Eğer bilgisayarınızda yer alacak işlemciyi seçecek aşamada iseniz bu demektir ki bilgisayarınızı kendiniz topluyorsunuz. Aksi takdirde üreticilerin belirlediği -veya kısıtladıkları diyelim- modeller arasında bir tane seçip bunu kullanmak zorundasınız ve bu konuda yapacağımız tavsiyeler de satın almak kararınızı pek değiştirmeyecek. Öte yandan işlemcileri daha iyi tanıyıp kendi sisteminizi toplarken doğru modeli seçecek kadar bilgi sahibi olmak istiyorsanız makalemizi dikkatle okumanızda fayda var.
Öncelikle işlemci tercih ederken ihtiyaçlarınızı sorgulamanız gerek. Oyun, çoklu ortam ve mühendislik uygulamaları işlemci seçiminizi değiştirebilecek etkenlerden sadece üçü. Peki hangi amaç için nasıl bir işlemci gerekiyor? Oyun için çekirdek sayısı mı önemli yoksa ön bellek mi? Peki saat frekansı ne olmalı? Oyun için AMD mi Intel mi?
Tüm bu soruların cevabını vermeden önce şu konuyu belirtmekte fayda var: bugün artık işlemcilerin performansları ne hızlarına, ne çekirdek sayılarına ne de ön belleklerine göre belirleniyor. İşlemcilerin performansını belirleyen en önemli etkenler arasında mimari yer alıyor. İlerleyen sayfalarımızda bu konuya daha fazla açıklık getireceğiz. Şimdi isterseniz oyun oynayanların nasıl bir işlemciye ihtiyacı var, bunu öğrenelim.
Oyun bilgisayarı için en ideal işlemci
Söz konusu oyunlar olduğunda kesenin ağzını açmanız gerekiyor. Bu sadece işlemci değil, diğer bütün bileşenler için de geçerli. Fakat oyunlarda, ekran kartının mümkün olduğu kadar hızlı veri işleyebilmesi için, işlemcinin herhangi bir darboğaz oluşturmaması gerekiyor. Bu bağlamda işlemciniz daima ekran kartınızdan güçlü olmalı.
Sistemin performansı en alt bileşenin hızıyla belirlendiği için iyi bir ekran kartınız olsa dahi işlemciniz düşük olduğu için performans konusunda bekleneni almanız mümkün olmayacaktır. Bu bağlamda Intel'in Core i5 veya i7 serisinden, AMD'nin ise Phenom II X4 veya X6 serisinden bir işlemci tercih edebilirsiniz. Her ne kadar Bulldozer mimarili FX serisi işlemciler iyi bir seçenek gibi görünseler de performans konusunda X6'dan öteye geçemiyorlar. Bu bağlamda bu işlemcileri almak isteyen kullanıcılar yeni revizyonu beklemeliler.
Oyunlarda işlemcinin performansa en çok etki eden yanı ise saat frekansı. Zira piyasadaki oyunların çoğu çoklu çekirdeğin gücünden yararlanmıyor. Burada da devreye işlemcinin mimarisi, ön belleği ve çalışma frekansı gibi özellikleri giriyor.
Çoklu çekirdekten istifade edin
Günümüz işlemcilerinde en çok öne çıkan özelliklerinden biri de çok çekirdek. Fakat çoklu çekirdeğin gücünden yararlanmak söz konusu olduğunda kullanıcıların kafasında kesin bir cevap yok. Çoklu çekirdek desteğini uygulamalar mı, yoksa işletim sistemi mi sağlıyor? Bu konudaki kesin cevap, uygulamalar. Zira ancak kullandığınız programlar çoklu çekirdeği desteklerse gerçek anlamda performans elde edebiliyorsunuz. Aksi takdirde kullanmadığınız çekirdekler için boşa para harcadığınız bir işlemciniz oluyor.
Çoklu çekirdek özellikle de video dönüştürme veya render gibi işlemlerde önem kazanıyor. Render uygulamalarının çoğu doğal olarak bu desteği sunarken video dönüştürme gibi programların çoklu çekirdeği destekleyen sürümlerini kendiniz bulmanız gerekiyor. Bazı yazılımlar sadece işlemcinizi değil, ekran kartınızı da video dönüştürme için kullanabiliyor.
