Arkeologlar, Güney Amerika'da And Dağlarında 9.000 yıl önce gömülmüş kadın bir avcı buldular. Bu buluşun ilhamıyla arayışlarına devam eden araştırmacılar, tarih öncesi Amerika genelinde muhtemelen kadın olan şaşırtıcı sayıda eski avcı mezarları daha bulundu ve bu da erkeklerin avcı, kadınların toplayıcı olduğu eski avcı - toplayıcı topluluklar hakkındaki mitlerden birini büyük oranda çürütmek için yeterli.
Araştırmacıların hikayesi, 2018 yılında günümüzde Peru sınırlarında olan Wilamaya Patjxa arkeolojik kazılarıyla başlıyor.
Araştırma yazarı ve Kaliforniya Üniversitesi, Davis antropoloji yardımcı doçenti Randy Haas'ın söylediğine göre bu alanda çok sayıda mezar bulunmuştu ancak bunların en ilginçlerinden biri, "Kişi 6" idi. Kişi 6, içinde taş silah başlarının (muhtemelen mızrak gibi fırlatılabilecek silahlar için) yanı sıra ince ve keskin taş parçaları (muhtemelen avları kesmek için kullanılıyordu), deri yüzme araçları ve muhtemelen hayvan derilerini tabaklamak için kullanılan kırmızı toprakboya da bulunan büyük av araç seti ile beraber gömülmüştü. Ekip üyelerinden biri olan Arizona Ünviersitesi'nden James Watson kemik araştırmalarında uzmandı ve ekibi şaşırtan bir şekilde, gömülmüş bu kişinin kadın olduğundan şüphelendi. Science Advances dergisinde yayımlanan bir çalışmada, araştırmacılar diş proteini analizini kullanarak bu kişinin 17 ve 19 yaşları arasında bir kadın olduğunu nasıl doğruladıklarını anlatıyor.
Eski dünyada, insanları yaşarken kullandıkları cisimlerle gömmek alışıldık bir uygulamaydı. Savaşçılar silahlarıyla gömülür, yöneticiler güçlerini ve zenginliklerini gösteren varlıklarıyla gömülürdü. Wilamaya Patjxa'daki mezarlarda bulunan büyük av araçları ve büyük hayvan kemiklerine bakarak da araştırmacılar, bu genç kadının görkemli bir avcı olduğunu tahmin ediyorlar. Bu durum da eski avcı - toplayıcı topluluklarda sadece erkeklerin büyük avlara çıktıkları fikrine karşı duruyor.
Ancak tek bir mezardan edinilebilecek bilgi miktarı oldukça az. Bu yüzden de araştırmacılar, bu mezarın nadir bir örnek mi olduğunu yoksa kadın avcıların eski Amerika'da yaygın mı olduğunu merak etmekteydiler. Bu sorunun cevabını bulmak için araştırmacılar, Pleistosen döneminin sonları ve Holosen dönemin başlarına ait Güney ve Kuzey Amerika'daki 100 alanda bulunmuş 429 mezardaki kişilerin kayıtlarını incelediler. Büyük av araçları ile gömülen kişilerden en az 16'sı erkekken, 11'i de kadındı. İstatistiksel analiz de bu toplumlardaki avcıların %30 ve %50 arasında bir kısmının kadın olduğunu önermekteydi.