Önce video oyun dünyasında, sonra da HBO'daki dizisinde büyük beğeni toplana The Last of Us'ı sadece basit bir zombi öyküsü olarak seyrettiyseniz, çok önemli bir detayı kaçırmış olabilirsiniz.
Son 50 senedir, bilim insanları çeşitli fırsatlarda, dünyadaki en korkunç salgına virüslerin veya bakterilerin değil, mantarların neden olabileceğini anlatıyorlar. Henüz insana bulaşıp ölümcül bir salgına dönüşebilecek bir mantarla karşılaşmadık ancak gezegenimizde başka canlıların vücuduna bu şekilde bulaşan ve öldürene kadar onu sömüren, etini kemiğini kurutan mantar türler var. Birgün insanlara da bunu yapabilecek bir mantarın ortaya çıkması ve hızla yayılması fikri ise herkesi korkutuyor. The Last of Us'ın öyküsü de tam olarak bu fikrin üzerine inşa edilmiş durumda.
Öte yandan bilim insanları, şimdi bu korkumuzu hortlatabilecek bir keşif yaptılar ve araştırmacılar nadir ve zeki bir mantar keşfettiler. Mantarın adı Phanerochaete velutina. Mantar aşırı zeki değil ama aptal da değil. Öğrenmeye yeteneği ve hafızası var. Bu da onu sıradan bir "bitki" olarak görmememiz gerektiğini anlatıyor.
Öyle ki mantarın şekilleri tanıma ve hatta mantar ağının geri kalanıyla çevresi hakkında iletişim kurma belirtileri var. Yani bir de utanmadan diğer mantarlarla haberleşiyorlar, ki hatırlarsanız, the Last of Us öyküsünde de insanları zombiye dönüştüren mantar aynı zamanda uzaktaki diğer mantarlarla da haberleşebiliyordu.
Yaşadıkları çevreyi anlayıp öğreniyorlar
Keşfi yapan araştırmacılar bulgularını Funal Ecology dergisinde yayınlanan bir makalede vurguladılar. Makalede yapılan deneyden de bahsediliyor. Bilim insanları küçük ahşap blokları birkaç farklı şekilde düzenlemişler ve mantarların şekiller içinde yayılmasına izin vermişler.
Nadir ve zeki mantar yayıldıkça, blokların yerleştirildiği düzenleme türüne göre farklı kararlar almaya başlamışlar. Sadece merkezi bir noktadan yayılmak yerine, şekle daha etkili bir şekilde uyması için yayılma biçimlerini değiştirebildiler.
Bu gelişim, P. velutinanın ilkel düzeyde bir zekaya sahip olduğunu gösteriyor. Yani henüz insanları ele geçirip dünyada zombi istilası yapacak boyutta zeki değiller ama biliyorsunuz canlılar zamanla gelişiyor. Akıllı mantarları 100 bin sene sonra insanlara da bulaşıp bizi kontrol etmek için sinsice yayılma yöntemleri geliştirmeyeceğinin garantisi yok. Bakarsınız belki de, yıllardır tencerelerimizde tavalarımıza pişirip yediğimiz diğer mantar kardeşlerinin intikamını almak için hazırlık yapıyorlardır, sonuçta birbirleriyle de haberleşebiliyorlarsa, onları yediğimizi de biliyor olabilirler. Besin zincirinin zirvesindeki tahtımızdan olmamak için dikkatli olalım...