Firefox'un arkasındaki kar amacı gütmeyen kuruluş olan Mozilla; Microsoft, Apple ve Google gibi teknoloji devlerine, kullanıcıları kendi tarayıcılarına yönlendirdiği konusunda bir kez daha sert çıktı. Şirket, popüler işletim sistemlerini ve web hizmetlerini kontrol eden şirketlerin, pozisyonlarını kullanarak temel olarak tüketicileri seçeneklerden mahrum ettiğini iddia etmeye devam ediyor.
Mozilla, şimdi de "Beş Duvarlı Bahçeler: Tarayıcılar İnternet için Neden Önemlidir ve İşletim Sistemleri Onları Nasıl Geride Tutuyor" başlıklı bir rapor yayınladı. Rapor, insanların web tarayıcılarını nasıl kullandığına odaklanıyor. Tahmin edilebileceği gibi en popüler web tarayıcıları Chrome, Safari ve Edge olarak öne çıkıyor. Firefox Edge'in çok gerisinde değil, ancak Mozilla, en popüler üç tarayıcının ana şirketleri nedeniyle daha büyük bir kullanıcı tabanına sahip olduğunu iddia ediyor.
Rapor, teknoloji devlerinin web tarayıcılarını değiştirmeyi zor veya imkansız hale getirmek için çeşitli yöntemler kullandığını savunuyor. Bunun sadece kaliteyi ve deneyimi azaltmakla kalmadığı, aynı zamanda riski de artırabileceği belirtiliyor. Mozilla, şirketlerin bunun için başvurduğu yöntemleri 5 teme kategoride değerlendiriyor:
- Sınırlı veya sinir bozucu seçim: Bir işletim sistemi sağlayıcısı, bir tüketicinin tarayıcıları değiştirmesini zorlaştırır ve neredeyse imkansız hale getirir. Sonuçta kullanıcının seçim yapma hakkı elinden alınmış gibi olur. Ayrıca işletim sistemi mevcut rakipleri engeller ve yeni ürünlerin pazara girmesini ve artan bir seçim sağlamasını istemez.
- Daha düşük kalite: Tüketiciler için parasal fiyatın sıfır olduğu durumlarda (tarayıcılar için olduğu gibi), sağlayıcıların kalite konusunda rekabet etmesi beklenebilir. Ancak bağımsız tarayıcılardan etkili rekabet olmadan, tüketiciler daha düşük kalitede ürünler alabilirler.
- Düşük inovasyon: Kalite ile bağlantılı inovasyondur. Tüketiciler gelişmeleri kaçırırlar (örneğin, gelişmiş özellikler ve işlevsellik).
- Kötü gizlilik seviyesi: Tüketiciler, onları zorunlu veri paylaşımı, verilerin kötüye kullanımı veya diğer gizlilik zararlarına maruz bırakan bir ürünle baş başa bırakılabilir. Bu sonuçlar, etkisiz rekabetin neden olduğu düşük kalitenin bir göstergesi olabilir.
- Haksız sözleşmeler: Uygun seçim olmadan, tüketiciler sömürücü veya haksız olabilecek sözleşmelere girmek zorunda kalabilirler.
Tabii ki bu tür iddialar yeni değil ve daha da önemlisi tamamen asılsız da değil. Microsoft Windows ile, Apple iOS ve macOS ile ve Google Android ile daha önce kullanıcıları yönlendirmek ve Web tarayıcısı seçimlerini dolaylı olarak sınırlamakla suçlanıyor. Bu şirketler ayrıca tüketicileri zorlama olarak kabul edilen veya seçimlerini akıllıca kısıtlayan ve etkileyen davalarla karşı karşıya da kaldılar.