"İnternetin çöktüğünü" haberlerde zaman zaman duyuyoruz. Peki internet nedir, bütün internet gerçekten de çökebilir mi?
İnternet Nedir?
İnternet ve World Wide Web (www) birbirinden ayrı şeyler olduğundan bu ayrımı netleştirmekte fayda var. İnternet, dünya çapında birbirine bağlı olan bilgisayar ağını tanımlıyor. Bunların içerisinde evlerdeki ve iş yerlerindeki özel ağlar da bulunuyor.
World Wide Web ise internetteki kaynaklara web tarayıcısı ile bağlanıp, görüntülemenizi sağlıyor. Bu süreç, URL (Uniform Resource Location / Tekdüzen Kaynak Konumu) ile gerçekleşiyor. Daha çok web sitesi adresi olarak bilinen URL, IP adreslerini www.chip.com.tr gibi hatırlaması daha kolay adreslere çeviriyor.
World Wide Web eğer 1990'ların başında icat edilmeseydi, internet bir süre daha hükümetlere veya şirketlere özel bir araç olarak kalacaktı.
İnterneti Gerçekten Çökertebilir misiniz?
İnternetin kopmasına neden olabilecek birçok nokta bulunuyor. Dahili olarak router'ınızın yönlendirme ayarları, NAT tabloları yani router ayarlarınızın doğru olması gerekiyor. Harici olarak ise DNS ağının çalışır halde olması ve sunucunun cevap verebilecek durumda olması gerekiyor. Bunlardan herhangi birinde çıkacak sorun, internetin kısmen çökmesi anlamına gelebilir.
İnternetin giderek merkezi bir hale gelmesi ve en kritik altyapıların birkaç şirketin elinde olması, ciddi kesintilerin büyük çaplı olmasına yol açabilir.
2019'daki Cloudflare Kesintisi
Web sitelerinin içeriklerini birden fazla konumdan dağıtan, böylece sitelerin daha hızlı yüklenmesini sağlayan sunucular CDN (Content Delivery Network / İçerik Teslim Ağı) olarak biliniyor. En çok kullanılan CDN'lerden Cloudflare, internetteki çok sayıda site tarafından kullanılıyor. Haziran 2019'da bu web siteleri, yaklaşık 30 dakikalık bir kesintiyle karşılaştı. Buna web sitelerinin çöküp çökmediğini kontrol etmenizi sağlayan Down Detector bile dahildi.
Kesinti, Cloudflare güvenlik duvarının bir sorun nedeniyle şirketin tüm işlemci gücünü tüketmesi nedeniyle meydana geldi. Sorun geçici olsa da, internet için merkezi hale gelmenin büyük çaplı kesintilere yol açabileceğini gösteriyor. Elbette Cloudflare'in dünya çapında farklı konumlarda sayısız sunucusunun olduğu söylenebilir, ancak tek bir firmanın internetin büyük bölümünü elinde bulundurması, firma şu an iyi niyetli bile olsa, endişe verici görünüyor.
İnternetin Geleceği
İnternet ve World Wide Web üzerinde her şeyin doğru işlemesi gerektiğinden ve çıkabilecek sayısız sorun olduğundan, interneti çökertmek mümkündür. Sadece Cloudflare kesintisi, internetin merkezi hale gelmesinin ne kadar tehlikeli olduğunu gösteriyor. Bununla birlikte Cloudflare'in web sitelerini barındırmadığını, sadece "vekil sunucu" gibi işlediğini söyleyelim. Yani web sitelerinin sahipleri, uzun bir kesinti halinde Cloudflare'i devreden çıkarıp, tekrar çevrimiçi olabilirler.
Gelecekte bize daha güvenilir bir internet sunabilecek teknolojiler var. Örneğin HTTPS bir süre sonra yerini merkezi olmayan IPFS'ye veya benzer bir teknolojiye bırakabilir.