Jüpiter’in en büyük uydularından biri olanı Io, Güneş Sistemi’nde volkanik olarak en aktif yer olmasıyla da dikkat çekiyor. Bu özelliği, otuz yıldan kısa bir sürede yepyeni bir volkan oluşturduğunun ortaya çıkmasıyla bir kez daha doğrulanmış durumda.
Uydu, en son 1990’ların sonlarında NASA’nın Galileo görevi tarafından yakından gözlemlendi ve incelendi. NASA’nın Juno aracı şu anda Jüpiter’i inceliyor ve son aylarda birkaç kez Io’nun yakınından geçme şansı yakaladı. Uzay aracı, JunoCam ve kızılötesi sensörlerini kullanarak uydunun fotoğraflarını çekti. İki görev arasındaki görüntüleri karşılaştıran bilim insanları ise, 1997’den bu yana yeni bir volkanın ortaya çıktığını fark etti.
Io’da yüzlerce aktif volkan bulunuyor. En son ortaya çıkan volkan, Io’nun ekvatorunun hemen güneyinde yer alıyor ve Juno görüntüleri, 32.400 kilometrekarelik bir alanı kaplayan yeni lav akıntılarını ve volkanik birikintileri gösteriyor.
Juno, 2023 ile 2024 yılları arasında Io’nun yakınından üç geçiş yaptı. Uydunun yaklaşık 20 yakın çekim renkli görüntüsünü kaydetti. Bu çekimlerde, uyduda son 27 yılda gerçekleşen çok sayıda değişiklik görülüyordu ve belki de şaşırtıcı olmayan bir şekilde, uydunun yüzeyinde yeni lav akıntıları ve daha fazla yüzey birikintisi gözüküyordu. Aktif volkanlardan gelen dokuz püskürme, Io yüzeyinde yayılıyordu.
Yeni volkan, 1997’de zaten mevcut olan ve Kanehekili olarak adlandırılan başka bir volkanik özelliğin doğusunda yer alıyor. Yeni volkanın adı şimdilik açıklanmadı.
Bulgular bu hafta Berlin’de düzenlenen Europlanet Bilim Kongresi’nde (EPSC) sunuldu.