Keskin olmayan görüntü, harflerin düzgün görüntülenememesi yada yetersiz kontrast; En iyisinden bir LCD monitöre sahip olsanız da yanlış ayarlar çeşitli sorunlara yol açıyor. Bu yüzden size, LCD'nizi nasıl optimal ayarlayabileceğinizi anlatacağız.
Teoride: Birçok Avantaja sahip
Birkaç sene öncesine kadar, yüksek fiyatları dolayısıyla uzak durulan LCD monitörleri artık herkesin çalışma masasının üzerinde görmek mümkün. LCD monitörler görüntüyü olduğu gibi, analoğa çevirmeden dijital olarak alır ve ekrana yansıtır. CRT monitörlerde (tüplü monitörler) ise durum farklıdır, onlar analog sisteme sahiptirler, dolayısı ile dijital verinin analoğa çevrilmesi gerekiyor; bu da arıza riskini arttırıyor. LCD'lerin diğer avantajları: daha yüksek kontrast değeri ve resim kalitesi. Ayrıca LCD monitörler tüplü monitörlere oranla çok daha az yer kaplıyor; böylece mesela 2 adet LCD monitörünü aynı anda kullanabilirsiniz. Bu çalışmalarınızda size kolaylık sağlayacaktır. Çoğu Laptop ekstra bir monitör çıkışına sahiptir; bu durumdan da faydalanıp ikinci bir ekrana bağlantı yapıp çift monitör ile çalışmanın keyfini sürebilirsiniz.
Pratikte: Birçok problem ile karşılaşıyorsunuz
LCD monitör kullanırken ayarlara dikkat etmeniz gerekiyor. Yanlış ayarlar sonucu harflerin görüntülenememesi, görüntünün yeterli keskinliğe sahip olmaması yada Windows'un ikinci ekranı tanımaması gibi sorunlar ile karşılaşabiliyorsunuz. Biz de tam bu noktada devreye giriyoruz ve sizin ile, doğru ayarlara ulaşabilmeniz için gereken, 10 adet ipucunu paylaşıyoruz. Bu ipuçları ile monitörünüzden mutlaka daha fazla verim alacaksınız.
Görüntü Kalitesini bu şekilde artırabilirsiniz
Yeni aldığınız monitör her ne kadar donanım chart listelerinde çok yüksek puanlar almış olsa da siz resim kalitesinden memnun değilsiniz. Biz size bu konuda yardımcı olalım.
Doğru kabloyu kullanın! Her ne kadar pek önemli gözükmese de LCD monitörlerin işi dijital veri iledir ve bunun için de bağlantının doğru kablo ile yapılmış olması gerekiyor. Bunun için LCD monitörünüzü ekran kartının D-Sub çıkışına değil DVI yada HDMI çıkışına bağlayın. Basit bir adaptör aracılığı ile analog kabloyu dijital bağlantı yerine bağlamanız mümkün, ama bu size herhangi birşey kazandırmaz. Size gereken dijital bir kablo, ki bu kablo zaten LCD monitörleri satın aldığınızda, pakete dahil, yanında veriliyor.
Çözünürlüğü optimize etmek
Berrak bir resim ve kolay okunabilir bir yazı için çözünürlüğün doğru ayarlanmış olması önemli. Çözünürlük ne kadar yüksek ise, o kadar çok içerik ve detay ekranda görüntülenebiliyor. Bunun dezavantajı da objelerin küçülmesi. LCD ekranların resim noktaları sabitdir ve bu sayı panelin çözünürlüğünü belirler. Bu yüzden LCD monitörlerinizi azami çözünürlükte (doğal çözünürlük) çalıştırmanızı tavsiye ediyoruz. Bu şekilde bir resim noktası tam bir piksele karşılık gelmektedir. Örnek olarak 19 inç monitörlerde azami çözünürlük (doğal çözünürlük) 1280x1024 piksel, 22 inç monitörlerde 1680x1050, 24 inç monitörlerde ise 1920x1200 pikseldir. Bu değerlerin altındaki çözünürlükleri her ne kadar seçebilmeniz mümkünse de, bu durumda resim kalitesinden feragat etmiş olacaksınız. Bu durumlarda vidyo, oyun ve uygulamalar için görüntü ekstradan ölçeklenmesi gerekiyor. Bunun sonucunda ya siyah kenarlar ile karşılaşırsınız ya da görüntü yapay bir genişlemeye uğrar. Genel olarak baktığınızda görüntüde belirgin bir keskinlik kaybından bahsetmek mümkün olacaktır.
