Plüton hakkında bir acayip gerçek daha: Cüce gezegenin uyduları, onun etrafında dönmüyor

Plüton’un gezegen mi yoksa bir cüce gezegen mi olduğu konusunda herkes aynı düşünceyi paylaşmayabilir. Ancak hiç kimse onun ilginç ve sıra dışı bir varlık olduğunu tartışmıyor. Bu cismin bazen Güneş’e Neptün’den daha yakın olmasına kadar yaptığı her şey, ayrı bir tuhaflık anlamına geliyor.

Bu uzak cüce gezegenin ilginç özellikleri arasında uyduları ve Plüton’un çevresindeki yörüngeleri de bulunuyor. Daha doğrusu, Plüton’un yörüngesinde dönmedikleri için dikkat çekiyorlar. Bu uydular, şaşırtıcı bir biçimde Plüton’un dışında bir noktanın yörüngesinde dönüyor ve bunun sebebi en büyük ayı olan Charon gibi gözüküyor.

Charon, Plüton’un yaklaşık yarısı kadar bir büyüklüğe ve kütlesinin yaklaşık sekizde biri kadar kütleye sahip. Bu uydu o kadar büyük ki, bu sistemin ağırlık merkezi – bir sistem yörüngesindeki nesnelerin etrafında döndüğü nokta – aslında cüce gezegenin yarıçapının yaklaşık yüzde 83’üne denk gelen bir şekilde Plüton’un yüzeyinden gerçekten uzakta, 960 kilometre ötede yer alıyor.

Ayrıca Jüpiter de teknik olarak Güneş’in etrafında dönmüyor, ancak büyüklüğü ve Güneş’e olan mesafesi göz önüne alındığında anlaşılabilir bir şekilde, yüzeyinin hemen dışındaki bir noktanın yörüngesinde, Güneş’in yarıçapının yaklaşık yüzde 7’si kadar uzakta dönüyor.

2006’daki Uluslararası Astronomi Birliği toplantısında, “cüce gezegen” kategorisi oluşturulduğunda ve Plüton yeniden sınıflandırıldığında, Plüton ve Charon’a çift gezegen demeye başlama önerisi geldi. Bu öneri kabul edilmedi, ancak şimdi bazıları bu çifti çift cüce gezegen olarak adlandırıyor.

Dikkate çeken dört uydu daha var: Stix, Nix, Kerberos ve Hydra. Bunların dördü de küçük ve düzensiz şekilli. Yörünge düzlemleri, Plüton’un ekvatoru ile tutarlı gözüküyor ve bilim insanları, bunların, Plüton ile benzer büyüklükteki bir nesne arasındaki çarpışmanın sonucu olduğuna inanıyorlar.

Bu dört küçük dünyanın yörüngeleri dairesele çok yakın ve merkezlerinde Plüton yer almıyor. Bunun yerine, Plüton ve Charon arasında bir noktada, ağırlık merkezi çevresinde bir yörüngede dönüyorlar. Bu karmaşık ve tuhaf dans, yörüngelerinde neredeyse mükemmel kalıplara sebep oluyor. Styx, Nix, Kerberos ve Hydra döngüleri, Charon’unkiyle 3:4:5:6 düzenine sahip. Bu, Charon’un her 60 döngüsünde Styx’in 20, Nix’in 15, Kerberos’un 12 ve Hydra’nın 10 dönüş yaptığı anlamına geliyor.