Artık virüslerin mutasyona uğradığını çok iyi biliyoruz. Şu anda karşımızda duran ise, Omicron varyantı. Bu varyant, aşıların ve diğer tedavilerin bağışıklık korumasını bir miktar aşmayı başarması ile bilinse de, Delta kadar ölümcül görünmüyor ve hatta salgının bitmesine neden olacağı söyleniyor.
Ama Omicron dendiğinde de aklınıza tek tip bir varyant gelmesin. Bilim insanları, Danimarka da dahil olmak üzere bazı ülkelerde varyantın baskın versiyonu haline gelmesi ile beraber, BA.2 veya "gizli omikron" olarak adlandırılan bir omikron alt varyantını izliyorlar. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, 12 Şubat'ta sona eren haftada ABD'deki COVID-19 vakalarının %5'e yakınından BA.2 alt varyantının sorumlu olduğunu tahmin ediyor.
DSÖ'nün COVID-19 teknik sorumlusu Dr. Maria Van Kerkove, yaptığı açıklamada "BA.2 kesinlikle yükselişte, ancak bunun aynı zamanda Omicron olduğu unutulmamalı" diyor ve ekliyor: "BA.2 ile BA.1 arasında şiddet açısından herhangi bir fark görmüyoruz."
Van Kerkove, BA.2'nin omicron'un diğer alt varyantlarından daha bulaşıcı olduğunu söylüyor. Artan bulaşıcılığı nedeniyle bazı bilim insanları, BA.2'nin yükselişinin mevcut COVID-19 dalgamızı uzatabileceğinden ve bunun beraberinde daha fazla hastaneye yatış ve ölüm getireceğinden endişe ediyorlar.
Güney Afrika'daki bilim insanları, bu kış omicron'u yeni bir varyant olarak hızlı bir şekilde tanımlayabildiler. Omicron BA.2 ise, orijinal omicron gibi S geni hedef hatası olarak adlandırılan sinyale sahip değil. Bu da onu, daha gizli hale getiriyor ve bu yüzden, "gizli omicron" olarak da adlandırılabiliyor.
Henüz hakem onayından geçmemiş bir Danimarka çalışması, orijinal omicron varyantı ile BA.2 arasında hastaneye yatış oranlarında hiçbir fark olmadığını söylüyor. Ancak Japonya'daki araştırmacılar tarafından yapılan bir başka ön çalışma, BA.2'nin orijinal omicron varyantına göre tamamen yeni bir varyant olarak kabul edilecek kadar farklı olabileceğini ve ayrıca daha şiddetli olabileceğini iddia ediyor.
Ancak şu anda tüm raporlar ön hazırlık niteliğinde ve bilim insanlarının mevcut COVID-19 vakalarındaki artışın nasıl düştüğünü (veya düşmediğini) izlemek için daha fazla bilgiye ve zamana ihtiyaçları var. Paxlovid dahil olmak üzere COVID-19 tedavilerimizin ne kadar başarılı olduğunu belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Bir ön çalışma, omicron'a karşı kullanım için izin verilen iki monoklonal antikor tedavisinden birinin geçerli olmadığını buldu. Ancak yakın zamanda ABD Gıda ve İlaç Dairesi tarafından omicron'a karşı kullanım için yetkilendirilmiş bir antikor tedavisine sahip olan Eli Lilly, yeni tedavinin BA.2'ye karşı çalıştığını söyledi.
Worcester'daki Massachusetts Chan Tıp Okulu Üniversitesi'nden bir virolog olan Dr. Jeremy Luban, Nature makalesinde "BA.2'de kimsenin test etmediği bir sürü yeni mutasyon var" diyor. Önceki varyantlar ve alt varyantlar gibi, bilim insanlarının da bu mutasyonların ne kadar önemli olduğunu belirlemek için virüsü gerçek dünyada gözlemlemeleri gerekiyor. Şu anda WHO, orijinal omicron varyantının bir alt varyantı olarak hala BA.2'yi izliyor.
Orijinal omicron gibi, BA.2 de aşılarımızı enfeksiyona karşı daha az koruyucu yapıyor, ancak şu anda BA.2 ile daha kötü durumda olduğumuzu gösteren bir veri yok. Ayrıca, birinin omicron varyantının neden olduğu COVID-19 ile yeniden enfekte olma olasılığı hakkında kesin cevaplar vermek için de çok erken.
Kopenhag'daki Devlet Serum Enstitüsü'nde moleküler epidemiyolog ve Danimarka'nın SARS-CoV-2 Varyantları Risk Değerlendirme Komitesi başkanı Troels Lillebaek, Nature'a verdiği demeçte, "Koruma olmasaydı, bu bir sürpriz olurdu ve bence olası değil" dedi ve ekledi: "Birkaç hafta içinde kesin olarak öğreneceğiz."