Özellikle karantina olayına geç başlayan ABD'de uzmanlar, insanlar evlere kapanmadan önce COVID-19'un toplum içinde yayıldığının altını çiziyor.
John Hopkins Sağlık Güvenliği Merkezi'nden enfeksiyon hastalıkları uzmanı Amesh A. Adalja, "Koronavirüs vakası taşıyan birçok insan bunu soğuk algınlığı olarak algılıyor ve COVID-19 enfeksiyonu ile karşı karşıya olduklarının farkında olmuyorlar. Bu nedenle de dışarıya çıkmaya devam ediyor ya da tedavi olmuyorlar" dedi.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) tahminlerine göre, enfeksiyonların yüzde 40'ında semptom görünmüyor. Bu nedenle de geçen kış karşılaştığınız ve soğuk algınlığı olarak geçiştirdiğiniz hastalık sırasında COVID-19 olup olmadığınızı da anlamanın yolu yoktur. Çünkü sonuçta bu enfeksiyon da bağışıklık sisteminin güçlü olup olmadığı ile çok ilgili. İşte; COVID-19 olup olmadığınızı anlamanın 7 yolu:
1. 2020'nin başlarında "kötü bir nezle" geçirdiyseniz;
Salgının başlarında, insanlar COVID-19'un Şubat sonu ve Mart ayına kadar ABD'ye girmediğine inanıyordu. Ancak Teksas Üniversitesi'nde yapılan yeni araştırma ise aksini gösteriyor. Bilim insanları, geçen kış, grip olduğunu düşünen ve hastaneye giden 2 kişiden alınan tükürük bezlerini yeniden analiz ettiler. Bu tahliller Çin'in Wuhan kentinde (Korona virüsün ortaya çıktığı yer) ve Washington'da (ilk COVID-19 vakasının ABD'de tespit edildiği) yapıldı.
Araştırmacılar, her iki grip vakasının da COVID-19 vakası olduğu keşfedildi. Yani hem Çin'de, hem de ABD'de bilinenin aksine COVID-19 bilindiğinden daha önce yayıldı. Uzmanlar bu virüsün ABD'ye muhtemelen Noel döneminde ABD'ye geldiğine inanıyorlar.
Vanderbilt Tıp Okulu'ndan William Schaffner, "Virüsün kırsal alanlara yayılması daha uzun sürdü. Eğer kırsal kesimde oturuyor ve burnunuzu sürekli çekmişseniz, mutlaka sadece nezle olmuşsunuzdur. Ancak salgının daha sonra merkezi haline gelen New York'ta iseniz korona geçirmiş ama bunu hiç bilmiyor olabilirsiniz" dedi.
Soğuk algınlığı tipik olarak nefes darlığına, şiddetli baş ağrılarına ya da ishal gibi semptomlara neden olmaz. İşte COVID-19 semptomlarının belirtileri:
- Ateş veya titreme
- Öksürük
- Nefes darlığı ya da nefes almada güçlük
- Yorgunluk
- Kas ya da vücut ağrıları
- Baş ağrısı
- Tat ya da koku kaybı
- Boğaz ağrısı
- Burun tıkanıklığı ya da akıntısı
- Mide bulantısı ya da kusma
- İshal
2. Koku ya da tat alma duyunuzu bir noktada kaybettiyseniz;
Koku ve tat kaybı, COVID-19'un en önemli belirtilerden biri olmuştur. Her ne kadar bu belirti, herkeste görülmese de uzmanlar Coronavirus geçiren birçok insanda koku ve tat duyusunun kaybolduğunu söylüyor.
Yapılan bazı araştırmalarda da COVID-19 hastalarının yüzde 27'sinde bu belirtilere rastlandığı ortaya çıktı. Bu durum ise ilk 7 günde ortaya çıkarken 10 günde de biraz daha iyiye gidiyor.
Ama yine de grip, sinüslerde enfeksiyon ya da sezonsal alerjilerde de yine aynı belirtiler baş gösterebilir. Ancak uzmanlar bazı COVID-19 hastalarında iyileşseler bile tat ve koku duyu kaybının daha aylarca sürebileceğine de işaret ediyor.
3. Açıklanamayacak şekilde saç kaybınız oluyorsa;
Bununla ilgili geniş çapta bir araştırma yapılmasa da, birçok COVID-19 hastası saç dökülmesi şikayetinde bulundu. Aktris Alyssa Milano da, COVID-19 teşhisi nedeniyle tedavi görmüş ve Ağustos ayının başında Instagram sayfasında da yıkandıktan sonra saçının inanılmaz döküldüğüne ilişkin bir bilgi paylaşmıştı.
Tabii ki saç kaybı hamilelik, aşırı stres, kilo kaybı ya da başka hastalıklar nedeniyle de ortaya çıkabilir. Ancak COVID-19 hastası bir çok kişi de sosyal medyadan saç döküntüsü şikayetlerini ortaya koymuştu.
4. Arada sırada nefessiz kalıyorsanız;
JAMA dergisinde yayınlanan açıklamaya göre, COVID-19 hastası kişiler virüs sonrası bile kısa süreli nefes darlığı çekebiliyorlar. Çünkü hastalığın akciğerlere yerleşmesinin ardından enfeksiyona neden olduğu ve bunun da uzun bir süre sonra iyileşmesinden kaynaklandığı belirtiliyor. Doktor Schaffner, "Bu COVID-19'un en çok bilinen belirtisi. Bu tür bir sorununuz varsa mutlaka bir uzmana görünün. Tabii ki psikolojik olmanın dışında eğer gerçekten akciğerle ilgisi varsa mutlaka tıbbi müdahaleye gerek var" diyor.
5. Hiç bitmeyen bir öksürüğünüz varsa;
Yine sürekli devam eden öksürükte COVID-19'un bir belirtisi. Doktor Adalja, "Bu genelde kuru bir öksürük şeklinde geliyor ve öksürünce balgam çıkmıyor" diyor. Yapılan araştırmalarda da COVID-19 hastalarının yüzde 43'ünün testlerinin pozitif çıkmalalarının ardından 14 ve 21 gün arasında öksürük nöbetlerinin devam ettiği ortaya çıktı.
6. Gerçekten ama gerçekten kendinizi yorgun hissederseniz;
JAMA araştırmasına göre, COVID-19 hastalarında görülen en büyük belirtilerden biri de yorgunluk ve halsizlik. Yapılan araştırmalarda da hastaların yüzde 53'ü kendilerine konulan teşhisin ardından yaklaşık 60 gün boyunca halsiz hissettiklerini söyledi. Doktor Adalja, bu belirtinin de kişinin bağışıklık sisteminin güçlü olup olmadığıyla ilişkili olduğunun altını çiziyor.
7. Daha önceden hiç hissetmediğiniz bazı semptomlar varsa;
Uzmanlar yeni bir virüs olarak karşımıza çıkan COVID-19'un başka belirtilerinin de olabileceğini düşünüyor ve bu konuda araştırmalarına devam ediyor. Doktor Adalja, virüsün insanlar üzerinde kalıcı etkisi olup olmadığına ilişkin araştırmalarına devam ediyor.