Ümit Sabancı, 2017 yılında 24 saatte 13 ülke gezerek Guinness Dünya Rekorları'na adını yazdırmıştı. Şimdi yeni bir rekorun hazırlığını yapıyor. Sadece 46 saatte bir uçtan yola çıkıp dünyayı turlayıp aynı noktaya dönmeye çalışacak. Üstelik öyle yazıldığı kadar da basit değil, Guinness'in şartlarını da yerine getirecek. Ümit Sabancı ile bir araya geldik ve 9 Ağustos'ta başlayacak yeni rekorun ayrıntılarını ve enteresan ayrıntıları konuştuk.
Röportaj: Meltem Şahbaz
2017’de çılgın bir Guinness Rekoru’nun sahibi olmuştunuz. Şimdi yeni bir rekor denemesine hazırlanıyorsunuz. Guinness bağımlılık yapıyor diyebilir miyiz?
Guinness Dünya Rekorları arasında çok çeşitli kategoriler var. Değişik yetenek, beceri ve özelliklere sahip kişilere hitap ediyor. Kimi beş dakikada en fazla hamburgeri yemeye çalışırken, kimi en uzun tırnak birincisi olmaya uğraşıyor. Bunların arasında benim aslında bulmaca diye nitelendirdiğim rekorlar da var. Mesela 2017 yılında 13 ülkeye 24 saatte giderek rekor kırmıştık; orada rekor aslında dümdüz bir seyahat gerçekleştirmek değil de, daha çok bunun planlamasını yaparken karşımıza çıkan kompleks değişkenlerin içerisinden iyileştirilmiş alternatif bir çözüm ile çıkabilmek. Bu planı yapıp daha önce bunu başarmış birisinden daha iyi planlayabilmek aslında rekorun kendisi… Hatta bunu gerçekleştirmeyi düşünmeseniz bile. Seyahat planını dakikası dakikasına hesapladığımda inanamayıp tekrar tekrar baktığım zamanlar olur. O esnada oluşturduğunuz alternatif plan aslında bir fikri mülkiyettir (IP). Eğer bu tür kategorilerdeki rekorları beyin zorlayıcı birer bulmaca olarak görüp hobi niteliğinde yaklaşarak, vaktiniz olduğunda planları iyileştirmeye çalışmaktan zevk alıyorsanız, evet aslında bunun bağımlılık yaratan bir kısmı var. Sabırla, azmederek üzerine bir bulmaca gibi giderseniz aslında oldukça keyiflidir. Rekor kırmak için başvuru yapmak istemeyebilirsiniz belki, sadece rekoru kıracak alternatifi aramak ve bulmak bile kendi başına yeterli bir eğlencedir. Benim için seyahat etme tecrübemi, problem çözme kabiliyetimi ve macera merakımı birleştirdiğim bir hobi diyebilirim.
Şimdi sırada yeni bir rekor denemeniz var. 50 saat sürmeden dünyayı uçak ile dolaşacaksınız, bu size Guinness’in tanıdığı limit ama bu süreyi siz daha aşağı çekmeyi hedefliyorsunuz. Nasıl bir rekor olacak?
Dünyanın etrafını dönmek dendiğinde, bunun kendi içinde de farklı kategorileri, kuralları ve kapsamları var. Örneğin bunu bisikletle ya da botla yapan kişiler var. Dünyanın etrafını tam olarak dönmüş olmak için Guinness tarafından talep edilen bir takım şartları yerine getirmek gerekiyor.
Yani dümdüz biçimde dünyayı turladım şeklinde olmuyor, değil mi? Nedir bu şartlar?
