Bilgisayar bileşenlerinde neredeyse bütün parçalar hızlanıyor ama klasik mekanik sabit diskler, hız açısından diğer parçalardaki gelişimin gerisinde kalıyor.
Sistemlerdeki işlemciler, ekran kartları ve bellekler güç geçtikçe daha da hızlanırken, sabit disk hızında büyük bir gelişme olmaması bir darboğaz oluşturuyor.
Aslında bu darboğazı aşacak bir teknoloji mevcut, Solid State Disk denilen, Flash bellek teknolojisine dayanan son derece hızlı yeni nesil sabit diskler. Bu sabit diskler dengeyi tekrar normal hale getiriyor.
Özellikle işletim sistemi ve sık kullanılan yazılımlarda performansı arttırmak ve darboğazları aşmak için gittikçe daha kullanışlı hale gelen bu teknoloji tek alternatif değil; SSD'den ötesi de var!
Hızda SSD'yi utandıran rakip
Hız olarak SSD'leri utandıran bir depolama çözümü: RAM Drive! Bilgisayarımızda kullandığımız RAM'lerden oluşan bir sabit disk türü.
Elbette bu noktada RAM Drive ve RAM Disk tabirlerinin farkına değinmemiz gerekiyor. RAM Disk, RAM'lerin sanal bir sabit disk olarak kullanılması. RAM Drive ise Flash bellek değil, SRAM veya DRAM kullanan fiziksel bir sabit disk. Klasik sabit disk plaka, SSD NAND Flash, RAM Drive ise SRAM veya DRAM kullanıyor.
Mevcut teknolojilerin hızlarına bakarsak bilgisayarlarımızın anakartlarının saniyede gigabytelarca veri aktarabilecek kapasitede olduğunu ancak klasik sabit disklerin hala megabytelarca veri transferiyle yetindiğini görüyoruz.
Saniyede 50 ila 70 MB veri transferi bahsettiğimiz darboğazı oluşturuyor. 40 yıldan uzun zamandır gelişen mekanik diskler, aynı temel üzerine kurulu. Çünkü önemli olan hep daha fazla depolama kapasitesi olmuştu.
Gelecek onda mı? SSD'de mi?
İşte bu trend değişmiş durumda, yani kısmen. Performans ihtiyacının artmasıyla birlikte bir süredir SSD'ler hız kazandı ve şimdi de RAM Drive'lartekrar gündeme gelmiş durumda.
Her yıl iki katına çıkan sabit disk kapasitesi hala önemli bir yer tutuyor. Uygun fiyatlarla 1TB üzeri sabit diskler edinmek mümkün.
Ama dediğimiz gibi, klasik sabit diskler depolama çözümü sunsa da artık hız çözümü sunamıyor. Yeni ve hızlı sabit disk teknolojileri de çok pahalı ve düşük kapasiteli olduğu için, iki teknolojinin birden kullanılmasını gerektiren bir ara döneme giriyoruz.
Bu dönemin geride kalması ve hızlı, mekanik oynar parça içermeyen disklerin genel çözüm halini alması uzun sürecek. O zamana kadar performans isteyenlerin ilgisini SSD'ler çekecek. Elbette bu makalede ağırlıklı konumuz olan RAM diskler de SSD'leri utandıran hızlarıyla gittikçe daha çok dikkat çekecek.
Elbette bu yeni teknolojiden bahsederken klasik mekanik sabit diskler ve Solid State Diskler ile farklarına da değinmemek mümkün değil.
SSD'lerin zayıf yanları
Oynar parçası olmayan Solid State Disklerin özellikle okuma hızları çok yüksek, yazma hızları ise fena değil.
NAND Flash türünde bellekten oluşan bu sabit disklerin okuma hızı 150-200MB civarında ve bu klasik bir sabi diski ikiye katlıyor. Ancak 10.000RPM hıza sahip klasik mekanik sabit diskler boy ölçüşebiliyor. Ancak Solid State Disk, oynar parçadan kaynaklanan veri kaybına veya bozulmaya karşı çok güçlü.
NAND Flash'ın zayıf noktası ise uzun vadeli kullanımda yıpranarak performansını kaybetmesi. 100.000 saat kullanım ömrü var. Yazılımsal geliştirmeler ile bu süre uzatılıyor ancak yine de sınırı var.
O zaman neden RAM'lerden oluşan bir sabit disk kullanmıyoruz? Öncelikli sorun fiyat, RAM fiyatlarına bakarak 32 GB ya da 64 GB RAM'in maliyetini hesaplarsanız kendiniz de sorunu görebilirsiniz. SSD'ler çok daha ucuz kalıyor ve kapasite olarak daha iyiler. Ancak klasik sabit diske göre iki tür de pahalı.
Verilere anında erişim!
RAM Drive'ların SSD'lerden farkı, normal RAM bellek kullanıldığı için güç kesildiğinde bütün verilerin silinmesi.
Yani RAM Drive'da veri depolanması için devamlı bir güç kaynağı gerekiyor. İşletim sisteminin ve uygulamaların uçmaması için bu tür diskler kendi içlerinde pilleriyle birlikte tasarlanıyor.
En büyük avantajları ise inanılmaz hızları, bütün verilere anında erişim imkanı sunan RAM'ler ne klasik mekanik disklerle, ne de Solid State Disklerle kıyaslanmayacak kadar hızlı.
RAM Drive'ların kullandığı SRAM veya DRAM modülleri NAND flashlar gibi yıpranmıyor. Çok uzun bir kullanım ömrüne sahip; ancak hız ve dayanıklılığına karşın, SSD'lerden ve klasik mekanik sabit disklerden çok daha pahalı ve çok daha düşük kapasiteli.
16 GB artık ancak işletim sistemi için, ucu ucuna yetebilir. 32 GB idare eder ama uygulamaları rahat kullanabilmek için daha fazlası gerekiyor.
Çok mu yeni? Çok mu eski?
Bu RAM Drive fikri aslında oldukça eski, 1970'lere kadar dayanıyor, tabii ki o dönemde maliyetler bugünküne göre daha yüksekti.
Yine de 1980'lerin Amiga gibi popüler bilgisayarlarında, sabit disk fiyatları da yüksek olduğu için çok küçük kapasitelerde yaygın bir şekilde kullanıldılar. Bilgisayarların dakikalar değil, saniyeler içerisinde açılmasını sağladılar. Kapasiteleri kilobytelarla ölçülüyordu.
1995'ten sonra flash tabanlı SSD'ler askeri alanda kullanılmaya başlandı. Özellikle yüksek G dayanıklılıkları sebebiyle havacılık alanında fayda sağladılar. Günümüzde SSD'ler son kullanıcı kullanımında daha uygun fiyatlarla yaygınlık kazanırken, ufukta RAM Drive'lar tekrar görülebiliyor.
MRAM, CBRAM, PRAM, NRAM, SONOS, TRAM, FeRAM gibi farklı bellek türleriyle çalışmalar devam ediyor. Henüz bütün ihtiyaçlara mükemmel cevap verecek tek bir ürün ortaya çıkmış değil.
O zamana kadar klasik sabit disk+SSD kombosu en çekici seçenek olarak varlığını koruyacak. Ancak RAM Drive'ların da üreticiler ve uç noktada kullanıcılar arasında tekrar gündeme geldiğini, yakında bu alanda bir atılım bekleyebileceğimizi belirtelim.