30 Temmuzda yolculuğuna başlayan NASA'nın Perseverance Mars aracının yapması gereken çok iş var. Gezegenler arası kâşifin düzenlemesi gereken pek çok test ve deney bulunuyor ve bunların sonucu Mars'ın insanlar tarafından keşfedilmesi çabalarına yardımcı olabilir. Mars Oxygen In-Situ Resource Utilization Experiment (MOXIE - Mars Oksijen Yerinde Kaynak Kullanma Deneyi) adı verilen bir araca sahip olan bu kaşif, insanlar için en değerli varlıklardan biri olan oksijeni üretmeye çalışacak.
Oksijenin atmosferin sadece yüzde 0,2'sini oluşturduğu bir gezegende, bu oranın yüzde 21 olduğu Dünya'ya göre solunabilir hava ile karşılaşmak oldukça zor. Uzay görevleri kendi oksijen depolarını taşıyabiliyorlar ancak bu değerli kaynak, taşıma sırasında muazzam bir yük olabiliyor. Bu yüzden de gelecekteki uzay görevlerinin bu kadar uzak mesafelere kendi oksijen depolarını taşımaları pek gerçekçi gözükmüyor ve NASA da bu yüzden Mars'ta kendi oksijenini olusturmaya çalışıyor.
Kâşifin amaci, MOXIE'nin verimliliğini sadece bir test kullanımı ile denemek olacak. Yani bu aracın 2020 modeli bir gün Mars'a gönderilmesi amaçlanan modelin sadece yüzde bir boyutuna sahip. Teknoloji, Mars'ın atmosferinin %95'ini olusturan karbondioksiti elektrokimyasal olarak oksijen ve karbonmonoksitre çevirerek çalışıyor. Daha sonra serbest oksijeni birleştirerek O2 oluşturuyor. Bu test sırasında MOXIE oluşturduğu oksijen ve karbonmonoksiti atmosfere geri bırakacak ancak gelecekteki denemeler, O2'yi tanklara doldurarak hem insanlar hem de roketin uzun süren eve yolculuğunda kullanmayı amaçlıyor.
Bu tür bir çalışma Mars'ta ilk defa deneniyor ancak biliminsanları oksijen ve karbonmonoksit çıkışının gezegenin atmosferini endişe yaratacak miktarda değiştirecek kadar ciddi olmayacağını söylüyorlar. Hatta serbest bırakılan karbonmonoksitin zaman içerisinde kalıntı oksijen ile birleşerek tekrar karbondioksit oluşturacağı belirtiliyor.
İnsanlar her gün yaklaşık 0,5 metreküp havaya ihtiyaç duyuyorlar ama NASA'nın söylediğine göre MOXIE'nin bu sürümü sadece 0.03 metreküp "Dünya havası" oluşturabilecek. Deney, Perseverance'ın 18 Şubat 2021 tarihinde Kızıl Gezegen'e inmesinin ardından hemen başlayacak ve görev boyunca devam edecek...