Firmalar kullanıcılara Nvidia, ATI ve Intel ekran kartlarını içeren farklı seçenekler sunmaya devam ediyor. Peki kafa karıştıran GPU kod adlarının ve işaretlerinin aslında ne anlama geldiğini biliyor musunuz? Chip Online sizin için oyunlar ve çoklu ortam uygulamalarında en ideal performansı sağlayan kartları ve ipuçlarını bir araya getirdi.
Dizüstü bilgisayarların RGB renkleri
Dizüstü bilgisayar broşürlerini veya reklamları inceleyen bilgisayar kullanıcıları, mavi Intel imzasını, kırmızı ATI logosunu veya yeşil Nvidia amblemini gördüklerinde kararsız kalabilirler veya çoğunlukla yanlış seçim yaparlar. Çünkü GeForce veya Radeon etiketleri, kasanın içinde her zaman mükemmel performansı sunacak kartın olduğu yönünde beklentilere sebep olur. Ve satın alınan bilgisayarın beklenen performansı vermemesi sonucunda ise birçok müşteri kandırıldığını düşünür. Bu nedenle şunu unutmamak gerekir: 512 MB veya daha fazla miktarda hafızaya sahip olan her ekran kartı gerçek bir oyuncu veya çoklu ortam kartı değildir.
Aldatan ürün isimleri
Dizüstü bilgisayar satın alırken CPU, RAM, sabit disk veya parlak ekran gibi seçenekler arasından uygun olanını seçmek pek zor değildir. Fakat asıl problem ekran kartına karar verirken başlar, çünkü çok sayıda farklı model isim ve numaraları kafa karıştırır. Bunun sonucunda bilgisayarı alıp denemeden piyasadaki oyunların tamamına uygunluğunu veya ne derece bir performans sağladığını kestirmek de güçleşir.
Dizüstü bilgisayarlar için ekran rehberi
Makalemizde sizin için Nvidia, ATI ve Intel'in en güncel grafik çözümlerini bir araya topladık. Ayrıca her GPU üreticisi için farklı sınıf alternatiflerle birlikte güncel oyunlar konusunda ne gibi bir performans sağlayacağı konusunda bilgiler verdik.
ATI Mobility Radeon HD 4000 ve 5000 - 1
AMD'nin grafik yongası ATI, iddialı oyunculara DirectX 10 ve DirectX 11 destekli birçok ekran kartı seçeneği sunuyor. Ayrıca dizüstü üreticileri Intel ve AMD platformlarını birleştirerek kullanıcılar için farklı çözümler geliştirmeye devam ediyor.
ATI'nin bir önceki GPU ailesi Mobility Radeon HD 4000 serisi DirectX 10.1'i destekliyorken, güncel 5000 serisi ise DirectX 11'e çoktan hükmetmeye başladı bile. Ve Fermi adıyla bilinen Nvidia GF 100 yongasının resmi olarak çıkışına kadar ATI, piyasanın DirectX 11 desteği sunan tek GPU sağlayıcısı olmaya devam edecek.
Giriş seviyesi: Mobility Radeon HD 4300, 4500, 5100 ve 5400
Bu tip Ati yongalarına sahip dizüstü bilgisayarlar genellikle düşük fiyat segmentinde bulunuyor ve bilgisayar mağazalarının indirimli ürün reyonlarında sıkça karşılaşmanız mümkün. Fakat 4300, 4500 ve 5400 Serisi, oyuncuları memnun etmeyecek modellerden oluşuyor. Çünkü bu seri sadece HD sınırının altındaki (1280 x 720 piksel) çözünürlüklerle çalışan eski ve basit diyebileceğimiz oyunları çalıştırabiliyor. Yonga üzerindeki grafik çekirdeklerinin video işleme konusundaki üstünlüğü ise rakipsiz bir avataj olarak sayılabilir. Mobility Radeon HD 4xxx ve 5xxx serisi iki Full HD akışını aynı anda paralel olarak işleyebiliyor (resim içinde resim fonksiyonu), aynı zamanda video oynatma ve ölçekleme konusunda CPU yükünü büyük ölçüde hafifletiyor. Bu nedenle dizüstü bilgisayarlarda çoğunlukla HD 4330 ve 4550 bulunurken, ayrıca daha modern HD 5430 ve 5450 ile de karşılaşmanız mümkün.
Mobility Radeon HD 5145 ve 5165 modelleri ise istisna sayılabilir. Çünkü bu modeller nerdeyse Mobility Radeon HD 5450 kadar hızlı. Fakat 5165'in yalnızca DirectX 10.1 desteği sağlaması ATI'nin model numaralarındaki tek uyumsuzluk olarak göze çarpıyor.
