Kendinizi kötü hissetmenize neden olan aşırı bulaşıcı norovirüs vakaları giderek artıyor. Peki ama geçtiğimiz haftalarda ABD'de ve Birleşik Krallık'ta hızlı bir vaka artışı yaşanan bu virüs hakkında ne biliyoruz?
Nonovirüs nedir?
Norovirüsler, zarfsız, tek sarmallı RNA virüsleri grubudur. Norovirüsün, şu anda bilinen, 10 geniş gruba ayrılan 48 genotipi vardır, ancak hastalığa en sık neden olan GII.4 genotipidir.
Enfeksiyondan sonra bir miktar bağışıklık geliştirilse de, bu sizi diğer virüs türlerinden korumayabilir ve bağışıklığın ne kadar sürdüğü de bilinmemektedir. Bu yüzden, özellikle de bu virüsün dolaşımda pek çok farklı türü olduğundan dolayı aynı anda birden fazla enfeksiyon geçirilmesi mümkündür. Ortalama olarak insanlar yaşamları boyunca beş kez bu hastalığa yakalanırlar.
Norovirüs için bir aşı bulunmuyor, ancak Dünya Sağlık Örgütü'nün 2016'da bunu yüksek bir öncelik olarak kabul etmesinden bu yana bununla ilgili araştırmalar devam ediyor. Ne yazık ki şimdilik, bir enfeksiyona yakalanırsanız, hastalığın geçmesini beklemekten başka yapabileceğiniz pek bir şey yok.
Norovirüs akut gastroenterite neden olur
En yaygın semptomlar, şiddetli olabilen ishal ve kusmadır. Bazı insanlar ayrıca ateş veya baş ağrısı gibi başka semptomlar da yaşayabilir. Norovirüs sıklıkla “mide gribi” olarak anılsa da, aslında bunun grip virüsüyle hiçbir ilgisi yoktur. Semptomlar normalde maruziyetten 12-48 saat sonra başlar ve tipik olarak yalnızca bir ile üç gün arasında sürer.
Çoğu insan için norovirüsten kaynaklanan ciddi bir komplikasyon riski yoktur. Ancak özellikle çocuklarda ve yaşlılarda dehidratasyona dikkat etmek önemlidir. Hastalık seyrini sürdürürken bol miktarda sıvı içmek önemlidir.
Norovirüs son derece bulaşıcıdır ve sadece birkaç viral parçacık hastalığa yakalanmak için yeterlidir. Enfekte olmuş biriyle yakın temasın yanı sıra, kontamine yüzeylerden ve yiyeceklerden de hastalığa yakalanabilirsiniz. Semptomlar sırasında ve sonraki ilk birkaç gün içinde en bulaşıcı durumdadır, ancak bazı kanıtlar iyileştikten birkaç hafta sonra da virüsü yaymaya devam edebileceğinizi gösterir.
Norovirüsten nasıl korunulur?
Hastalığın yayılmasını önlemenin en iyi yolu iyi hijyen uygulamalarını takip etmektir. Ne yazık ki, COVID-19 salgını sırasında stoklanan alkollü el dezenfektanları bu virüse karşı pek işe yaramıyor, bu nedenle en iyi seçeneğiniz sabun ve su kullanmaktır. Artık alışmış olmanız gereken bir şekilde, ellerinizi düzgün bir şekilde ve sıklıkla yıkamalısınız.
Yüzeyler çamaşır suyu bazlı bir solüsyonla temizlenmelidir ve kapı kolları gibi daha az belirgin olan yerlerin unutulmaması gerekir. Kirlenmiş olabilecek tüm giysiler veya çarşaflar da 60°C'de yıkanmalıdır. Ancak bu noktada, çamaşır suyu gibi maddelerin aşırı veya uygunsuz kullanımının çok ciddi riskleri beraberinde getirebileceğini, dikkatli ve uygun bir şekilde kullanmanız gerektiğini hatırlatmak oldukça önemlidir.
Hastalığa yakalanırsanız, 48 saat boyunca semptom görmeyene kadar evde kalmalısınız. Bu sınırlama çocuklar için de geçerlidir. Çocuklar, 48 saat boyunca semptom göstermeyene kadar okuldan veya anaokulundan uzak tutulmalıdırlar. Ayrıca bu süre zarfında hastanelerdeki veya bakım evlerindeki insanları ziyaret etmemelisiniz. Norovirüs salgınları bu ortamlarda önemli bir sorundur. İyileşene kadar başkaları için yemek hazırlamaktan da kaçınmalısınız.