememiz gerekti.
Hawaii'de etkinlik alanında kullanıma sunulan 5G ağı ve 5G desteğine sahip referans cihazlar ile konferans sırasında anlatılan yeniliklerin çoğunu ilk elden test etme şansımız da oldu. Deneyimlerimizden sonra şunu kesinlikle söylememiz gerekiyor ki 5G ve yapay zeka sayesinde başta VR ve AR'ın birleşimi olan XR olmak üzere, görüntüleme, görüntü ve ses işleme konusunda teknolojin önündeki engellerin çoğunu artık geride bırakmaya hazırız.
Merakla beklenen yeni Snapdragon karşınızda!
Gelelim herkesin merakla beklediği Snapdragon 855'in detaylarına! İkinci günün konusu ise elbette Snapdragon 855'di. Dünyanın ilk ticari 5G mobil platformu olan Snapdragon 855, multi gigabit 5G, endüstri standartlarında 4. nesil yapay zeka ve daha gerçekçi XR deneyimini bir arada sunarak yine dünyanın en performanslı işlemcisi olmayı başardı. 7nm işlemci teknolojisi ile üretilen diğer rakiplerine karşı Snapdragon 855, sadece daha hızlı olması ile değil düşen güç tüketimi ile daha uzun bir pil ömrü sunması, computer vision ISP ve ultrasonic parmak izi sensörü desteği gibi özellikleri ile görüntüleme, ses ve XR konusunda sunduğu deneyim ile dikkatleri üzerine çekiyor. Tüm yenilikleri 5 ana başlık altında toplamak mümkün.
4G ve 5G'nin gücü birleşiyor, wifi hızı 10Gbps oluyor!
Snapdragon 855 Mobil Platformu, yerleşik Snapdragon X24 LTE modem ile çoklu gigabit 4G bağlantısında en iyiyi sunmaya devam ederken Snapdragon X50 5G modem ile de kullanıcıların ihtiyacı olan 5G deneyimlerini dünyaya sunuyor. Snapdragon X50 ile bu platform, hem Sub-6 GHz hem de mmWave frekans bantları için 5G'yi destekliyor ve benzeri görülmemiş hızlar ile tepki süreleri sunuyor. Daha önce mobil iletişimde mümkün olmayan çoklu gigabit hızlarını sunmak için tasarlanan platform özellikle mmWave frekans bantlarında, şu an mevcut olan ticari çözümlerden bazılarına kıyasla 20 kata kadar daha hızlı ortalama performans gösterebiliyor. Böylelikle günümüzün çok oyunculu VR oyunları ve AR ile alışveriş, gerçek zamanlı video üzerinde çalışma gibi aşırı veri transferlerine ihtiyaç duyan yeni nesil etkileyici deneyimlerin önünü açabilecek.
Snapdragon 855 aynı zamanda Qualcomm Wi-Fi 6-ready mobil platformu ile güçlü bir Wi-Fi performansı sunuyor. Snapdragon 855 ayrıca Qualcomm 60 GHz Wi-Fi mobil platformunu kullanan mmWave Wi-Fi'yi de destekliyor. Bu sektörün ilk 802.11ay tabanlı platformu, wi-fi bağlantılarda daha önce eşi benzeri görülmemiş 10 Gb/sn'ye kadar hızlar sunabiliyor. Qualcomm TrueWireless Stereo Plus teknolojisine verilen desteğin artırılması ile ise sol ve sağ kulaklıklar arasındaki düşük gecikme optimize edilirken güç tüketimi azaltılarak her şarj başına daha uzun dinleme süresi de sağlanmış oluyor.
İki kat performans artışı ve daha gerçekçi bir oyun deneyimi
Tam anlamı ile performans ve verimlilik için tasarlanmış olan Snapdragon 855, Arm Cortex teknolojisine dayanan Qualcomm Kryo 485 işlemci ile önceki nesil amiral gemisi platformuna göre % 45'e varan performans artışı sağlayabiliyor. İşlemcinin kalbinde 2.84GHz hıza sahip bir ana çekirdek, üç adet 2.42Ghz hızında performans çekirdeği ve dört adet de 1.80GHz hıza sahip verimlilik çekirdeği yer alıyor. Yeni Qualcomm Adreno 640 GPU ise bir önceki yıla oranla %20 daha hızlı grafik sağlarken, watt başına performans konusunda sektördeki liderliği de elinde tutmayı başarıyorAdreno grafiklerini kullanan oyunlar, Vulkan 1.1 desteği ile HDR ve fiziksel tabanlı render (PBR) desteğine de kavuşuyor. Bu da oyunseverler için yepyeni bir gerçekçilik seviyesi anlamına geliyor.