Ekran ölçüleri ile ilgili problemler
Problemlere yol açan diğer bir etken de geniş ekran formatı. Genelde ekranların formatı 4:3'tür (1,33:1); geniş ekranların formatı ise 16:10 (1,6:1) ya da 16:9 dur. Bu ekranlar görüntü ölçeklenmesi gerektirdiğinden, bazı durumlarda görüntüde bozulmalar ile karşılaşılabiliyor; mesela yuvarlağın elips olarak, karenin ise dikdörtgen olarak görüntülenmesi gibi. Bu sorunu DVD çalarlardan da hatırlıyor olabilirsiniz, kimi DVD çalarlar geniş formatlı filmler (4:3) için ekran ayarına sahip olmadığından ''Yumurta Kafa Efekti'' ile karşılaşılıyordu. Günümüz modern ekranların menülerinde görüntü formatını ayarlama fonksiyonu bulunuyor.
Pivot ve çift monitörün gücü
Çift monitör sistemi kurmak oldukça kolay bir işlem; yine de dikkat etmeniz gereken birkaç noktaya dikkatinizi çekmek isteriz. Ana monitörün hangisi olacağına ve görüntünün iki ekrana mı dağıtılacağına yoksa klonlanıp aynı görüntünün ikinci ekranda da aynı şekilde mi gösterileceğine karar vermelisiniz.
Genellikle ikinci monitörü dijital bağlantı yerine bağladığınızda Windows yeni aygıtı otomatik olarak tanıyacaktır. Eğer bu gerçekleşmez ise ekranınız için bir sürücüye ihtiyacınız var demektir. Monitörleri ne şekilde kullanmak istediğiniz size bağlı. Klonlama seçeneğinde, masaüstü her iki ekrana aynı şekilde yansıtılır. Bu sayede simge ve uygulamaları istediğiniz gibi iki ekran arasında dağıtabilirsiniz. Mesela bir ekranda film izlerken diğer ekrandan elektronik postalarınızı takip edebilirsiniz.
İki monitörü Windows XP altında çalıştırmak
İkinci monitörü laptop ya da bilgisayarınıza bağlayın. Masaüstünde boş bir yere sağ tıklayın ve açılan sekmeden 'Özellikler', ardından üst sekmelerden 'Ayarlar' bölümünü seçin. Şimdi bu bölümde iki monitörü seçmeniz mümkün olacaktır. Windows size 'Monitörü belirle' komutu ile birinci ve ikinci monitörün hangileri olduğunu size bildirecektir. Laptopların kendi ekranları her zaman birinci monitördür. Laptoplar için genelde bağlanan ikinci monitör daha büyük olduğundan resimdeki ikinci ekranı tıklayıp 'Masaüstünü bu monitöre genişlet' seçeneğini seçiyorsunuz. Eğer ikinci ekranı birincil ekran olarak kullanmak istiyorsanız, mesela Görev Çubuğu ve Başlat Menüsünün ikinci ekranda görüntülenmesini istiyorsanız; 'Bu benim ana monitörüm' seçeneğini seçmeniz yeterli olacaktır. 'Tamam' komutu ile Windows yeni ayarları bilgisayarı yeniden başlatmadan uyguluyor. İşin iyi tarafı: ATI ya da Nvidia, ekran kartının hangi marka olduğunun bir önemi yok.
Pivot fonksiyonunun nimetleri
Uzun tablolar ile uğraşanların başına mutlaka gelmiştir: Her ne kadar, büyük bir masaüstüne sahip 24 inçlik bir LCD monitöre sahip olsanız da bazı durumlarda Excel tablonuzun tamamı belki de ekrana sığmayacaktır. Burada Pivot fonksiyonu işinize yarayabilir. Bu fonksiyon özellikle ofis ortamları için oldukça pratik bir çözümdür; bu fonksiyon sayesinde monitörünüzü kendi ekseni çevresinde 90 derece çevirebiliyorsunuz. Bu şekilde tam bir A4 sayfasını ekrana sığdırabilir ve üzerinde çalışabilirsiniz. Portre resimleri arasında gezerken de bu konum size kolaylık sağlayacaktır. Çoğu ekran kartı bu fonksiyonu kendi sürücüleri üzerinde bulunduruyor. Olur da Windows pivot konumunda görüntüyü tam olarak ekrana ölçekleyemezse, LCD monitörün sürücüsünün en güncel sürücü olduğundan emin olun. Genelde bu durumlarda güncel sürücüyü kurduğunuzda problem giderilmiş oluyor.
Kontrast ve harflerin keskinliğini artırmak
LCD monitörünüzü çok aydınlık bir ortama koyarsanız; görüntünün soluk olduğu bir durum ile karşılaşabilirsiniz. Bu sorunu genellikle ekstra herhangi bir yazılım yüklemesine ihtiyaç duymadan kolayca giderebilirsiniz.