Elbette… Mesela seyahatin tek yönde gerçekleşmesi gerekiyor, yani sadece batıya veya sadece doğuya doğru. Başlangıç noktanıza, bütün meridyenleri geçerek gelmeniz gerekiyor. Toplamda yapılan uçuş mesafesinin 37000 km’den fazla olması lazım. Herkesin bilet alabileceği tarifeli uçak seferleri ile yapılması zorunlu, yani özel uçak ya da charter uçaklar kabul edilmiyor. Guinness’in bu rekor için belirlediği limit 50 saat ve bunun altındaki her rakam rekor sayılıyor, en azından şimdilik. Ben de, bu rekoru daha sonra deneyecekler için biraz daha zorlaştırıp bu süreyi 46 saate indirmeye çalışacağım.
HER ŞEY GUINNESS'İN HATASINI YAKALAMASIYLA BAŞLADI
Bu rekora hazırlığınız eminim uzun sürmüştür. Hazırlık aşamasından biraz bahseder misiniz? Sizi en zorlayan ne oldu hazırlıkta? Bahsettiğiniz şartları karşılayacak rotayı nasıl belirlediniz?
Bu rekordaki veya benim tabirim ile bulmacadaki bilinmezlik, dünyadaki mevcut bütün uçuş ağları ve tarifeleri içerisinden size toplamda 50 saat veya altında olan, her biri bir zincir halkasını temsil eden farklı uçuşları bir araya getirip zinciri tamamlamak. Bilinmezlikler, uçuş ağlarını bilmek, başlangıç noktasını ve ona bağlı müteakip aktarma yapılabilecek uçuşlar için olası ihtimaller ve seçeneklerin listesini çıkarmak ilk etapta yaptıklarım. Sonraki aşama uçuşlar arasında mantıklı ve makul aktarma süresi bırakmak. Uçakların tarifeli sefer saatlerini gerçek kalkış ve iniş saatleri ile kıyaslayıp güvenilirliğini teyit etmek çok önemli bir aşama. Bunun içerisine bir rotayı Salı günü uçup Çarşamba uçmayan havayollarını, Ağustos’ta farklı Eylül’de farklı kalkış saatleri olan uçuşları, yaz saati uygulamasını, kapalı hava sahası ve Covid nedeniyle kapalı yerleri de eklediğiniz zaman içinden çıkması oldukça güç ve çok bilinmeyenli bir denklem ortaya çıkıyor. 2017 yılındaki ilk rekor hesaplamam iki aydan fazla sürmüştü. Bu da yine benzeri bir zaman aldı. En sonunda sadece Eylül sonuna kadar geçerli ve sadece Salı günü belli bir noktadan başlarsam tamamlayabileceğim bir uçuş planı çıkarmayı başardım. Büyük bir ihtimalle ihtiyacım olmayacak ama hangi havayolunun nereye ne gün uçtuğu, kaç saatlik uçuş olduğu gibi bir çok bilgiyi dahi bu süreçte ezberlemiş oldum.
Her ne kadar çabalasam da 44 saatlik bir dünya turu planına yaklaşıp da bir türlü bu rakamın altında bir plan oluşturamadım. Ayni zamanda bunun hesaplanamıyor olması mevcut rekorun gerçekçiliğini de sorgulamama neden oldu... ...Ben de Guinness’e mektup atıp, uzun suredir bu rekor üzerinde planlama yaptığımı, sunduğum nedenler ve veriler ışığında, web sitelerinde de yayınlanan bu rekorun doğruluğu konusunda şaibelerim olduğunu belirttim.
Bu rekorun aslında enteresan da bir hikayesi var değil mi? Daha önce kırılmış bir rekor ama incelediğinizde rekorda bir yanlışlık olduğunu fark ediyorsunuz ve Guinness ile irtibata geçiyorsunuz. Neler olmuştu, biraz bahseder misiniz?
Ben bu rekoru Guinness Dünya Rekorları web sitesinde ilk gördüğümde, İngiliz vatandaşı bir kişinin 1980 yılında 44 saatte 8 uçak ve 7 aktarma ile dünya turu tamamladığı gösteriliyordu. Doğal olarak kendime hedef olarak 44 saati aldım ve bundan daha kısa sürede tamamlayabileceğim bir seyahat planı üzerinde çalışmaya başladım. 42 yıl önceki havayolları sayısı, tarifeli uçuş sayıları ve bunların birbirine çok kısa süreyle bağlantı verme ihtimali siz de takdir edersiniz ki çok az. Aradan gecen 42 yıl içerisinde bu rekorun başka birisi tarafından halen kırılmamış olması enteresan geldi bana.
