Windows 10'un farklı sürümleri olsa da, hepsi Microsoft tarafından geliştiriliyor ve ayrı işletim sistemleri olarak sunulmuyorlar. Peki, piyasada neden birçok Linux dağıtımı var, bunların aralarında ne gibi farklar var?
Linux Dağıtımı Ne Demek?
Temelde hepsi Linux olsa da dağıtımlar, masaüstü ortamı, paket yöneticisi, ekran sunucusu, hedefler, açık kaynak anlayışı gibi alanlarda farklılıklar gösteriyorlar. Linux dağıtımlarının ortaya çıkmasının nedeni, farklı amaçlara yönelik ortak çalışan gruplar. Bu yaklaşım, Linux'un ilk yayınlanmasının ardından, zaman içerisinde farklı dağıtımların ortaya çıkmasına yol açtı.
Peki dağıtımlar arasındaki farklar neler, bu farklar gerçekten önemli mi?
Linux Dağıtımları Arasında Ne Fark Var?
1. Masaüstü Ortamları
Dağıtımların birçoğu, sadece masaüstü ortamı konusunda diğerlerinden ayrılıyor. Örneğin Ubuntu'da aşağıdaki masaüstü ortamlarını kullanabiliyorsunuz. Diğer dağıtımlarda kullanabileceğiniz masaüstü ortamları ise genellikle daha kısıtlı.
- Ubuntu (GNOME masaüstüyle gelen ana sürüm)
- Kubuntu (KDE)
- Lubuntu (LXQt)
- Ubuntu Budgie (Budgie masaüstüyle)
- Ubuntu MATE (klasik Ubuntu masaüstü)
- Xubuntu (Xfce)
2. Paket Yöneticileri ve Diğer Teknolojiler
Linux dağıtımını oluşturan takımlar, dağıtıma hangi yazılımları dahil edeceklerini kendileri seçiyorlar. Örneğin Linux'ta kullanabileceğiniz birkaç dosya yöneticisi var ve bunlar, dosyalar arasında dolaşmaya yönelik farklı yollar sunuyorlar.
Bir başka örnek, yazılım yüklemeye yarayan paket yöneticileri. Ubuntu ve Linux Mint gibi Debian tabanlı dağıtımlarda apt komutuyla ile erişilebilen dpkg'yi kullanılırken, CentOS, yum komutuyla kullanılabilen RPM paket yöneticisini tercih ediyor.
3. Farklı Görüntü Sunucuları
Ekran sunucusu, bilgisayar donanımıyla ekran arasındaki veri akışını koordine ediyor. Çoğunlukla X.org Server kullanılsa da, Mir, SurfaceFlinger gibi alternatifler mevcut. Linux'un geleceğinde ise Wayland ekran sunucunun olacağına inanılıyor ve dağıtımlar, Wayland'a doğru geçmeye başlamış durumdalar.
4. Hedefler
Bazı dağıtımlar, bir başka dağıtımı genel olarak beğenirken, bu dağıtımın sadece bazı özelliklerini değiştirmeyi amaçlıyorlar. Dağıtımların hedefleri de farklılık gösterebiliyor, örneğin birçok sistem aracı içeren Ubuntu tabanlı Linux Mint, Windows ve macOS kullanıcılarının Linux'a adım atmalarını kolaylaştırmayı amaçlıyor.
Debian ise çok stabil bir dağıtım olmayı amaçlıyor ve bu nedenle daha eski yazılımlara yer veriyor. Bu büyük dağıtımların yanında Steam OS ve Fedora Design Suite gibi daha küçük çaplı projelere rastlamak da mümkün.
5. Açık Kaynak mı, Kapalı mı?
GNU/Linux en ünlü açık kaynak projesi olsa da, dağıtımların tamamı yüzde 100 açık kaynaklı değiller. Proje liderlerinin açık kaynağa olan farklı yaklaşımları, ortaya çıkan dağıtımın yapısını değiştirebiliyor. Örneğin Ubuntu, içerisinde özel yazılımlara yer vermekten çekinmiyor.
Ubuntu'da Steam oyun istemcisini yükleyebilir, AMD veya Nvidia'nın ekran kartı sürücülerini yükleyebilirsiniz. Güçlü bir açık kaynak ilkesine sahip olan Fedora ise yazılım depolarında herhangi bir kapalı yazılıma yer vermiyor.
Linux dağıtımları arasında ne fark var? sorusunun yanıtı bu şekilde... Bununla birlikte seçtiğiniz dağıtımın ilkeleri nasıl olursa olsun, dilediğiniz yazılımı yükleme konusunda önünüzde bir engel bulunmuyor.