Yeni bir çalışma, köpeklerin düşündüğümüzden daha kurnaz olduğunu ve yalan söylediğimizi düşündüklerinde bizi görmezden geleceklerini gösterdi. En azından çok önemli olan yemek konusuna gelince köpekler, tanımadıkları kişilerde bile aldatmayı fark edebiliyorlar.
Proceedings of the Royal Society B'de yayınlanan çalışma, tıpkı insanlar gibi köpeklerin de insanların doğruluğunu değerlendirmek için ipuçlarını kullanıp kullanamayacaklarını test etti. Bazı durumlarda, birinin aldatıcı olduğunu, primat ve insan çocuklarının yapamadığı bir şekilde köpeklerin anlayabildiğini keşfettiler.
Viyana Üniversitesi'nden ortak yazar Ludwig Huber, New Scientist'e verdiği demeçte, "Köpeklerin 5 yaşın altındaki çocuklar ve maymunlar gibi davranacağını düşündük, ancak şimdi belki de köpeklerin birinin aldatıcı olduğunu anlayabileceğini düşünüyoruz. Belki de 'Bu kişi benimle aynı bilgiye sahip ve buna rağmen bana yanlış [bilgi] veriyor' diye düşünüyorlar. Bunu kasıtlı olarak yanıltıcı bilgi vermek, yani yalan olarak görebilirler" dedi.
Bunu nasıl test edersiniz? Köpekler için yemek her zaman en önemli motivasyon kaynağıdır. Araştırmacılar, kovalara gizlenmiş yiyecekleri bulmak için schnauzer, retriever, border collie ve teriyer dahil olmak üzere çeşitli ırklardan 260 köpekle basit bir deney yaptılar. Araştırmacılara göre, yiyeceklerin nerede olduğu konusunda yanıltıcı talimatlar verildiğinde köpekler kendi sezgilerini takip edebiliyorlardı.
Köpeklere iki opak kova sunuldu ve istenilen gizli yiyeceğin nerede olduğunu bulmak için bilinmeyen bir insanın tavsiyesine uymaları öğretildi. İnsan, köpeğe bakarak içinde ödül olan kovaya hafifçe vurarak ve araştırmaya göre, "bak, bu iyi, bu çok iyi" cümlesini söylüyordu. Tavsiyeye uyan köpekler yiyeceğe ulaşıyordu.
Daha sonra, köpekler, ikinci bir bilinmeyen insanın, bazen başka bir kişi varken, bazen de yokken, ödülün içinde bulunduğu kovayı değiştirdiğini izledi. Şaşırtıcı bir şekilde, köpeklerin yarısı, eğer kişi bu değişim gerçekleşirken orada olmadığında, ödülün hangi kovada olduğuna dair insan tavsiyesini görmezden geliyordu, yani köpekler, insanın ödülün hangi kovada olduğunu bilmediğini biliyordu. Daha da önemlisi, köpeklerin üçte ikisi, değişiklik sırasında oradayken yanlış kovaya işaret eden insanlardan gelen tavsiyeyi görmezden geldi, bu da köpeklerin insanların kendilerine yalan söylediğini bildiklerini gösterdi. Köpekler, manipülasyonun farkında olduklarını ve araştırmacıların beklediğinin tam tersi olan insan iletişimi yerine kendi görsel deneyimlerini takip ettiklerini gösterdi.
Araştırmacılar, önceki çalışmalarda, hem primatların hem de küçük çocukların, doğru olduğunu bildiklerine dair kendi gözlemlerine rağmen, yalancının tavsiyelerine uyma olasılıklarının daha yüksek olduğunu ve köpeklerin tavsiye veren, en azından bilinmeyen insanlara daha az güvendiğini öne sürdüğünü belirtti. Bu testin evcil hayvanlara ve sahiplerine karşı ayakta kalıp kalmayacağı bilinmiyor.
Bu yetenek gerçekten şaşırtıcı olmamalı, çünkü önceki çalışmalar köpeklerin kendilerinin de oldukça aldatıcı olduğunu göstermişti. Aslında, insanlarla çok yakın bir şekilde evrimleştikleri için, sadece bizimle etkileşime girmeye hazır doğmakla kalmıyorlar, aynı zamanda bizi nasıl manipüle edeceklerini de çok iyi biliyorlar...