Sürekli gelişen uçak teknolojisi ile yakın zamanda devreye giren hayal bile edemeyeceğimiz uçuş rotaları ve uçuş süreleri karşımıza çıkmaya başladı. 18 saat, 20 saat gibi hiç durmaksızın direkt uçuşlar planlanır ve gerçekleşir oldu. Lakin, her ne kadar çabalasam da 44 saatlik bir dünya turu planına yaklaşıp da bir türlü bu rakamın altında bir plan oluşturamadım. Ayni zamanda bunun hesaplanamıyor olması mevcut rekorun gerçekçiliğini de sorgulamama neden oldu. Pes etmeme çok az kalmıştı. Ben de Guinness’e mektup atıp, uzun suredir bu rekor üzerinde planlama yaptığımı, sunduğum nedenler ve veriler ışığında, web sitelerinde de yayınlanan bu rekorun doğruluğu konusunda şaibelerim olduğunu belirttim. 44 saatte bu rekorun gerçekleştirilemeyeceğini aktardım ve rekorun geçerliliği konusunda ısrar etmeleri halinde rekor sahibinin tüm kalkış ve iniş planları ile beraber, aynı havaalanına geliş tarihi bilgilerini de benimle paylaşmalarını istedim.
GUINNESS'E BU REKOR HATALI DİYEBİLMEK...
Mektubu aldıklarında nasıl karşıladılar?
Mektubu gönderirken, dünya çapında saygınlığa sahip bir kuruluşa mektup atıp, yanlış yapmışsınız demek cüretini gösterdiğime kendim de gülmedim desem yalan olur. Bir şekilde bunun ya yanlış olduğunu öğrenmem ya da nasıl yapıldığını öğrenip merakımı gidermem gerekiyordu. Aradan bir iki hafta geçtikten sonra Guinness’ten cevap geldi. 44 saatlik rekorun sayfadan kaldırıldığını, bu rekorun mevcut sahibi olmaksızın yeniden açıldığını, benim başvurumun kabul edildiğini ve başlangıç olarak 50 saat süre limiti belirlendiğini aktardılar. İstem dışı attığım kahkahanın şiddetini duymanız lazımdı. Sonrasında tasarladığım 46 saatlik uçuş rotasını onay için Guinness’e gönderdim. Onlar da uygun olduğunu söylediler. Şimdi geriye rekorun ikinci kısmı yani planlanan seyahatin gerçekleştirilmesi kaldı. 48 saatlik sürecin altında kalmayı hedefleyerek 46 saatte bu rekoru gerçekleştirmeyi planlıyorum.
Sizi bu rekor denemesinde en zorlayacak şey ne olacak, bu kadar detaylı planlama yaparken sahip olduğunuz öngörünüz vardır mutlaka.
Rekor kıracak rota planının ortaya çıkmış ve kabul görmüş olması muhakkak ki bu planda en önemli kısım. Ama ilk olarak planlanan seyahatin maliyetini hesaplamak ve şahıs olarak veya ortak çalışabileceğim bir sponsor ile finansal kısmının çözülmesi gerekiyordu. Bahçeşehir Üniversitesi’nden sayın Enver Yücel ve Profesör Doktor İsmet Dindar Bey’in girişimciliği ve destekleri ile Bahçeşehir Üniversitesi sponsorluğunda gerçekleştiriyorum bu denemeyi. Rekor denemesi öncesi dikkat edilmesi gereken çok fazla detay var. Ayrıca Guinness’in istediği delilleri sunabilmek için de ayrıca hazırlıklar mevcut. Bununla beraber kendimi nasıl bir seyahate hazırlamam gerektiğinin iyice tasarlanması da ayrı bir aşama.. Fiziksel olarak zorlayıcı olduğunu bildiğim bir seyahatte neyin beni beklediğini hesaplamam ve hazırlıklı olmam gerekiyor.
