JPG, PNG ve GIF isimli dosya formatlarını görsel dosyalarında görüyoruz.
Eski teknolojiler yürürlükteyken çıkan yeni teknolojilerin de işin içine girmesiyle günden güne hayatımızdaki dosya formatı sayısı artıyor.
Bu saydığımız üç dosya formatı oldukça popüler. Bunların popüler olmasının temel sebebi ise yeni internet tarayıcılarla olan uyumları ve boyut olarak küçük olmaları. Kullanıcıların ortalama ihtiyaçlarına cevap veren, geniş kitlelere hitap eden bu formatların güçlü ve zayıf yanlarına birlikte bakalım...
JPG nedir?
JPG (ya da JPEG) dosyalarını inanılmaz bir yaygınlıkta görüyoruz. Peki ama ne demek JPG?
JPG kısaltmasının açılımı Joint Photographic Experts Group oluyor. Bu grup tarafından geliştirilen bu standart, profesyonel fotoğrafçılar için geliştirilmişti. ZIP dosyalarının yaptığı gibi bir sıkıştırma algoritması kullanıyor.
Dosyada tekrar eden kısımları bulup ortadan kaldırarak yer açıyor. JPG formatında karolar şekliden bir sistem var. Bu karolar sistemiyle görselden çıkartılan kısımlar büyük yer kazandırıyor.
Kalıcı bir sıkıştırma olan JPG ile görselin kalitesinde kayıp oluşuyor. Ancak buna karşılık olarak megabytelarca yer kaplayan bir Bitmap dosyası JPG'ye dönüştürüldüğünde 100 KB'a oldukça kaliteli bir şekilde küçültülebiliyor.
JPG dönüştürmede kullanıcıların kalite üzerinde kontrolleri var. İstenen dosya boyutuna kayıp kabullenerek ulaşmak mümkün.
JPG'nin en büyük avantajı ve dezavantajı
Yarı yarıya ya da yüzde birine küçültme imkanı sunan JPG formatı bu sayede internette en yaygın kullanılan görsel formatı haline geldi. Özellikle çevirmeli ağ bağlantısının kullanıldığı günlerde, internet üzerindeki görsellerde mesele kalite değil, küçük boyuttu.
İşte bu pratik yanına rağmen çok kayıplı olması, JPG'yi sanat için uygunsuz kılıyor. Kalitedeki kayıp yüzünden pek tercih edilmiyor. Ayrıca her düzenleme ve kayıt işleminde görsel, kalitesinden bir şeyler daha yitiriyor. Keskinliğini kaybetmesi ve bulanıklaşması, fotoğraf sanatçılarının fotoğrafları için pek istemediği bir şey.
Buna karşın internet üzerinde sergilenen sanatsal görsellerde de bol bol JPG görmek mümkün. Sanatçı düzenlemede başka formatı yeğlese de, sonuçta yaygın bir formatta ve az bant genişliği tüketerek kitleye ulaşması daha önemli.
Kayıpsız JPG var mı?
Joint Photographic Experts Group JPG'nin kalite kaybı karşısında farklı bir format daha geliştirdi.
JPG'nin kayıpsız hali olan JPG-LS standardı, hazırlandığı günlerde internet bağlantısı son derece yavaş ve pahalı olduğu için yaygınlık kazanamadı.
JPG2000 dosyalarını çeşitli eklentiler ve uygulamalar ile açmak mümkün. Apple'ın Preview uygulaması da bunu yapabilen yazılımlara bir örnek.
JPG'lere dönecek olursak, bu format 24 bit RGB, CMYK ve 8 bit Grayscale destekliyor. Ancak CMYK tavsiye edilmiyor ve Grayscale'de de sıkıştırma oranı oldukça düşüyor.
GIF nedir?
GIF dosyalarına da oldukça sıklıkla rastlamak mümkün. oldukça eski bir format olan GIF'in açılımı Graphics Interchange Format'tır.
GIF dosyaları TIFF ile aynı LZW sıkıştırma algoritmasını kullanıyor. Bir zamanlar bu yüzden patent davalarıyla karşı karşıya kalan format zamanla tam anlamıyla kabul gördü.
GIF dosyaları 8 bit renkli görseller olarak sadece 256 renk destekliyorlar. Bu renkler bir renk tablosu üzerine yazılarak saklanıyor. Grayscale de 8 bit olduğu için bu format özellikle Grayscale dosyalar için son derece ideal.
Günümüzde GIF dosyalarını en yaygın olarak küçük animasyonlarda görüyoruz.
GIF'in özellikleri nelerdir?
GIF kalite kaybı olmayan bir dosya formatı. Ancak sadece 8 bit renk desteklediği için yüksek kalitedeki görsellerin saklanmasına uygun değil.
Kaliteli bir görsel GIF'e dönüştürünce ortaya oldukça komik bir görüntü çıkabiliyor. Ancak bazen de ilginç bir etki ortaya koyuyor. GIF'in en iyi kullanım alanları tipografi ve geometrik şekilleri saklamak oluyor. Ancak geometrik şekillerde de SVG ve AI gibi vektör formatlar öne geçiyor.
Günümüzde JPG kullanımı GIF kullanımına yeğleniyor. GIF ise ancak küçük komik animasyonlar için kullanılıyor.
PNG formatı nedir?
PNG diğer formatlarla kıyaslandığında nispeten yeni bir görsel formatı olarak öne çıkıyor.
Açılımı Portable Network Graphics olan PNG, GIF'e açık bir alternatif olarak geliştirildi. LZW sıkıştırma algoritmalarını kullanan bu format, özellikle internet üzerinde paylaşılan görseller için mükemmel özellikler ve avantajlar sunuyor.
Şeffaflığı destekliyor ve bu onun için büyük bir avantaj oluyor. PNG 8 bit renk de destekliyor, 24 bit renk de. Kayıpsız bir format olan PNG görsellerin boyutunu küçültürken kalitelerini etkilemiyor. Bazı eski internet tarayıcılar tarafından desteklenmemesi bir dezavantaj olmasına karşın PNG son derece güçlü.
İşte karşılaştırma
Soldan sağa gördüğünüz görseller 24 bit JPG sıkıştırılmış, 8 bit GIF, 8 bit PNG, tam kalite 24 bit JPG, 24 bit PNG.
PNG dosya formatı yer olarak büyük alan kaplasa da ihtiyaçalarınıza içerdiği ek veri ile daha iyi cevap verebilir.
Çok detaya gerek duymuyorsanız elbette gereksiz. 8 bit PNG de kullanabilirsiniz ama GIF daha küçük. Öte yandan JPG çok az yer kaplıyor, kalitesi GIF'ten daha yüksek. Ancak kayıplı olan JPG de PNG'nin kalitesinde değil.
Büyük görselleri sıkıştırmak için JPG, kaliteyi korumak için PNG ve de ufak animasyonlar, fontlar gibi dosyalar için ise GIF etkili.