Kağıt bardaklar ve pipetler giderek daha fazla yayılıyor ve plastik ürünlerin yerini kağıt türevleri alıyor. Kağıt bardağın veya pipetin kenarının ıslanması biraz can sıkıcı olabilir ama en azından çevre için daha iyi olduğu iddia ediliyor. Ancak iki yeni çalışma, kağıt ürünlerin aslında yaygın olarak yasaklanan plastik muadilleri kadar zararlı olabileceğini öneriyor.
Bir araştırma ekibi, kağıt bardakların sudaki yaşam üzerindeki potansiyel etkisini belirlemek için sivrisinek larvalarını kullandı. Yazar Bethanie Carney Almroth, yaptığı açıklamada, “kağıt bardakları ve plastik bardakları birkaç hafta boyunca ıslak çökelti ve suda bıraktık ve sızan kimyasalların larvaları nasıl etkilediğini takip ettik” dedi.
Kullandıkları kağıt bardaklar polilaktik asit (PLA) ile kaplıydı. PLA, geleneksel plastik kaplamalara biyolojik olarak parçalanabilen bir alternatif olarak yaygın şekilde kullanılıyor ve kağıt kaplamasını su emmekten koruyor. Ancak araştırmacılar bunun aynı zamanda zehirli olabileceğini de keşfettiler.
Almroth, “bardakların tümü sivrisinek larvalarının büyümesini olumsuz etkiledi” dedi. Kağıt bardakların yalnızca bir haftadır süzüldüğü tortu ve suda bile sivrisinek larvalarının boyutları küçüldü ve gelişimlerinde gecikme yaşandı. Bu etkiler, kağıt bardakların bozulmaya bırakıldığı süre uzadıkça artma eğilimindeydi.
Peki ya kağıt pipetler?
PLA içeren kaplar tek sorun değil. Başka bir çalışmada bilim insanları kağıt pipetlerinin etkisini incelediler ve perflorlu alkile edilmiş maddeler veya PFAS buldular. Daha çok “sonsuza kadar kalan kimyasallar” olarak bilinen PFAS’ın tarihsel olarak birçok kullanımı var, ancak artık çevre ve insan sağlığına zararlı olduğu yaygın olarak kabul edilmekte.
Belçika merkezli araştırma ekibi, ülkede satışa sunulan 39 farklı saman markasını test etti. Buna sadece kağıt değil, bambu, cam, çelik ve orijinal çevre tehdidi olan plastik de dahildi. Ultra Performanslı Sıvı Kromatografisi-Kütle Spektrometresi veya kısaca UPLC-MS/MS adı verilen bir teknik kullanarak, pipetlerin her birindeki PFAS seviyelerini analiz ettiler.
Araştırmacılar, kağıt pipetlerin PFAS içerme ihtimalinin en yüksek olduğunu ve yüzde 90’ının pozitif sonuç verdiğini buldular. Diğer materyaller de sorunsuz değildi. Paslanmaz çelik pipetler hariç hepsinin PFAS içerdiği keşfedildi. Pipetler için bir başka darbe de, bulunan malzemenin küresel olarak yasaklanan perflorooktanoik asitin (PFOA) en sık tespit edilen PFAS olmasıydı.
Ancak pipetlerdeki PFAS’ın nereden geldiğinin net olmadığını da belirtmek gerekiyor. Pipetleri suya dayanıklı hale getirmek için bilerek kullanılmış olmaları mümkün. Yaygınlıkları ve çevredeki yapışma güçleri göz önüne alındığında, büyürken kullanılan bitkilere veya üretim sürecinde kullanılan suya girmeleri de mümkün.
Sonuç olarak, her iki çalışma da kağıt pipet ve bardak tüketimine dikkat edilmesini öneriyor. Kağıt bardaklarla ilgili çalışma Environmental Pollution, kağıt pipetlerle ilgili çalışma ise Food Additives & Contaminants: Part A üzerinde yayınlandı.