Yapay zeka gerçek bir asistan olmaya çok yaklaşıyor
Elbette en önemli yenilikler bir tanesini yapay zeka alanında görüyoruz. 4. nesil çok çekirdekli Qualcomm yapay zeka motoru ile saniyede 7 trilyondan fazla işlem (7 TOP) kapasitesine sahip olan Snapdragon 855, önceki nesil mobil platforma göre 3 katı bir performans artışı sunuyor. Yeni tasarlanmış bir Hexagon Tensör Hızlandırıcısı (HTA) ve dört adet Hexagon Vector eXtension (HVX) içeren yeni Qualcomm Hexagon 690 işlemci, önceki nesil amiral gemisinin vektör işleme konusunda iki katına yakın bir performans sunduğunu söyleyebiliriz. Elbette tüm yenilikler Hexagon 690 ile sınırlı değil. Adreno GPU donanım geliştirmeleri ile yapay zeka hızlandırmada artık %50 daha fazla aritmetik mantık birimi yer alıyor. Qualcomm, Kryo 485 içine yapay zeka performansını daha da hızlandırmak için yeni talimatlar da eklemiş.
Qualcomm AI Engine yazılım paketi ise, Qualcomm Neural Processing SDK, Google'ın Android NN API'sine ve hem Hexagon NN hem de Qualcomm Math Library'ye çeşitli geliştirmeler getiriyor. 4. nesil Qualcomm yapay zeka motor yeteneklerinden faydalanan yazılım ortaklarının sayısı artarken bunlar içinde özellikle AnyVision (www.anyvision.co), iFlytek (www.iflytek.com/en), Elevoc (www.elevoc.com/English) ve Nalbi (www.nalbi.ai/) dikkatleri üzerine çekiyor. Gürültü engelleme konusunda demo alanında bizzat denediğimiz Elevoc sadece tek mikrofon ile bile arka plan gürültüsünü tamamen yok ederek mükemmel bir konuşma deneyimi sunması ile Nalbi'nin ise gerçek zamanlı görüntü işleme konusunda kusursuza yakın performansının bizi etkilediğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Daha önce çekilmiş fotoğraflarda bile alan derinliği oluşturabilen, görüntüler üzerinde gerçek zamanlı değişiklik yapılmasına izin veren bu teknolojiyi, Snow adlı uygulamayı telefonunuza kurarak siz de deneyebilirsiniz.
4K 60fps HDR videolarda Bokeh efekti kullanmaya ne dersiniz?
Snapdragon 855, çarpıcı fotoğraflar ve videolar çekmek isteyenler için çıtayı çok yükseltiyor. Dünyanın ilk computer vision ISP'si olan yeni Qualcomm Spectra 380, en üst düzeyde işlenmiş fotoğraf ve video yakalama özellikleri sunarken aynı zamanda 4 kata kadar güç tasarrufu sağlaması ile dikkat çekiyor. Nesne sınıflandırması ve nesne segmentasyonu sağlayan donanım tabanlı derinlik algılamayı içeren CV-ISP sayesinde bundan sonra artık sadece fotoğraflarda değil 60 fps 4K HDR videolarda da alan derinliği yani bokeh efekti kullanabileceğiz. Bu da kullanıcıların video çekerken aynı zamanda istenilen nesneyi ve arka planı değiştirebileceği anlamına geliyor. Tüm bunlara ek olarak yeni Qualcomm Spectra 380, HDR10+ kullanarak video kaydını destekleyen ilk ISP özelliğine de sahip oluyor. Son olarak, oluşacak bu devasa içerikleri verimli bir şekilde saklamak için Snapdragon 855, HEIF dosya formatı kodlaması için donanım hızlandırması sunarak dosya boyutlarını %50 azaltmaya yardımcı oluyor.
Mobil cihazlar gelişmiş bir eğlence platformu oluyor!
Son dönemde mobil cihazların yavaş yavaş diğer eğlence araçlarının yerini almaya başladığına hepimiz yakından şahidizdir. Snapdragon 855 bunu bir üst seviyeye taşıyor ve mobil cihazları daha gerçekçi oyun deneyimi, gelişmiş sinematikler ve daha yüksek XR (extended reality) sunan gelişmiş bir eğlence platformuna dönüştürüyor.
Oyun: Etkinlikte dünyaya ilk defa duyurulan "Snapdragon Elite Gaming Experience"; gerçek HDR (>1 milyar renk) film tonu eşlemesi, fizik tabanlı rendering (PBR) ve Vulkan 1.1 grafik kitaplığı desteği ile diğer oyun platformlarına kafa tutuyor. En zorlu oyunlar bile, yakalanan kareleri % 90 oranında azaltmak için tasarlanmış özel algoritmalarla yeni işlemcilerde çok daha sorunsuz çalışıyor. Çok oyunculu oyunlar ise gecikmelerin azaltılması sayesinde artık oyunculara daha çok zevk verebilecek. Son olarak, Qualcomm aptX Adaptif ses codec'i ve Qualcomm TrueWireless Stereo Plus desteği ile ses deneyimi de oldukça iyileştirilmiş. Bunun için aptX adaptive, premium ses kalitesini, oyun ve multimedya uygulamaları için önemli ölçüde daha düşük gecikme ile birleştirerek sağlıyor.
