Antarktika’da bulunan ve Kıyamet Buzulu olarak adlandırılan devasa buz kütlesi, iki yüzyıldan daha kısa bir sürede tamamen yok olabilir. Son altı yıldır buzulu inceleyen ABD'li ve İngiliz bilim insanlarından oluşan bir ekip, araştırmalarının ardından bu sonuca ulaştı.
Thwaites Buzulu, toplam alan bakımından dünyanın en büyük buzulu olmasa da, 120 kilometrelik çapıyla en geniş olanı. 192.000 kilometrekarelik buzulun kalınlığı bazı yerlerde 2.000 metreyi geçiyor. Bu devasa buzul, boyundan da tahmin edilebileceği gibi muazzam miktarda su içeriyor. Thwaites’in erimesi, halihazırda küresel deniz seviyesinin yükselmesinin %4’ünü oluşturuyor ve çökmesi durumunda 65 santimetreden fazla bir yükselmeye yol açacak. Böyle bir deniz seviyesi yükselişi tam anlamıyla bir felaket olacaktır ve yeni verilere göre 23. yüzyılda gerçekleşecek gibi gözüküyor.
Giderek küçülüyor
Buzul, 2018’den beri Uluslararası Thwaites Buzul İşbirliği’nin (ITGC) çalışma konusu oldu. Araştırmacılar geçtiğimiz haftanın başlarında gözlemlerini İngiliz Antarktika Araştırması’nın bir toplantısında sundular. Buzul ilk olarak 1940’ta keşfedildi ve o zamandan beri giderek küçülüyor, ekibin bildirdiğine göre bu eğilim daha da hızlanacak.
Deniz jeofiziği uzmanı ve ITGC üyesi Rob Larter bir basın bülteninde “Thwaites 80 yıldan uzun süredir geri çekiliyor, son 30 yılda önemli ölçüde hızlandı ve bulgularımız daha da hızlı ve daha da fazla geri çekileceğini gösteriyor" dedi ve ekledi: "Thwaites Buzulu'nun geri çekilmesinin önümüzdeki yüzyıl içinde bir noktada hızlanacağı konusunda bir fikir birliği var. Ancak, henüz büyük ölçekli modellere dahil edilemeyecek kadar iyi incelenmemiş olan son çalışmalar tarafından ortaya çıkarılan ek süreçlerin geri çekilmenin daha erken hızlanmasına neden olabileceği konusunda da endişeler var.”
Bu muazzam buzulun çökmesi şiddetli etkiler yaratacaktır. Son tahminlerden biri, ABD kıyılarındaki deniz seviyelerinin 2050 yılına kadar 46 santimetre kadar yükselmesini bekliyor. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’nin de belirttiği üzere böyle bir yükseliş, kelimenin tam anlamıyla felaket niteliğinde su baskınlarına yol açacaktır. Buzulun küçülmesiyle bu durum çok daha kötüleşebilir.
Buzul hızla erimeye devam ediyor ve bilim insanlarının araştırmalarına göre daha da hızlanması mümkün olabilir. Daha önceki bir ITGC araştırması, Thwaites’in bazı modellerin tahmin ettiğinden daha yavaş erimesine rağmen, buz yapısı içindeki bazı zayıf noktalardaki çatlaklarda bozulmalar oluştuğunu ve çökme riskini daha da artırdığını gösterdi.