Yeni bir araştırma, bebeklik döneminde yaşadıklarımızı hatırlamıyor olmamızın nedenini ortaya koyuyor. Üstelik, bebeklerin düşündüğümüz kadar unutkan olmadıklarını da, yine bu araştırma sayesinde anlıyoruz.
Çocukluk amnezisi
Çocukluk amnezisi, yani üç veya dört yaş öncesi hatıraların unutulması, uzun yıllardır araştırmacılar için zorlayıcı bir konu olmuştur. Yale Üniversitesi'nden psikoloji profesörü ve çalışmanın baş yazarı Nick Turk-Browne, episodik hafızaların diğer insanlara anlatılabilir olmasının önemli bir özellik olduğunu belirtiyor. Ancak, konuşma yeteneği olmayan bebekler üzerinde bu tür hafızaların araştırılması kolay bir görev değil.
Araştırma ekibi, bu zorluğun üstesinden gelebilmek için yeni bir yaklaşım geliştirdi. Bebeklerin çevrelerine bakma ve görsel uyaranlara tepki verme yeteneklerini kullanarak, episodik hafızanın erken dönemlerde nasıl çalıştığını anlamaya çalıştılar. Çalışmada, bebeklerin beyin aktiviteleri fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) teknolojisiyle incelendi. Araştırmacılar, bebeklerin yalnızca birkaç görsele bakarak hafıza görevlerini yerine getirme kapasitelerini test etti.
Bebeklerin hafızası ve hipokampüs aktivitesi
Araştırmaya göre, bebekler daha önce gördükleri bir resmi tekrar tanıyabiliyorlar. Turk-Browne, “Bebekler bir görsele daha önce baktıklarında, onu tekrar gördüklerinde daha uzun süre dikkatlerini verirler. Bu durum, onların hafızalarının çalıştığını gösterir” diyor. Çalışma, bebeklerin episodik hafızalarının sorumlusu olan hipokampüs bölgesinin düşündüğümüzden daha aktif olduğunu ortaya koydu. Hipokampüs aktiviteleri, bebeklerin tanıdık bir görsele odaklandıklarında güçlendi.
Araştırma sonuçları, episodik hafızanın bebeklik döneminde kodlanmaya başladığını öne sürüyor. Bu etki, bir yaşın üzerindeki bebeklerde daha belirgin olsa da, incelenen tüm bebeklerde gözlemlendi.
Peki, tüm bu anıları neden hatırlamıyoruz?
Bulgular, önemli bir soruyu gündeme getiriyor: Eğer bebeklerin episodik hafızaları bu kadar erken devreye giriyorsa, bu anılar neden ileriki yaşlarda kayboluyor? Araştırmacılar, bu soruya kesin bir yanıt bulamamış olsalar da, bazı tahminlerde bulunuyorlar. Bu hafızaların kısa vadeli olarak kodlanıp saklandığı ve daha sonra silinmiş olabileceği düşünülüyor.
Sonuç olarak, bebeklik hatıralarımızın kaybolması aslında gelişim sürecimizin doğal bir parçası olabilir. Beynimiz, ileride işimize yarayacak daha büyük ve karmaşık bilgileri depolamak için eski anılara yer açıyor olabilir.