Bugün itibariyle telefon piyasası şu iki ismin altında toplanıyor: iOS ve Android. Akıllı telefonların yaygınlaşmasından ilki sorumluyken, ikincisi akıllı telefonların dünyanın en uzak köşelerine ulaşmasını sağladı. Bugün iki platformun hükümdarlığı öyle güçlü ki, alternatif bir yol düşünmek neredeyse imkansız.
Ancak bu hep böyle değildi. 2008'den bu yana birçok firma, karlı akıllı telefon işine girmek istedi. Bu firmaların bazıları dikkat çekmeyi başardı ancak bazılarının girişimleri biraz aptalcaydı. Sailfish OS, MeeGo, Firefox OS, BlackBerry 10, Windows Phone 7/8, WebOS... İşte akıllı telefon dünyasının gelip, geçenleri.
MeeGo
2011'e dek Android ve iOS'un yükselişinin farkına tam anlamıyla varamayan Nokia, MeeGo'yu kullanan ilk ve tek telefon olan Nokia N9'u piyasaya sürdü. Intel ve Nokia ortaklığıyla geliştirilen MeeGo, düşük sistem gereksinimleri, sezgisel arayüzü, mesaj merkezi ve çoklu görev özellikleriyle akıcı bir kullanıcı deneyimi oluşturmaya çalışan yenilikçi bir işletim sistemiydi.
Ancak MeeGo, Nokia'yı da içine alıp bitirecek şirket içi politikaların kurbanı oldu. CEO Stephen Elop'un ünlü "yanan platform" mektubunun ardından MeeGo, Windows Phone için öldürüldü.
Sailfish OS
Bir grup eski Nokia mühendisi tarafından geliştirilen Sailfish OS, büyük oranda MeeGo'yu temel alıyor, düğmeler yerine parmak hareketlerine odaklanıyordu. Sailfish OS'u kullanan ilk telefon olan Intex Aqua Fish 2016'da Hindistan'da satışa sunuldu. Şu an ekonomik zorluklar yaşayan firma, geçtiğimiz günlerde mali yardımı kabul etti.
BlackBerry 10
BlackBerry 10, MeeGo ve Sailfish gibi parmakla sürükleme hareketlerini temel alıyordu ancak yayınlandığı tarihte treni çoktan kaçırmıştı. Aynı Nokia gibi BlackBerry de Android ve iOS'un yükselişini ya hafife almış, ya da hiç fark etmemişti. Küçük bir hayran kitlesi bulunan BlackBerry'nin yeni platformu, beklenen ilgiyi görmedi. Firma şu sıralar Android'li harika telefonlar üretmekle meşgul.
Firefox OS
Firefox OS, mobil web'e, HTML5'e odaklanan bir platformdu ve telefon fiyatlarını düşürmeyi amaçlıyordu. Mozilla, ilk başta Kolombiya ve Venezuela gibi bazı ülkelerde telefon satmayı başardı, ancak önemli bir pazar payı elde edecek satışlara ulaşamadı. Bunun sonucunda Firefox OS'a olan ilgi azaldı ve çok da istekli görünmeyen Mozilla, mobile işletim sistemini 2015'in ilerleyen aylarında kapattı.
Palm OS/Web OS
Nokia ve BlackBerry dokunmatik ekranlı telefon işine girmeden, Android patlamadan önce, iPhone henüz topallarken, Palm ve WebOS "akıllı" telefon konseptini ortaya çıkarmıştı. İlk olarak Haziran 2009'da Palm Pre'de kullanılan işletim sistemi, iPhone 4'ün çıkışı ve HTC Desire gibi Android'li telefonların piyasaya sürülmesiyle düşüşe geçti.
HP TouchPad'in 2011'de piyasaya sürülüp 49 gün sonra geri çekilmesinin ardından HP, WebOS'u ve onu kullanan tüm cihazlarını öldürdü.
Windows Phone 7 ve Windows Phone 8
Harcanan para ve çaba bakımından tüm saydığımız platformların dedesi olan Windows Phone, Microsoft'un Android ve iOS'a verdiği cevap olacaktı. Platform "canlı kutucuklarıyla" gereksiz işlevler yerine basitliğe önem veriyordu.
Güncellemeler üzerinde tam kontrole sahip olan Microsoft, üreticilerin donanıma odaklanmasını sağladı, böylece kullanıcı arayüzü üreticilerin kurcalamalarından kurtuldu. Ancak Windows Phone 7'nin oluşturduğu ilk heyecan çabuk kayboldu. Windows Phone 8 yeni işlevleri ve sesli asistanı Cortana ile dünya çapında etki oluşturmayı başaramadı. Burada uygulama mağazasının yetersizliği de etkili oldu.
Microsoft mobil platformunu son olarak Windows 10 Mobile ile ayakta tutmaya çalışsa da durum, yine istediği gibi gitmedi. Yetersiz yatırım, belki isteksizliğin de katkısıyla Windows Phone, bir kez daha kötü bir sona doğru sürüklendi.