Toshiba'nın Satellite L500-20X modeli ATI ekran kartlı, ucuz ve giriş seviyesi dizüstü bilgisayarların temsilcisi sayılabilir. Fiyatı ise 800$+KDV.
Orta sınıf: Mobility Radeon HD 4600 ve 5600
Şayet bilgisayarın donanım listesinde bu modellerden birini görürseniz o dizüstünü oyun için düşünebilirsiniz. Orta sınıf ekran kartlarından Mobility Radeon HD 4650, 4670 ve 5650 dizüstü bilgisayarlarda sıklıkla kullanılıyor ve modern oyunları azaltılmış detaylarla 15 inç standardında (1280 x 800 piksel) oynamanıza imkan veriyor. Bu konuda tek istisna ise 5100 serisi. Crysis gibi grafiksel olarak karmaşık oyunlar için 3D performansı hemen hemen yeterli görünüyor. 15 veya 16 inç özel dizüstü bilgisayarlar bu tip modellerle donatılıyor. Daha yüksek çözünürlük isteyenler üst modellere göz atmalılar.
ATI Mobility Radeon HD 5650'yi temsil edebilecek model olarak ise Sony Vaio'nun VPC-EB1M1E modelini gösterebiliriz. Core i3-330M işlemci ve 4 GB RAM ile uygun bir 3D çalışma performansı sunuyor. Fiyatı ise 1000$+KDV civarında.
ATI Mobility Radeon HD 4000 ve 5000 - 2
Üst sınıf: Mobility Radeon HD 4800 ve 5700
Oyunlarla fazla haşır neşir iseniz en azından bu seriden bir kartınız olmalı. Piyasada Mobility Radeon HD 4830, 4850 ve 4860 gibi önceki üst sınıfa ait modeller bulunmakla birlikte, yeni Mobility Radeon HD 5700 serisine ait modeller de yavaş yavaş boy göstermeye başladı. 5730, 5750 ve 5770 gibi DirectX 11 desteği olan modeller üst sınıf GPU'lara ideal bir giriş olarak kabul edilebilir fakat önceki 4800 serisi bu destekten yoksun. Metro 2033 gibi yeni çıkan oyunlar her iki seriyle de full detaylarla ve 1.366 x 768 çözünürlüğü aşmadığı sürece gayet akıcı şekilde çalışıyor.
İşlemci, ekran kartı ve görüntü konusunda mükemmel bir kombinasyonu içinde barındıran Asus X64JA-JX088V modelinin yurtdışı satış fiyatı 1075 dolardan başlıyor. 16 inçlik ekrana sahip olan Asus, Core i5 430M işlemci ve ATI Mobility Radeon HD 5730 ekran kartı ile donatılmış. Ekranı ise maksimum 1366 x 768 piksel çözünürlüğe ulaşıyor.
Ultra üst sınıf: Mobility Radeon HD 4800 ve 5800
Daima son sisteme sahip olmak isteyen oyuncular ise Mobility Radeon HD 4870 veya 5830, 5850 ve 5870'e sahip bilgisayarları mutlaka görmeli. Bu uç modeller Colin McRea: Dirt 2 gibi en kompleks oyunları bile oldukça iyi bir çerçeve sayısında oynatabiliyor. Ayrıca detay seviyesini düşürdüğünüz takdirde oyunları Full HD çözünürlükte (1.920 x 1.200 Piksel) de oynayabiliyorsunuz. Fakat enerji tasarrufu, ısınma sorunları ve soğutma sistemlerinden dolayı böyle bir ekran kartını yalnızca 16 inçten büyük dizüstü bilgisayarlarda bulabilirsiniz. Ayrıca fiyatlarının oldukça yüksek olması da söz konusu.
Bu alanda en iyi örnek olarak ise 1750 dolarlık yurtdışı satış fiyatıyla Acer Aspire 8942G-724G64Bn modelini gösterebiliriz. Intel Core i7-720QM işlemci, ATI Mobility Radeon HD 5850 ekran kartı ve 4 GB RAM'den oluşan üçlü kombinasyon ile oyunlar için gerekli gücü sağlıyor.
Uzak durmanız gereken grafik yongaları
ATI Mobility Radeon HD 5000 serisinin satışının başlamasından itibaren tüm 3000 serisi rafa kaldırıldı. Şayet dizüstü alırken size ATI Mobility Radeon HD 3xxx serisi önerilirse tek yapmanız gereken kibarca reddetmek olsun. Çünkü yalnızca ekran kartı değil, diğer donanımları da büyük ihtimalle eskimiştir.
Nvidia Geforce 200M ve 300M - 1
Nvidia şimdiye kadar sadece DirectX 10'u destekleyen GPU'ları piyasaya sürmesine rağmen üreticinin elinde başka kozlar da var. Örneğin karmaşık hesaplamalar yapabilen GeForce M GPU'ları ve enerji tasarrufu sağlayan Optimus teknolojisi bunlardan sadece birkaçı.