... Rekor denemesinden sonra dinlenip kendimi tekrar uçağa binmeye hazır hissettiğimde Londra'ya evime döneceğim...
Neydi bunlar?
Bugüne kadar bir çok kez 10 saat üstü süreli uçak seyahatlerim oldu ama şimdi bunları uç uca bağladığımda beni hangi zorluklar bekliyor bilmem gerekiyordu. Uçaklarda geçireceğim süre oldukça uzun olacak. İlave olarak yaşadığım yerden Londra’dan kalkıp rekorun başlangıç noktası olan Los Angeles’a gitmem gerekiyor ki bu zaten kendi başına 11 saatlik bir uçuş. Dolayısıyla rekor denememden iki gün önce Los Angeles’a seyahat edip, oradaki zaman dilimine adapte olmayı ve dinlenmiş bir şekilde rekor denemesine başlamayı planlıyorum. 9 Ağustos Salı akşamı yola çıktığımda doğuya doğru uçarken iki kez peş peşe gece yaşayacağım. Çok kısa bir gün aydınlığını hariç tutarsak, son uçuşum da aralıksız gündüz uçuşu olacak. Hangi saat diliminde olduğumdan bağımsız, uyku saatlerimi ayarlamam lazım. Ayrıca uzun bir süre uçak koltuğunda hareketsiz oturmanın zararlarından da kaçınmam gerekiyor.
Yanınıza size bu sürede yardımcı olacak ekipmanlar da alacak mısınız?
Evet. Hatta yanıma alacağım çantanın içinde neler olması gerektiğini de planlıyorum. Rekor denemesi boyunca Guinness tarafından takip ediliyor olacağım için GPS tracker taşımam gerekiyor. Giyeceğim kıyafetlerin ve ayakkabı çeşidinin ne olduğuna karar vermem gerekiyor. Fiziksel ve psikolojik olarak zorlayıcı bir 46 saat geçireceğimin farkındayım. Sonrasında tekrar Los Angeles'ta bir kaç gün kalıp dinlenip kendimi tekrar uçağa binmeye hazır hissettiğimde Londra'ya evime döneceğim.
Çevrenizin ailenizin tepkisi nasıl? Rekor denemesi planınızı paylaştığınızda nasıl tepkiler aldınız?
Bu konuda size teşekkür ederek başlayayım, 2017 rekorumun Habertürk’teki haberinin manşetinde kullandığınız “Çılgın Türk” sözcükleri sayesinde artık yapmayı planladıklarım benden beklenir oldu, yaptıklarım normal şeyler olarak karşılanmaya başladı. Beni tanıyanlar çok olağan karşıladılar yeni rekor planımı, sadece esprilerden kaçamadım. Bunlardan bir kaçını sizinle paylaşayım… “Gitmeden 46 saat oturup pratik yap”, “Oturduğun yerden rekor kıracaksın”, “Kaç film seyredersin o kadar sürede?”, “Telefondaki e-postaları ve resimleri temizlemek için güzel fırsat”, “Aslında rekoru kıran pilot olmuyor mu? Sen bir şey yapmıyorsun”, “Check-in olurken nereye gidiyorsunuz dediklerinde “Tam olarak buraya” deyip olduğun yeri mi göstereceksin?”, “Astronotları uzay görevi sonrasında yürüttükleri gibi döndüğünde seni de yürütmemiz gerekebilir”, “Yazık, adamcağızın rekorunu elinden aldın“ gibi gibi...
Gerçekten çok keyifli… Peki size bu süreçte en çok sorulan soru neydi?
