Rusya, gece saatleri itibarı ile ülkede Instagram erişimini tamamen kesti. Bunun geleceği zaten belliydi, zira Putin hükümeti, kararı birkaç gün açıklamıştı. Bunun nedeni ise, Instagram'ın ana şirketi olan Meta'nın, Kremlin'in Ukrayna işgalini başlatmasının ardından "Rus işgalcilerine ölüm" gibi şiddet içeren içeriklerin paylaşımına izin vermesiydi.
Ve görünüşe göre Instagram yasağı, Rusları diğer yaptırımlara göre çok daha fazla yaraladı.
Bir Rus Instagram fenomeni, Vladimir Putin'in Rusya'da Batılı sosyal medyayı yasaklamasının ardından hıçkıra hıçkıra ağladığı bir video yayınladı. Bu videonun nedenini tam olarak bilemesek de, pek çok Rus Instagram fenomenin "etkileyici" gelirlerinden vazgeçmek zorunda kalmalarının bir etken olduğu kesin.
Aynı fenomen, Telegram'da canlı yayınlanan bir videoda hayranlarıyla konuşurken, hıçkırarak şöyle dedi: 'Bir Instagram fenomeni olarak benim için bunun bir gelir kaynağı olduğunu mu düşünüyorsunuz? Bana göre, Instagram tüm yaşam, bir ruh. Onunla uyandığım, uykuya daldığım bir şey."'
Genç kadın daha sonra hayranlarına Instagram yasağı haberi üzerine 'kederin ilk aşamasında' olduğunu söyledi. Ancak internette şiddetli eleştirilere maruz kaldı ve 'vatandaşları da dahil olmak üzere, binlerce ölü insandan ziyade gelirini önemsemekle suçlandı.
Rus Instagram Modelleri "Mağdur"
Liza Lukasheva ve Anna Ivanova gibi Rusya merkezli diğer Instagram modelleri, sosyal medya uygulamasının ülkede yasaklanmasından önce hayranlarıyla ayrılık mesajları paylaşıyordu. Rus fenomenler, hayran kitlelerinden Telegram ve Facebook'un Rus eşdeğeri olan VKontakte gibi başka yerlerde onları takip etmelerini istedi.
Bir milyon takipçisi olan Liza Lukasheva, yasak uygulanmaya başlanmadan önceki son Instagram paylaşımında şu sözlerle veda etti: 'Sevgili dostlarım, Instagram yakın bir gelecekte ülkemizde kapanacak. Sizinle iletişim halinde kalmaktan ve sizin için içerik üretmeye devam etmekten mutluluk duyacağım. Telegram kanalıma ve VKontakte topluluğuma abone olun. Hayatımdaki olayları anlatmaya devam edeceğime söz veriyorum! Her şey için teşekkürler.'
Instagram'da 4,4 milyon takipçisi olan Anna Ivanova ise, son paylaşımında şunları söyledi: 'Sizinle paylaşılan milyonlarca hikaye, binlerce gönderi, binlerce mutlu an, desteğiniz, sevginiz, sizinle paylaşabileceğim müzik, tüm bunlar bizi büyük bir ailede birleştirdi. Neredeyse 5 milyon insan ve 10 yıl... Eminim ki her şey daha iyiye gidecek ve daha da çok olacağız ama şimdilik hepimize sadece barış ve tüm zorluklara dayanma gücü diliyorum. Telegram kanalımda ve VK grubumda sizi bekliyorum.'
Telegram ve Kurucusunun Rusya'da Yaşadıkları
Telegram, kullanıcıların 200.000 kişiye kadar olan gruplar halinde metin, fotoğraf ve video alışverişi yapmalarını sağlayan çok platformlu bir mesajlaşma uygulaması olarak öne çıkıyor. Rusya doğumlu milyarder Pavel Durov, hem Telegram'ı hem de VKontakte'yi (VK) kurdu, ancak şirketten kovuldu ve Ukraynalı VK kullanıcılarının özel verilerini vermeyi reddettiği için ulusal güvenlik kurumu FSB tarafından Rusya'yı terk etmeye zorlandı.
Durov, Telegram'da 1,2 milyondan fazla kez görüntülenen bir gönderide, annesinin kızlık soyadının Ukraynalı olduğunu vurguladı:
"İşte bu yüzden bu trajik çatışma hem benim hem de Telegram için kişisel. Bazı insanlar, bir zamanlar Rusya'da yaşadığım için Telegram'ın Ukraynalılar için daha az güvenli olup olmadığını merak etti. Bu insanlara Rusya'daki kariyerimin nasıl bittiğini anlatayım. Dokuz yıl önce Rusya ve Ukrayna'daki en büyük sosyal ağ olan VK'nın CEO'suydum. 2013 yılında, Rus güvenlik kurumu FSB, Rusya yanlısı bir Devlet Başkanını protesto eden Ukraynalı VK kullanıcılarının özel verilerini onlara vermemi istedi.
Ukraynalı kullanıcılarımıza ihanet etmek anlamına geleceği için bu taleplere uymayı reddettim. Daha sonra kurduğum şirketten kovuldum ve Rusya'dan ayrılmak zorunda kaldım. Şirketimi ve evimi kaybettim ama tekrar yapardım - tereddüt etmeden.
Hala Rusya'da yaşıyordum ve ekibim ve eski şirketim de o ülkedeydi. O zamandan beri uzun yıllar geçti. Birçok şey değişti: Artık Rusya'da yaşamıyorum, artık orada herhangi bir şirketim veya çalışanım yok. Ancak bir şey aynı kalıyor - ne olursa olsun kullanıcılarımızı destekliyorum. Mahremiyet hakları kutsaldır. Şimdi herzamankinden daha fazla.'
Ruslar İçin Kapanan Bir İletişim Kanalı
Washington Post, konu hakkındaki yazısında bugüne kadar Rusya'ya uygulanan yaptırımlara değiniyor ve şu yorumu yapıyor: "Belki de hiçbir hareket, Rusları doğrudan dünyadaki diğer kullanıcılara bağlayan sosyal medya platformlarından çıkarmaktan daha tecrit edici değildir."
Instagram, paylaşımlarıyla nakit para kazanan kullanıcıları için büyük bir gelir kaynağı. Ama Instagram'ın kapatılması, yalnızca milyonlarca takipçisi olan Rus fenomenleri etkilemiyor. Instagram'ı arkadaşlarıyla iletişimde kalmak, fotoğraflar paylaşmak veya çocuklarının resimlerini paylaşmak için kullanan Ruslar, Rusya'da kullanılmaya devam eden mesajlaşma hizmeti Telegram'ın hesap bilgilerini paylaşarak veda notları yazıyor.
Sadece Fenomenler de değil...
Ama konu sadece fenomenler ve gelirleri değil. Küçük ve orta ölçekli işletmeler, uzun süredir ana satış aracı olarak Instagram'ı kullanıyor ve bu kanalı kaybetmenin üzüntüsünü yaşıyor. Instagram'da para toplayan Rus hayır kurumları da var. Husky Help adlı Rus köpek barınağı "Instagram sadece resimler değildir. Aynı zamanda çok sayıda iş ve iyi işler yapma şansı" diyor.
Instagram yasağı, savaşa karşı alenen konuşan az sayıdaki Rus'u da etkileyerek milyonlarca Rus takipçisi ile bağlantılarını kesiyor.