Piyasada bulunan LCD monitörlerin çoğunda kontrast ayarı bulunuyor. Yalnız bu ayar ile beyaz ve siyahın da ayarını değiştirmiş oluyorsunuz; bir bakmışsınız artık saf bir beyaz değil de gri tonlu bir beyaz yansıyor ekrandan. Bunu aşmanın basit bir yolu da Gamma düzeltme ayarı ile ince ayar yapmak. Bu ayar özelliği çok az monitörün menüsünde bulunuyor, ama çoğu ekran kart sürücüsü bu ayar özelliğine sahip. Mesela Nvidia yongasına sahip bir ekran kartı kullanıyorsanız, bu ayara 'Nvidia Control Panel' menüsü üzerinden 'Görüntü' sekmesi, 'Masaüstü renk ayarları' menüsünden ulaşabilirsiniz. Burada monitörünüz için gerekli olan bütün temel ayarlara ulaşabilirsiniz. Hatta birden fazla monitör kullanıyorsanız her monitör için ayrı ayrı ayarlar bile uygulayabilirsiniz.
Yazıları daha kolay okunabilir yapmak
Windows XP size yazıları bir LCD monitör üzerinde daha okunabilir yapmak için basit bir ayar sunuyor. Bunun için Microsoft'un 'Clear Type' özelliğini aktifleştirmelisiniz. Bunun için Masaüstünde boş bir yere sağ tıklayıp 'Özelliklere' girmeniz gerekiyor. 'Görünüm' bölümünden 'Efektler' kısmına girin, buradan 'Ekran yazı tipi kenarlarını düzeltmek için aşağıdaki yöntemi kullan' komutunu aktive edip seçeneklerden 'Clear Type' seçmelisiniz. Artık geriye sadece komutu onaylamak kalıyor; bu işlemden sonra harflerin çok daha temiz ve okunur bir şekilde ekrana yansıdığını fark edeceksiniz.
Sürücü, bakım ve konum da önemli
LCD monitörünüz ile ergonomik ve yorulmadan çalışabilmek için monitörünüzün konumlandırmasını doğru bir şekilde yapmanız gerekiyor ve tabii ki doğru bir bakım da şart.
Düzenli olarak monitör üreticisinin web sayfasından sürücü güncellemelerini takip edin. Bu biraz gereksiz gözükse de birçok durumda bu sürücü güncellemesi ile Windows'ta yeni fonksiyonları aktive ediyorsunuz. Her ne kadar Windows işletim sistemi üzerinde birçok özelliği destekleyen sürücüleri barındırıyorsa da bunlar genellikle standart sürücüler oluyor ve daha fazlası için de sürücüleri güncellemeniz gerekebiliyor.
Doğru konumlandırma
Özellikle uzun süre monitörün karşısında oturuyorsanız ekranın doğru konumlandırılmış olması gerekiyor; aksi takdirde gözleriniz daha fazla yorulacaktır. Monitörü o şekilde yerleştirmelisiniz ki üzerine, mesela pencereden ya da aydınlatmadan, herhangi bir ışık kaynağı direkt olarak düşmemeli. Bu şekilde yansımaların önüne geçmiş olursunuz. En iyi konumlandırma monitöre bakış açınızın pencereye 90 derece olması. Ayrıca araştırmalar gösterdi ki, çalışırken arada bir pencereden dışarı bakıp gözlerin uzaklara odaklanması gözlere iyi geliyor. Monitör standını da tavsiye etmiyoruz, giriş satırı hiçbir zaman göz hizasından daha yukarıda olmamalı. Rahat bir kafa pozisyonu için, kafanız düz bakış açısından 40 derece aşağıya doğru bakması gerekiyor. Monitöre göz uzaklığınız bir 22 inç monitörde 90 cm civarında olmalı.
Ekranı temiz tutmak
Monitörünüzün üzerindeki görüş alanını, her zaman optimal görünümü elde etmek için, temiz tutmalısınız. Temizleme işlemi için özel temizleyici ve alet edevata ihtiyacınız yok; size gereken bir selpak mendilini biraz nemlendirmek. Bununla tüm ekranı, kenarlara su kaçmamasına dikkat ederek, temizleyebilirsiniz. Ardından kuru bir selpak mendil ile tüm ekranı kurutabilirsiniz. Yine de ekranda toz tanecikleri kalmış ise onları da üfleyerek uzaklaştırabilirsiniz. Bundan iyisi Şam'da kayısı!