Geçtiğimiz yılın mali bütçe raporlarına göre Amerikan hükümetinin toplam bütçesi 73,8 milyar dolarken, yaşadığı büyük yükselişin ardından Apple'ın yılı 76,2 milyar dolar ile kapatması şüpheli bakışları firmanın üzerine çekmişti.
Yakın bir zamanda The New York Times'da yayınlanan bir makaleye göreyse Apple bu parayı kazanırken vergi kaçırdı. Yayınlanan yazıda Apple'ın vergi kaçırdığı iddia edildiği gibi, bu işlemi nasıl yaptığı hakkında da birçok farklı metod yayınlandı.
NYT'ın iddiasına göre Apple, tüm dünya çapında milyarlarca dolarlık vergi kaçırıyor. Apple'ın 2011 mali raporuna göre yıl içerisinde kazandığı 34,2 milyar doların, yüzde 9,8'i oranına tekabül eden 3,3 milyar dolarlık vergi ödenmiş durumda. Kazandığı 34,2 milyar dolarınsa yüzde 70'i dünya geneline aitken, yüzde 30'luk kısmı Amerika içi satışlardan elde edilmiş. Her ne kadar firmanın merkezi Kaliforniya'nın Cupertino bölgesinde bulunsa da iPhone, iPad ve MacBook'ların burada üretilmiyor olması, bu yüzdelik dilimin sebebini açıklar nitelikte.
Peki, nasıl oluyor da Apple vergi kaçırabiliyor? NYT'ın iddiasına göre bu işin ilk etabında, Apple'ın Kaliforniya eyaletinde bulunan yüzde 8.84'lük vergiden kaçmak için, yüzde sıfır vergi ödemesi isteyen Nevada'nın Reno bölgesine ofis açması bulunuyor. Firma aynı zamanda dünya üzerinde dijital platformlardan en az vergi alan ülkelere yatırım yapması da bir diğer göze batan nokta. İddiaya göre bir taşla iki kuş vuran Apple, büyük bir vergi yükünden kurtuluyor.
Apple'ın iddialara cevabı... Haberimizin ikinci sayfasında...
iTunes satışları için farklı bir ofis kuruldu
Eski Hazine Bölümü ekonomisti Martin A. Sullivan'a göreyse, eğer Apple geçtiğimiz yılki yatırımlarını Amerika üzerinde yapmış olsaydı, bu yıl ödeyeceği vergi miktarı hali hazırda ortaya çıkandan 2.4 milyar dolar daha fazla olacaktı. Tüm bunlara ek olarak Apple'ın 2006 yılında, Nevada eyaletinde açtığı bir diğer şirketi olan Braeburn Capital ise gelen nakit parayı farklı bir şirkete daha bölme stratejisi altında bulunuyor. Bu sayede kurulan ikinci bir şirkettin kasasına giren para, yine yüzde sıfır vergi oranı ile karşılaşıyor ve yine hiçbir vergi masrafı ortaya çıkmıyor.
Sadece fiziksel satışlarla sınırlı kalmayan Apple'ın özellikle iTunes üzerinden yaptığı mp3 satışları zaten herkes tarafından biliniyor. Fakat gazetenin iddiasına göre Apple bu konu hakkında da çok iyi bir kaçış planı hazırlamış ve merkezi Lüksemburg'da bulunan iTunes S.a.r.l. isimli bir firma kurmuş. Bu sayede Avrupa, Afrika ve Orta Doğu'ya dijital satışları direk Lüksemburg üzerinden gerçekleştiriyor. Bu bölgelerin herhangi birinden yapılacak olan uygulama ya da şarkı indirme işlemiyse, çok düşük miktarda bulunan Lüksemburg vergi yasasına tabi oluyor.
Apple'ın kendisine karşı yapılan suçlamalara olan tepkisiyse inanılmaz miktarda vergi ödediği ve Kaliforniya başta olmak üzere tüm Amerika ve dünyanın birçok yerinde yarattığı iş olanaklarını göstermek oldu. Firma tarafından yapılan açıklamadaysa şu sözler dikkat çekti; "Geçen yıllar içerisinde Amerika içerisinde çok büyük bir iş alanı yarattık. Dünya çevresinde bulunan en büyük iş gücümüzse yine Amerika'da bulunuyor. Toplam 50 eyalette, 47,000'den fazla insanı tam zamanlı iş sahibi yaptık."
NYT, Apple'ı geçtiğimiz Ocak ayında yine hedef almış ve dünya genelinde Apple için çalışan işçilerin fabrikalarda ne şekilde para kazanmaya çalıştıklarını tüm dünyaya göstermeyi hedefleyen farklı bir rapor daha yayınlamıştı.