Hüseyin Cem Köylü
Firefox 10, 11, 12: 2012, tilkinin Chrome'u kovaladığı sene mi olacak? Yoksa kurnaz tilki düşüşü tersine çevirip tekrar yükselişe mi geçecek? Firefox'un geleceğine ve Mozilla'nın eski gücünü kazanmak için yaptığı planlara bakıyoruz.
Firefox 4'ten itibaren, kısa sürede art arda gelen güncellemeler, kullanıcıların sinirlerini bozdu. Tabi bu durum da pazar payına yansıdı. Firefox, önceki yıla kıyaslandığında baş rakibi Chrome karşısında geri düştü. Şu anda ise dünya çapında Chrome'un altında yer alıyor.
Bu makalemizde, Mozilla'nın 2012'de neler planladığına, bu düşüşün devam edip etmeyeceğine, beklenen 3 sürüme, yani Firefox 10, 11 ve 12'ye yakından göz atacağız.
Firefox 10: Sessiz güncelleştirme geliyor
Resmi Firefox sitesi: "Sessiz güncelleştirme ile sürekli güncelleştirme uyarılarından yakınan kullanıcılarımızın derdine çare bulacağız". Rahatsız edici güncelleştirme pencereleri yerine, tarayıcı tüm güncelleştirmeleri arka planda bize hissettirmeden yapacak. Ama tabi daha alınacak çok yol var.
"Sessiz güncelleştirme" projesi, Firefox 10'un en önemli özellikleri arasında yer alıyor. Nihai amaç, kullanıcının haberi olmadan tüm güncelleştirmeleri gerçekleştirmek; tabi eğer kullanıcı isterse... Windows'la ilgili güvenlik koşullarının ilk etabını Firefox 8'de halleden Mozilla, Firefox 10'da da bunun devamını getirebilir. Şu anda her güncelleştirmede Kullanıcı Hesap Denetimi kabulü isteniyor, bu da sessiz güncelleştirmeyi engelliyor.
Uyumlu eklentiler
Tüm eklentiler Firefox 10 ile uyumlu olacak. Şu anda sürüm değiştirdiğinizde, var olan eski eklentileriniz çalışmıyor. Şikayetler, Mozilla'nın bu konuya el atmasına neden oldu. Eklenti geliştiricilerinin de işini kolaylaştıracak olan bu özellikle artık tüm eklentiler yeni sürümde de aktif olacak. Sadece çökmeye neden olan eklentiler devre dışı bırakılacak.
Firefox 10 için çıkış tarihi : 31 Ocak 2012
Firefox 11: Boş sekmelere son
Tıpkı Chrome ve Opera'da olduğu gibi, boş ve manasız "Yeni Sekme"ler yerine favori sitelerinizi ekleyebileceğiniz bir ekran gelecek. Firefox'ta yeni bir sekme açtığınızda, boş, beyaz bir sayfa çıkıyor karşınıza. Bunun mümkün olan en kısa sürede değişmesi gerekiyor; koskoca alan boş yere harcanmamalı.
Firefox 11'in "Yeni Sekme" sayfası, tıpkı Chrome'da olduğu gibi her türlü içerikle doldurulabilecek; siteler, URL'ler ya da Mozilla'nın sunduğu mini oyunlar... Sürükle - bırak yöntemiyle sezgisel olarak içerikler eklenebilecek. Facebook ve Twitter haberleriniz (feeds) de bu yeni sayfada size ulaşabilecek.
Eklenti senkronizasyonu
Firefox kullananlar bu sorunu bilirler; yeni bir dizüstü alırsınız, fakat özenle hazırladığınız eklenti koleksiyonunuzu yeni bilgisayara tek tek elle kurmak zorunda kalırsınız. Firefox, 11 sürümü ile buna son veriyor ve eklenti senkronizasyonunu getiriyor. Senkronizasyon bölümüne geldiğinizde ilgili kutucuk beliriyor. Eklentilerin ayarlarının da senkronize edilip edilemeyeceğiyle ilgili bir bilgi yok.
Firefox 11 için çıkış tarihi: 13 Mart 2012
Firefox 12: Yeni indirme yöneticisi
Firefox katı pencerelerden kurtulup, özelliklerini sekmeler üzerinde göstermek istiyor. Ayarlar ve eklentiler açılışı yaptı, şimdi sıra indirme yöneticisinde.
Çoğu Firefox içeriği artık, ayrı bir pencereden ziyade, sekmede karşımıza çıkıyor. Bir istisna var: İndirme yöneticisi. "Görsel Bütünlük"ü sağlamak için indirme yöneticisinin de bir canlı sekmeye taşınması gerekiyor.
Yeni indirme yöneticisinin nasıl görüneceği hakkında henüz bir bilgi yok. Mozilla, Firefox 12'de kullanılacak indirme yöneticisinin nasıl bir yapıya sahip olacağı hakkındaki ilk ipuçlarını yukarıdaki çizimde verdi. Ama son tasarım hakkında ser verip sır vermemeyi tercih ediyor.
Firefox 12 için çıkış tarihi: 24 Nisan 2012
Sonuç: Firefox için zor bir yıl
2012 için hava tahmini: Firefox koltuğunu geri almak için güçlü bir şekilde geri dönmeye çalışıyor. "Sessiz Güncelleştirme" belki de Firefox'un kullanıcıları geri döndürmesi için son şansı olabilir.
En büyük ikinci problem ise, kullanım kolaylığı. Firefox hala Chrome, Opera ve hatta IE 9'dan bile yavaş çalışıyor. Bu problem belki uzun zamandır beklenen 64 bit sürümle çözülebilir.
Fakat yine de Mozilla şimdilik sadece karanlıkta emekliyor gibi görünüyor. Kaybedilen bir basamağı geri kazanmak, o basamağa ilk kez çıkmaktan her zaman daha zor olmuştur. İşte, Mozilla ve Firefox'un yapmaya çalıştığı da tam olarak bu. Ancak ne kadar başarılı olacağını ancak zaman gösterecek.
Son olarak ufak bir de not: Mozilla, 2012 yılını Firefox 12 ile bitirmeyecek. Aslında burada bahsettiğimiz 3 Firefox sürümü, 2012'nin sadece ilk yarısını kapsıyor. Firefox 13 için dile getirilen tarih ise 5 Haziran 2012. Bundan sonra daha kaç farklı sürüm çıkacağını ise henüz kimse tahmin bile edemiyor...