Anti-MDA5 pozitif dermatomiyozit olarak bilinen bir hastalık, pandemi öncesinde çoğunlukla Asya toplumlarında görülüyordu. Ancak şimdi İngiltere'nin kuzeyinde hızla artan sayıda hastada ortaya çıkmaya başladı.
MDA5 adı verilen bir enzime saldıran antikorlar tarafından tetiklenen bu hastalık, akciğer dokusunda skarlaşma ile karakterize olan ilerleyici interstisyel akciğer hastalığıne neden oluyor. Yani kısacası, hastanın bağışıklık sistemi hastanın akciğerlerine saldırarak parçalıyor. 2020 ve 2022 yılları arasında Yorkshire'daki doktorlar, sekiz ölümle sonuçlanan 60 vakayı rapor ettiler. Hızla ölümcül bir hal alabilen bu hastalığın aniden patlamış olması hiç normal değil.
Bu artışı yeni bir çalışmada analiz eden araştırmacılar, vakalardaki ani artışın pandeminin en yoğun olduğu yıllarda COVID-19 enfeksiyonlarının büyük dalgalarıyla aynı zamana denk geldiğine dikkat çekiyor. Hastalığın kilit noktası olan MDA5 enzimi de COVID-19 virüsünün tanınmasında kilit rol oynayan bir RNA reseptörü olduğu için, araştırmacılar, hastalığın COVID-19 ile ilişkisinden emin olmuş durumdalar. Bilim insanları, henüz tam mekanizmayı çözememiş olsalar da, bu hastalığın COVID-19'un ölümcül etkilerinden biri olduğu düşünülüyor.
Araştırmacılar, bu yeni tanımlanan semptomun altında yatan mekanizmaları anlamak için, çeşitli testler yaptılar. Bunun sonuncuda da, MDA5 otoimmünitesi olan hastalarda aynı zamanda interlökin-15 (IL-15) adı verilen inflamatuar bir sitokin seviyesinin yüksek olma eğiliminde olduğunu keşfettiler.
Genel olarak, 60 hastanın sadece sekizinde daha önce COVID-19 testi pozitif çıkmıştı. Bu da birçoğunun farkında olmadıkları asemptomatik enfeksiyonlar geçirmiş olabileceğini düşündürüyor. Yani hastaların bir çoğu Covid-19 ile enfekte olmuşken bunu hiç fark etmemiş olabilirler.
Bu durum, başlangıçta hiçbir belirti göstermeyen hafif enfeksiyonların bile MDA5 otoimmünitesini tetiklemek için yeterli olabileceği anlamına geliyor. Diğer bir deyişle, çarşıda pazarda dolaşırken hafif soğuk aldığınızı düşünüp 1 günde geçiveren hafif bir kırgınlık bile aslında bağışıklık sisteminizin akciğerlerinize saldırmasına sebep olan ölümcül bir hastalığa dönüşebilir.
Pandemi dönemi kayıtları net değil
Araştırmacılar, MDA5 pozitiflik testinin 2021'de COVID-19 vakalarının zirvesini takip ettiği ve aşılamanın zirvesiyle aynı zamana denk geldiğini de vurguluyorlar. Yani aşıların da yan etkisi olabileceğini göz ardı etmiyorlar. Ancak henüz kanıtlanmış bir mekanizma yok.
Bilim insanlarına göre bu hastalığın sadece Yorkshire ile sınırlı kalması mümkün görünmüyor. Dünyanın her yerinden benzer vakaların ortaya çıkabileceğini düşünüyorlar. Ancak pandemi döneminde, ölümler veya hastalığı geçirip sağ kalanlar hakkında tutulan raporlar çok da net değil.
Doktorlar virüsü kapma endişesiyle ölümlerin çoğunu akciğer enfeksiyonu olarak kaydedip dosyaları kapatıyordu. Hastanın akciğerine saldıran bağışıklık sistemi konusunda test yapmak ise kimsenin aklına gelmiyordu. Dolayısıyla, pandemi döneminde kaç kişinin tam olarak bu hastalığa yakalandığı veya bu yüzden hayatını kaybettiği bilinmiyor.