İnternet çok hızlı değişen bir yer ve bu, bazen büyük hizmetlerin hızla gözden düşebilmesi demek. Bugün Facebook ve WhatsApp'adını birkaç sene sonra MySpace ve Windows Messenger'ın yanında sayıp saymayacağımızı kimse bilmiyor.
Bu yazımızda geçmişte popüler olan, ancak hayatta kalamayan web hizmetlerine göz atacağız. Yazımızda bu hizmetlerin neden yok olduklarını da öğreneceksiniz.
1.ChaCha
Kuruluş: 2006
Kapanış: 2016
ChaCha, SMS göndererek ulaşabildiğiniz, insan gücüyle çalışan bir arama motoruydu. Hizmete 242-242 üzerinden gönderilen mesajlara bir takım üyesi tarafından cevap veriliyordu, üstelik ücretsiz olarak. Bu sayede bilgisayar başında olmadığınızda hızla bilgi edinebiliyordunuz.
Jeff Bezos'un da yatırımıyla güçlü bir başlangıcı olan hizmet, akıllı telefonların yaygınlaşmasıyla gereksiz hale geldi. ChaCha, 2016'nın sonlarına doğru fon sıkıntısı çekmeye başladı ve tamamen kapandı. Firmanın sahibi Hawaii'ye taşındı ancak çalışanlarına borçlarını ödeyemedi.
2. Grooveshark
Kuruluş: 2006
Kapanış: 2015
Grooveshark ücretsiz olarak müzik bulmaya yarayan, LimeWire gibi popüler uygulamalara göre daha güvenli bir alternatif idi. Site, isteyen herkesin müzik yüklemesine izin veriyordu ve sunduğu işlevler herkes için genellikle yeterliydi.
Grooveshark müzik indirmeye izin vermese de yasa dışıydı. 2015'e kadarki davalar kalıcı sonuçlar vermemiş olsa da 2015'te üç büyük kayıt firmasıyla yapılan anlaşma, Grooveshark'ın hemen kapanmasıyla sonuçlandı.
3. Megaupload
Kuruluş: 2005
Kapanış: 2012
Megaupload, hem yasal hem de yasa dışı içeriklerin paylaşılmasında kullanılan çok popüler bir hizmetti. Herhangi bir dosyayı paylaşmak isteyen herkes, Megaupload'ı kullanıyordu. Öyle ki hizmet, kapatıldığı sırada 25 petabaytlık veriye sahipti.
2012'de ABD adalet bakanlığı devreye girdi ve Megaupload'ı kontrolü altına alarak hizmeti kapattı. Hükümet, sitenin suç teşkil eden birkaç davranışta bulunduğunu ileri sürdü. Bu iddialar arasında, sadece en popüler dosyaların indirilebilir olarak tutulması ve reklam odaklı gelir düzeninin indirmeleri artırmaya dayanması vardı.
Megaupload, bir sene sonra Mega olarak kısmen geri döndü. Mega dosyaları şifrelediği için firmanın bunları görmesine izin vermiyor.
4. Orkut
Kuruluş: 2004
Kapanış: 2014
Orkut, Facebook herkesin ilgisini çekmeye başlamadan önce oldukça popüler bir sosyal ağ idi. Hindistan ve Brezilya'da popüler olan hizmet, Google'da çalışan Orkut Büyükkökten'in bu sırada üzerinde çalıştığı bağımsız bir projesiydi.
Orkut'un kapanmasında büyük bir etken rol oynamadı. Hizmet birkaç yerde popüler olsa da, dünyanın büyük kısmında kullanılmıyordu. YouTube, Blogger gibi hizmetler, Orkut'u geride bıraktı. Facebook ve o sıralar Google'ın öne sürdüğü Google+, Orkut'un 2014'te ölmesiyle sonuçlandı.
5. Heat.net
Kuruluş: 1997
Kapanış: 2000
Oyun platformu Heat az bilinen bir site olsa da, zamanının ötesindeydi. Heat.net üzerinde birinci ve ikinci parti oyunları, Quake 2 gibi büyük oyunları diğer oyuncularla oynayabiliyordunuz.
Ancak hizmet kısa süre içinde sorunlar yaşamaya başladı. Heat, oyuncuları sadece hizmete bağlı kaldıklarında "derece" adlı parayla ödüllendiriyordu. Bu kısa süre içinde kötüye kullanılmaya başlandı ve kullanıcılar, PC'lerini bağlı bırakarak hiçbir şey yapmadan derece kazanmaya başladılar. Bu dereceler oyun, dergi ve PC donanımı satın almakta kullanılabiliyordu.
Heat'in sahibi Sega derecelerin değerini düşürse de sorunlar tam olarak ortadan kalkmadı. Sega, Heat.net'i 2000'de kapatarak yerine Dreamcast'e yönelik çevrimiçi servis SegaNet'i koydu. Ancak Dreamcast, çıkış yapmaya hazırlanan PlayStation 2'ye olan ilginin kurbanı oldu ve Sega, konsolu 2001'in başında öldürdü. Böylece Sega, oyun konsolu işinden de tamamen çekildi.