Ay'da işler karışıyor: NASA ve Çin'in Ay'da aynı bölgeye inme ihtimali soru işaretleri yarattı

Görünene göre Ay’ın güney kutbu, hem NASA hem de Çin’in uzay görevlerini aynı iniş alanına yöneltmesi ve bölgedeki sınırlı sayıdaki kaynağın bir kısmını almaya çalışması ile karışabilir.

Kısa bir süre önce NASA, 2025'in sonlarına kadar Ay'a bir erkek ve bir kadın indirmeyi amaçlayan Artemis 3 görevi için Ay'ın güney kutbuna yakın 13 iniş bölgesi adayını duyurdu. Artemis 3, gölgeli bölgelerinde su buzu içerebileceğinden özellikle değerli bir alan olan Ay'ın güney kutbunu hedefliyor. Ay'daki su, roket yakıtı üretimi için kullanılabileceğinden ve Ay'ın Mars gibi daha uzak hedeflere açılan bir kapı olma potansiyelini artıracağından dolayı, buradaki kaynaklar gelecekteki uzay araştırmaları için çok önemli olabilir.

Doğal olarak, güney kutbunun kaynaklarından yararlanmak isteyen tek taraf NASA değil. Çin'de Journal of Deep Space Exploration tarafından yayınlanan bir makalede, Chang'e-4 ay görevi komutanı Zhang He liderliğindeki bir grup araştırmacı, güney kutbu yakınında 10 potansiyel iniş noktası belirledi. Ne yazık ki, ilk olarak Space News'in bildirdiğine göre, hem NASA hem de Çinli araştırmacılar Shackleton, Haworth ve Nobile kraterlerinin yakınındaki bölgeleri potansiyel iniş bölgeleri olarak hedefledikleri için bazı örtüşmeler görülüyor. Ancak Çin'in yaklaşan Ay görevi astronotları içermiyor. Bunun yerine Chang'e 7, Ay'ın güney kutbunda sıkışıp kalmış olabilecek su buzunu keşfetmek için bir keşif aracı içerecek. Görevin 2024 yılında fırlatılması planlanıyor.

Ay'ın güney kutbunun bir kısmı tamamen karanlık ve bir kısmı ışık dolu olduğu için doğru iniş noktasını bulmak zor. Bu aydınlık-karanlık oranı, birkaç kilometre kadar küçük mesafelerde değişebiliyor ve ideal olarak, uzay aracının termal kontrol için aydınlatılmış alanlara inmesi ve aynı zamanda suyun sıkışabileceği gölgeli bölgelere yeterince yakın olması isteniyor. Dolayısıyla hem NASA hem de Çin Uzay Ajansı için iniş yeri seçenekleri oldukça sınırlı.

Bu Ay iniş alanı karmaşası, ABD ve Çin'in rakip uzay programlarıyla Ay yarışının karşıt uçlarında bulunmasıyla daha da garip bir hale geliyor. Her iki ülke de 2030'larda Ay'ın güney kutbunda kendi ay üslerini inşa etmeyi hedefliyor ve aralarında herhangi bir potansiyel işbirliği belirtisi bulunmuyor. NASA Yöneticisi Bill Nelson, NBC ile 28 Ağustos'ta yayınlanan bir röportajda ülkenin gizliliğe çok bağlı olduğunu ve işbirliğine açık olmadığını söyleyerek Çin'in uzaya yaklaşımını eleştirdi.

Bir gün sonra, Çin medya kuruluşları, Artemis 1 görevinin fırlatılmasında gecikme yaşanmasının ardından NASA'nın ay programını eleştirdi.

Ay görevlerinin başlama tarihi yaklaştıkça her iki ülke de potansiyel iniş noktaları listesini daraltmak için çalışıyor, ancak güney kutbunda aynı bölgeye karar verirlerse ne olacağı henüz belli değil…