Kripto para dünyası insanlara başarı, güvenlik ve büyük karlar sağlayabilir. Ancak istikrarlı olduğunu kesinlikle söyleyemeyiz. Çoğu kripto para birimi doğası gereği değişkendir (volatil) ve göreceli olarak sıklıkla çökmeler yaşar. Bitcoin gibi en büyük kriptolar bile çöküş yaşarken, bu çöküşlerin sebebini merak ediyor olabilirsiniz.
Kripto para birimleri, çoğunluğu herhangi bir fiziksel varlık veya devlet güvencesi tarafından desteklenmeyen sanal varlıklardır. Bu, kripto para birimlerinin desteklediği sürekli olarak değerli bir varlığın olmadığı anlamına gelir. Bu kuralın istisnası, genellikle geleneksel bir ihale veya fiziksel varlık tarafından desteklenen sabit kripto para birimleridir. Ancak çoğu kripto para birimi bu kategoriye girmez.
Bir kriptonun değerini etkileyen çok fazla etken vardır. Örneğin Bitcoin, 2020 yılında yaşanan kripto patlamasından sonra çok kez yükselip düştü ve 2021 yılının Kasım ayında neredeyse 70.000 dolara ulaşmayı başardı. Ancak bu fiyat artışları kripto dünyasında genellikle kalıcı olmuyor ve Bitcoin’in değeri kısa bir süre sonra düşmeye başladı. 2022 yılının başında beklenenin de altına inerek Ocak ayında 40.000 dolar sınırının altına düştü. Bu düşüşün, ABD hükümetinin dijital varlıklara karşı çok daha sıkı düzenlemeler getireceğine dair söylentilerden kaynaklandığı düşünülüyor. Bu düşünceye göre, olası düzenlemeler sebebiyle çekince duyan yatırımcılar varlıklarını elden çıkarmaya karar verdiler ve bu da değerin daha da azalmasına sebep oldu.
Ancak kripto para birimlerinin değerini muhtemelen en fazla etkileyen şey, milyonlarca veya milyarlarca dolar kripto varlığı bulunan kişi veya gruplar. Bu tür biri veya grup elindeki kriptoyu satmaya karar verdiğinde arz / talep ilişkisini muazzam bir şekilde etkileyerek fiyatların düşmesine sebep olabilir. Aynı şekilde bu varlıklar bir kriptodan daha fazla almaya karar verdiklerinde arz / talep ilişkisini diğer yönde sarsarak fiyatların bir anda çok yükselmesine sebep olabilirler.
Tabii ki bu büyük yatırımcılar ve söylentilerin yanı sıra, küresel krizler de kripto değerlerini etkiliyor. Örneğin Covid-19 salgını ilk başladığında Bitcoin devasa bir darbe alarak 9.000 dolardan 2020’nin Mart ayında 5.000 dolara düştü. Diğer kripto birimler de benzer etkiler yaşarken, Dünya genelinde kapanmalar sebebiyle şirketlerin kapalı kalmaları borsaları da benzer bir şekilde vurdu.
Yine benzer bir şekilde ülkelerin kripto konusunda aldıkları kararlar da büyük bir etkiye sahip olabiliyor. Örneğin bir ülke kripto madenciliğini veya ticaretini yasaklarsa, kripto piyasasının bir çöküş yaşadığını görmeyi bekleyebiliriz.