En çok sorulan soru, “Ya uçak gecikirse?”. Yakın çevremin, ailemin ve iş hayatımdaki insanların desteği bir hayli yoğun ve o kadar da değerli. Hepimiz bundan bir keyif çıkarmaya ve bunu yaparken de elimizden geldiğince ulaşabildiğimiz kadar kişiye ulaşıp kanser araştırmaları merkezi için yardım toplamaya çalışıyoruz.
Evet, buna da değinmek istiyorum. Rekor denemesinin aynı zamanda bir de bağış hesabı var. Güzel bir şeye hizmet etmiş olacak bu hesap. Dilerseniz siz bahsedin bu güzel ayrıntıdan…
Biliyorsunuz, ben İngiltere’de yaşıyorum. Küçüklü büyüklü yardım kuruluşlarına destek olabilmek için bireysel veya kurumsal olarak bir çok girişimde bulunmak burada hayatımızın bir parçası. Küçük yaştaki okul öğrencilerinin dahi süpermarkette kasada sizin aldıklarınızı paketlemenize yardım ederek sizden gönüllü bağış yapmanızı istediğine şahit olabilirsiniz. Bireysel olarak maraton koşan, dağa tırmanan kişiler de vardır, bu yardım toplamanın parçasıdır. Hatta, bu artık kendi içinde bir rekabete dönüştü diyebiliriz. Öyle ki daha farklı enteresan ne yapabiliriz yardım toplamak için sorusunu beraberinde getirdiği için bu konuda da bir girişimcilik yarışması olduğu söylenebilir. Ben yardım kuruluşu olarak Londra’da ileri seviyede yaptıkları çalışmalar ile kendilerinden sürekli başarı ile söz ettiren Guy’s Cancer Charity’i seçtim ve rekor denememi de bu amaçla onlar için kullanacağım.
Bu gönderiyi Instagram'da gör
Çok tebrik ediyorum, umarım güzel miktarda bağış toplanır… Eminim sırada gözünüze kestirdiğiniz başka rekorlar vardır. Sırada neler var bizi bekleyen?
24 saatte neler yapılabileceğini 13 ülkeye giderek göstermiştik 2017 yılında. Şimdi 2022 yılında 48 saatte ne yapılabileceğini dünyanın etrafını dolaşarak göstermeyi deneyeceğim. İstendiğinde 24 ve 48 saatte neler olabileceğinin örnekleri bunlar… Bundan sonraki planım ya da kendi deyimimle yeni bulmacam, Covid yasakları kalktıktan sonra dünyanın en gelişmiş hızlı tren hatlarına sahip Çin’de, hızlı trenleri kullanarak bir günde trenle kat edilebilecek en uzun mesafe denemesi. 24 saat içinde trenle 5400 km yapmayı planlıyorum. İlgisi olanlar Çin'deki hızlı tren haritasını alıp bir günde ne kadar km gidebilirim hesabını yapabilir tıpkı benim gibi... Maalesef ben Covid’in merkezi Wuhan’dan geçmeyen bir rota henüz bulamadım.
Şimdiden bol şans diliyorum, sohbet için teşekkür ediyorum. Rekor sonrasında tekrar görüşmek üzere diyebilir miyiz?
Şimdilik herkese sürpriz olması için rota planımı sizlerle paylaşmadım. 9 Ağustos Salı günü akşam macera başlayacak, 11 Ağustos akşamı Los Angeles’ta bitecek. Merak edip takip etmek isteyenler Instagram’da @fastest_circumnavigation hesabından takip edebilir. Kanser Araştırmaları için bağışta bulunmak isteyen olursa bu linki kullanarak yardımda bulunabilirler.
Umarım, sizinle bir sonraki sohbetimizde rekoru problemsiz başarmış biçimde karşınızda olurum ve seyahat esnasında yaşadıklarımla tecrübe ettiğim enteresan ayrıntıları paylaşırım.
Okuyucularınız ile bu tecrübemi paylaştığınız için size teşekkür ederim.