GF100 yongaları piyasaya çıkana dek üreticinin DirectX destekli ürünlerine göz atmakta yarar var. Çünkü Nvidia, PhysX ve Optimus teknolojileriyle rakiplerini kıskandırıyor. PhysX teknolojisi oyunlardaki duman veya kar gibi fiziksel efektlerin doğrudan GPU üzerinde hesaplamalarını yaparken, Optimus ise entegre grafik birimi ve harici grafik kartı arasında etkili bir kombinasyon sağlıyor. Kısacası "Mümkün olduğu kadar uzun süren performans" bu iki teknolojiyi özetliyor.
Giriş seviyesi: Geforce G210M, 305M ve 320M
Tıpkı ATI'nin giriş seviyesi ekran kartları gibi, Geforce G210M, 305M ve 320M de eski oyunları düşük çözünürlükte çalıştırmak için oldukça makul GPU'lardan sayılabilir. Fakat iddialı oyuncular bu tip dizüstü bilgisayarlardan kesinlikle kaçınmalıdır. Buna rağmen bu giriş seviyesi GPU'ların HD video oynatabilmesi de gerçekten ilginç bir özellik. Bunların dışında GPU ve Optimus teknolojisinin birlikte çalışarak işlemci yükünü azaltması sebebiyle enerji tasarrufu da sağlıyor. Nvidia'nın Geforce G210M, 305M ve 320M modellerini birçok indirim mağazasında ve çoğunlukla 800$ altı her ölçekte dizüstü bilgisayarlarda bulabilirsiniz.
Acer Aspire 5739G-664G32MN bu konuda en iyi örneklerden sayılabilir. Acer bu modelinde Centrino 2 plattformunu bir Geforce G 210M ile birleştirmiş. Fiyatı ise 800$+KDV civarı.
Orta sınıf: Geforce GT 230M, 240M, 325M, 330M, 335M
Nvidia GT serisiyle oyunculara yeşil ışık yakarken en ilgi çekici modellerden biri de Geforce GT 335M oldu. Bu kart ile Battle Field serisi gibi en son çıkan oyunları orta seviye detaylarla 15 inç (1280 x 800 piksel) çözünürlükte oynayabiliyorsunuz. Daha düşük modeller olan GT 240M ve 230M'in performansı ise biraz daha sınırlı. Ayrıca tüm orta sınıf GPU'lar HD video oynatımı esnasında CPU yükünü azaltmaya yönelik bir özellik olan PureVideo HD motoruna sahip. Bu nedenle oyuncu olmayanlar için de ideal kartlardan sayılabilir. Dizüstü üreticileri 15 inç ekrana ve Nvidia GT serisi GPU'ya sahip modelleri şu sıralar 1000$ civarında fiyatlara satıyor.
Şık, hızlı ve iyi donanıma sahip bir dizüstü arayanlara önerimiz de var. Samsung'un 15,6 inçlik modeli R580-JS03TR, içinde i3-330M gibi güncel bir işlemci ve Geforce GT 330M GPU barındırıyor. Fiyatı ise 960$+KDV.
Nvidia Geforce 200M ve 300M - 2
Üst sınıf: Geforce GTS 250M, 260M 350M, 360M
Oyuncular için üretilen bu grafik yongaları, oyunlardaki efektlerin en iyi şekilde ekrana yansıtılması için PhysX teknolojisine hükmeden yonga grubunu oluşturuyor. Üreticiler bu yongaları hem 15 inç hem de daha büyük 16 inç dizüstü bilgisayarlarda kullanmaya devam ederken, 1449 x 900 piksel çözünürlüğü aşmadığınız sürece Call Of Duty gibi popüler oyunları sorunsuz bir şekilde oynayabiliyorsunuz. Modern Warfare 2 bile yüksek detaylarla gayet akıcı şekilde çalışıyor. Fakat dikkat edilmesi gereken husus ise şu: Teknik olarak Geforce GTS 350 ile 250 ve 360 ile 260 birbirleriyle aynı. Ancak Nvidia yalnızca ürün adlarını değiştirmiş ve saat hızlarını arttırmış.
MSI'ın mobil oyun canavarı GT640 i7247BW7P, 15,4 inçlik bir ekrana sahip ve yurtdışı satış fiyatı ise 1750$. Bu modelde yüksek çerçeve sayısı yakalayabilmek için GTS 250M ile birlikte bir Core i7-720QM kullanılmış.