Öte yandan çoklu çekirdek konusunda da endüstri henüz bir standart yakalamış değil. AMD'nin Bulldozer serisi işlemcilerinin gerçek sekiz çekirdek olup olmadığı halen bir tartışma konusu. Öte yandan Intel'in dört çekirdekli işlemcilerinin neredeyse her testte bu işlemcileri geride bırakması, işlemcilerde çekirdekten daha ziyade, kullanılan mimarinin önemli olduğunu gösteriyor. Çekirdeklerin yapısı, ön belleğin paylaşımı, çekirdekler arası iletişim gibi karmaşık mühendislik konuları, işlemcinin performansını belirleyen mimari özelliklerden bazıları.
Watt başına performans nedir?
Yeni alacağınız işlemcide bir başka konu da tüketilen güce karşın sunulan performans. İşte buna "Watt başına performans" deniyor. Bu, genelde işlemcinin üretim teknolojisiyle doğru orantılı olarak ilerleyen bir özellik. Üretim teknolojisi ne kadar ileriye giderse Watt başına performans da o kadar artıyor. Örneğin 90nm bir işlemci 120 Watt tüketirken saniyede 9 milyar işlem yapabiliyorsa bugün 32nm bir işlemci aynı enerji ile saniyede 128 milyar işlem yapabiliyor.
Bu bağlamda işlemci tercih ederken daima yeni nesil modeleri tercih etmekte fada var. Zira hem performans hem de güç tüketimi açısından çok daha mantıklı bir seçim yapmış oluyorsunuz. Yine üretim teknolojisi daha iyi olan işlemciler daha az ısınmakta. Yakında çıkacak Ivy Bridge işlemciler de buna en güzel örneklerden biri.
Yeni nesil işlemcilerin hız aşırtma konusunda da daha iyi performans sunduğunu belirtelim. Kullanılan gelişmiş devre kapıları ile işlemci içerisindeki elektrik sıçramaları azalıyor ve serin çalışan işlemci çok daha iyi bir hız aşırtma deneyimi sunuyor.
En tasarruflu işlemciler
Medya oynatıcıların piyasaya çıkmasıyla birlikte HTPC'ler önemini yitirdiyse de H67 yonga setli Mini ITX anakartların gelmesiyle tekrar ufak boyutlu HTPC'ler toplamak mümkün oldu. Düşük güç tüketen bu anakartlar için en uygun işlemciler ise yine düşük güç tüketen Core i3 serisi olacaktır. Fakat i3 serisinde de sadece iki model güç tasarruf özellikleri sunuyor. Sadece 35 Watt güç tüketen i3-2120T ve i3-2100T modelleri bu bağlamda HTPC'niz için biçilmiş kaftan.
AMD tarafında da düşük güç tüketimli işlemciler için firmanın Fusion serisini tercih edebilirsiniz. Intel gibi ekran kartı kendi içinde olan bu işlemciler ile harici bir ekran kartı almanıza da gerek kalmıyor. DirectX 11 desteği ile gelen bu APU'lar en fazla 65 Watt güç tüketiyor.
Düşük güç tüketimi için en iyi alternatiflerden biri de AMD E-350 gibi yerleşik işlemciler. Mini ITX anakartlarla birlikte gelen ve ülkemizde de satılan bu işlemciler HTPC'ler için biçilmiş kaftan.
Doğru işlemci soğutucu
Uygun fiyatlı bir işlemci alacağım derken soğutucudan da tasarruf etmeyin. Zira kalitesiz bir soğutucu dolayısı ile performans düşüklüğü yaşamanız muhtemel. Peki soğutmanın performansla nasıl doğrudan bir ilişkisi var?
Yeni nesil işlemcilerde yer alan Turbo Core ve Tubo Boost gibi teknolojiler, işlemcileri anlık da olsa normalden daha hızlı çalışmaya zorluyor. Fakat bu tür teknolojiler devreye girmeden önce işlemci sıcaklığını kontrol ediyorlar. Eğer işlemci sıcaklığı normalden yüksek ise frekans ya daha az yükseltiliyor ya da hiç yükseltilmiyor. Bu da normal şartlarda elde edeceğiniz performanstan mahrum kalmanıza neden oluyor.
Tüm bu sorunların üstesinden gelmek için işlemcinizle gelen soğutucuyu kontrol edip eğer yetersiz ise daha iyi bir model ile değiştirmeniz gerek. Bakır tabanlı bir soğutucu veya kolay monte edilebilen bir su soğutma sistemi bile alabilirsiniz. Hız aşırtma yapacaksanız bunun size büyük faydası olacaktır.