Istakozlar hayvanlar aleminin en popüler üyeleri olmayabilir ve etkileyici yaratıklar listesinde yer almaktan ziyade lüks bir deniz ürünleri restoranında tabağa konma olasılıkları daha yüksek. Ama bazı oldukça dikkat çekici özellikleri bulunduğunu da kabul etmeliyiz. Çoğu ıstakoz türü parlak kırmızı veya turuncu tonlarda görünse de, nadiren bir balıkçının ağında alışılmadık renkte bir ıstakoz ortaya çıkarak herkesi şaşırtabilir.
Buna verilebilecek örneklerden biri, kabuk pigmentlerine bağlanan proteinlerdeki 30 milyonda bir genetik mutasyon sonucu parlak sarı rengine sahip olan sarı ıstakoz Banana’dır. Ancak bu mutasyon 30 milyonda bir olsa da, 2023’te aynı derecede parlak renkli bir örnek daha bulundu.
Sıra dışı parlak renkli ıstakozlar listesinin yeni üyesi, alacalı ve benekli rengiyle restoran çalışanlarının dikkatini çekerek yemeğe dönüşmekten kurtulan Freckles (Çilli) isimli ıstakoz oldu.
30 milyonda bir oldukça inanılmaz bir ihtimal olsa da, beklenmedik derecede parlak mavi ıstakozun rengi bu mutasyonun belki de en çarpıcı kısmı olabilir. Kısa bir süre önce Les Viviers de Noirmoutier tarafından bulunan inanılmaz mavi ıstakoz, Facebook gönderilerine göre bir mutfakta yemek olma kaderinden kurtarıldı ve balıkçılığın yasak olduğu bir bölgeye götürüldü. Mavi istakoza rast gelme ihtimali, 2 milyonda 1 olarak belirtiliyor.
Istakozlarda lösistik bireyler ile diğer olağandışı renkler de ortaya çıkabilir. Bu hayaletimsi beyaz ıstakozlarda pigment eksikliğinden dolayı kısmi bir renk kaybı olur ve tam bir kayıp, yaratığı albinoya çevirir. Bu durum en nadir ıstakoz rengi olarak kabul ediliyor ve How Stuff Works’e göre “kristal ıstakoz” olarak bilinen bu nadir türün bulunma ihtimali yüz milyonda bir.
Bunun gibi renk değişiklikleri genellikle üretilen pigmentleri kodlayan genlerdeki mutasyonların sonucunda ortaya çıkıyor. Lökistik, melanistik ve albino canlılar doğada nadiren ortaya çıkar ve bazen bizler tarafından keşfedilecek kadar şanslı (veya şanssız) olur.