Ultra üst sınıf: Geforce GTX 260M ve 280M
Ultra üst sınıf söz konusu olduğunda Nvidia, kullanıcıların kafasını karıştırabilir. Çünkü bu tip uç modellerde yeni 300 serisi yerine daha eski Geforce GTX 260M ve 280M modeleri kullanılıyor. Her iki kart da DirectX 10'u ve PhysX teknolojisini destekliyor. Batman: Arkham Asylum gibi grafiksel olarak karmaşık oyunların fanatikleri için Geforce GTX 260M ve 280M en doğru seçeneklerden sayılabilir. Ayrıca bu tür dizüstü bilgisayarlarda SLI sembolü bulunur. Bu sembol ise o dizüstünün çift grafik işlemcisine (Dual GPU) sahip olduğunu belirtiyor. Tabi aynı zamanda yüksek fiyat sembolü olarak da kabul edilebilir.
Bu alanda Nvidia'nın en iyi temsilcisi ise Asus G60J-JX016V modeli. Dört çekirdekli Core i7-720QM işlemcisi, Geforce GTX 260M ile birlikte kullanıcılara 1366 x 768 piksel çözünürlük ve mükemmel bir çerçeve oranı sunuyor. Yurtdışı satış fiyatı ise 1750 dolardan başlıyor.
Uzak durmanız gereken grafik yongaları
GeForce 9600 GT veya 9800 GT gibi 9000 serisi kartlar artık eskidi diyebiliriz. Quadro modelleri ise profesyonel grafikçiler ve tasarımcılar için hazırlanmış özel modellerden oluşuyor. Bu özel modeller oldukça kaliteli ve bu nedenle çok pahalı, fakat oyunlar söz konusu olduğunda ise performans açısından GeForce kartlardan daha iyi değiller.
Intel GMA X4500 ve GMA HD
Çoğu kişi Intel'in açık ara dünyanın en büyük grafik yongası üreticisi olduğunu bilmiyordur. "i" işlemci serisiyle birlikte pazar payını arttırmaya yönelik yeni grafik çekirdekleri de hazırlayan Intel, güncel oyunlar için hala oldukça zayıf.
Intel GMA X4500M HD
Bu grafik yongası özellikle 2008 sonlarından itibaren oldukça popüler olan Core 2 Duo ve Core 2 Quad işlemcilerle birlikte Intel GM45, GE45 ve GS45 yonga setlerinde kullanıldı. Özellik açısından baktığımızda DirectX uyumlu Graphics Multimedia Accelerator (GMA) X4500M HD'nin ayrı bir grafik belleği yok ve dahili bellekten 768 MB'a kadar ayırabiliyor. Ayrıca ofis, internet gibi basit 2D uygulamalarda iyi bir performans sağlıyor, HD video oynatımını destekliyor, TrackMania gibi eski 3D oyunları ve tarayıcıdan çalışan oyunları oynatabiliyor. Az sayıda da olsa HD özelliğine sahip olmayan GMA X4500M'ler ise daha yavaş ve yüksek çözünürlük desteği vermiyor.
Intel GMA X4500M HD konusunda en uygun ve tavsiye edilen bilgisayar ise Lenovo'nun ThinkPad SL510 (NSL7LGE) modeli diyebiliriz. Bu kaliteli dizüstünün fiyatı 750$ civarında ve ofis kullanıcılarıyla birlikte yüksek beklentileri olmayan oyuncular için yeterli özelliklere sahip.
Intel GMA HD
GMA HD ise hem isim hem de teknik açıdan Intel'in daha önceki izlediği grafik politikasından farklı bir yol izliyor. GMA HD, numaralandırılmamış bir grafik yongası ve yonga setlerinde çok fazla bulunmuyor. Ayrıca işlemciden ayrı tek bir birim olarak yalnızca Core i3, i5, i7 işlemcileriyle (Kod adı: Arrendale) birlikte üretiliyor. Tıpkı GMA X4500M HD gibi GMA HD de grafik hafızasını ana bellekten almakla birlikte (1,7 GB'a kadar), HD video oynatımı için CPU desteği veriyor ve performans konusunda aynı seviyede (ofis için iyi – güncel oyunlar için kötü). Ayrıca CPU çekirdeğine uyum sağlayarak overclock durumunda da uyumlu çalışıyor.
Bu yeni grafik çözümüne örnek olarak Dell Studio 1564 modelini gösterebiliriz. 680 dolarlık yurtdışı satış fiyatıyla ve Core i3 işlemcisiyle düşük bütçeli kullanıcılar için Intel'in yeni dizüstü platformuna giriş niteliği taşıyor.
Uzak durmanız gereken grafik yongaları
GMA X3000 serisi ve GMA 950 çoktan eskidi diyebiliriz. Bu nedenle bu tip dizüstü bilgisayarlardan uzak durmanızı tavsiye ediyoruz.