Astronotların Ay yüzeyine bayrak dikmelerini gösteren ikonik görseli mutlaka görmüşsünüzdür. Bu bayrakların ilk kez Ay'a dikilmesinin üzerinden onlarca yıl geçti. Peki bu uzun yıllar boyunca başlarına neler geldiğini hiç merak ettiniz mi?
Ay’daki bayrakların durumunu kontrol etmek ne yazık ki kolay bir iş değil. Basit bir teleskopla bayrakları bulmanız imkansız. Astrofotoğrafçı Robert Reeves’in açıkladığı üzere, Ay bizden yaklaşık 400 bin kilometre uzakta ve Dünya temelli herhangi bir teleskopla bakıldığında, Ay’da görülebilen en küçük nesnelerin çapı yalnızca bir buçuk kilometre civarında oluyor. Bu yüzden, Apollo astronotlarının bıraktıkları bayrakların yalnızca 1,2 metre olduğu düşünülürse, oldukça güçlü olan Hubble tarafından bile görülemeyecek kadar küçükler.
Neyse ki NASA’nın Ay Keşif Yörünge Aracı (LRO) bu konuda biraz daha başarılı olabiliyor. Adından da tahmin edebileceğiniz gibi, bu uzay aracı Ay’ın yörüngesinde dönüyor ve bu sırada hem çeşitli Ay incelemelerini yapabiliyor, hem de yüzeye bırakılan bayrakların gölgelerini tespit edebiliyor.
NASA’ya göre LRO’nun son yıllarda çektiği fotoğraflardan Apollo 12, 16 ve 17 görevlerinde bırakılan bayrakların hala ayakta durduklarını tespit edebiliyoruz. Ancak Apollo 11’in bıraktığı ilk bayrak için durum pek iyi gözükmüyor. Astronot Buzz Aldrin, bayrağın kalkış sırasında devrildiğini fark ettiğini söylemişti ve bayrağı göremeyen LRO gözlemleri de bunu destekliyor. Apollo 14 ve 15 sırasında bırakılan bayrakların akıbeti ise şimdilik bilinmiyor. LRO yeterince ayrıntılı bir görünüm elde edemiyor.
Ancak Ay’da, insanlar oraya dönene kadar akıbetini bilemeyeceğimiz pek çok başka şey daha bulunuyor. Örneğin, Ay’da bırakılan 96 torba insan atığına ne olduğundan emin olamayız, ancak bulunup analiz için Dünya'ya getirilse bile, muhtemelen bilim insanlarının şimdiye kadar gerçekleştirdiği en tuhaf deneylerden biri olacağını tahmin edilebilir. Astronot Charles Duke’un Apollo 16 görevi sırasında bıraktığı çerçeveli aile fotoğrafının ise 52 yıl boyunca aldığı güneş ışığıyla muhtemelen tamamen solduğu tahmin ediliyor.