Filmler: Yeni cihazlarda gelişmiş sinema deneyimine, HDR10+ oynatma da eklenecek. Yeni eklenen donanım H.265 ve VP9 decoding daha yüksek enerji verimliliği sağladığı için, kullanıcıların tek bir şarjla daha fazla film izleyebilmesi de mümkün olabilecek.
XR: Snapdragon Tech Summit'de AR (Augmented Reality) ve VR (Virtual Reality) nin birlikte kullanıldığı XR (Extended Reality) konusundaki gelişmelerin ise bu teknolojin geleceğine olan umutlarımızı tekrar canlandırdığını da söylememiz gerekiyor. 8K çözünürlükte hacimsel sanal gerçekliği mümkün kılan Snapdragon 855 ile artık sadece 3D modellenmiş alanlar içinde değil gerçek videolar içinde hareket etmemiz de mümkün oluyor. Bu, kullanıcılara gerçek zamanlı olarak dinamik deneyimleri izleme, öğrenme, oynama ve paylaşma, hatta fiziksel ve sanal dünyalar arasındaki görsel çizgileri daha da bulanıklaştırma olanağı sunuyor. Demo alanında deneme şansı bulduğumuz bu özellik henüz başlangıç aşamasında olsa da oldukça umut vericiydi.
Ekran altı ultrasonic 3D sensör gerçek oluyor!
Snapdragon 855; parmak izi, iris, yüz ve ses tanımaya ek olarak ilk ekran altı ultrasonik parmak izi çözümü olan Qualcomm 3D Sonic Sensor'u destekleyen ilk mobil platform da oluyor. Bu şekilde parmağınız ne kadar kirli olursa olsun artık sorun olmuyor.
The Snapdragon 855 Mobile Platformu kullanacak ilk cihazlar ile 2019'un ilk çeyreğinde buluşmaya başlayacağız ve bu platform gelecek nesil amiral gemisi cihazların kalbinde olacak. Etkinlikte gördüklerimizden sonra mobil deneyimin daha önce olmadığı kadar farklılaşacağı da su götürmez bir gerçek olduğunu söyleyebiliriz.
Her zaman açık, her zaman bağlı PC platformu sıçrama yapacak
Snapdragon Summit 2018'de 5G ve Snapdragon 855'in ardından yapılan en büyük duyuru Qualcomm'un geçtiğimiz yıl piyasaya sürdüğü Always Connected PC'ler üzerine oldu. Dünyanın ilk 7nm PC platform işlemcisi olan Snapdragon 8cx, çoklu gigabit LTE ve günlerce süren pil ömrü ile dikkatleri üzerine çekti. 8cx, bir Snapdragon platformunda bugüne kadar iki nesil arasındaki en büyük performans sıçramasını yapıyor. İki kat daha fazla performans sunmak için tasarlanmış Qualcomm Adreno 680 GPU önceki nesil platforma göre %60 daha fazla güç tasarrufu sağlıyor. Kryo 495 CPU ile birleştiğinde ise sistem rahatlıkla inanılmaz grafikler, güçlü üretkenlik ve çok günlü pil ömrü sunabiliyor. Entegre X24 LTE modem ile birlikte gelen çoklu gigabit LTE sayesinde 2 Gbps'a varan hızlar sunan platform, gigabit olmayan LTE'ye göre zayıf ağ koşullarında da verimi %70'e kadar artırabiliyor. Böylece kullanıcılar hemen her yerde üretkenlik ve eğlence için hızlı ve verimli yüksek hızlı bağlantıya sahip olmuş oluyorlar. Korumalı LTE bağlantısı, gelişmiş kripto güvelik, Windows 10 Enterprise desteği; girişleri, şifreleri ve hassas kişisel verileri korumak için tasarlanmış.
Snapdragon 8cx; gelişmiş video formatları için sürükleyici grafik performansı ve donanımsal hızlandırmayı da destekliyor ve saniyede 120 kare hızda 4k HDR video oynatımı gerçekleştirebiliyor. Entegre Qualcomm Aqstic ses teknolojisi, yüksek kaliteli ses ve müzik ve gerçek surround ses deneyimleri sunmak üzere tasarlanmış. Entegre Qualcomm AI Engine, Snapdragon 8cx'in yüksek düzeyde entegre edilmiş mimariden yararlanıyor ve geliştiricilerin platformu akıllı ve verimli bir şekilde kullanmasına izin veriyor. Sadece CPU'ya olan bağımlılığı azaltırken ve yeni nesil kullanıcı deneyimlerinin oluşturulmasını da desteklemiş oluyor.
Akıllı telefonlarda aradığımız özelliklerin PC platformuna taşınması ile artık bilgisayarların taşınabilir olma özelliğinin performans ile olan ters orantısı da son bulmuş oluyor. 2019'un 3. çeyreğinde ilk ticari örneklerini görmeye başlayacağımız Snapdragon 8cx tabanlı Always On ve Always Connected PC'ler yaygınlaştıkça dizüstü adaptörlerini artık her yere taşımak zorunluluğumuzun sona erecek olması ise en iyi haberlerden biri. Bakalım 5G ile birlikte 2019 yılında mobil hayatımız nasıl şekillenecek?