Eski bir Mısır mumyasında, vebanın Avrasya dışındaki en eski vakası tespit edildi. Yaklaşık 3.290 yıl öncesine tarihlenen mumyalanmış kalıntılar, ölümü sırasında muhtemelen şiddetli semptomlar geçiren bir erkek bireye ait.
Kara Ölüm olarak da bilinen bubonik veba, Yersinia pestis adlı bir bakteriden kaynaklanır ve 14. yüzyılda özellikle Avrupa’da aşırı derecede yayılarak milyonlarca insanın ölümüne sebep olduğu büyük bir salgınla en yaygın olduğu dönemi yaşadı. Son yıllarda yapılan birçok araştırma, tarih öncesi bedenlerde Y. pestis DNA’sına ait izler buldu ve patojenin ve hastalığın günümüzde ünlü olan bu salgından binlerce yıl önce de dolaşımda olduğunu gösterdi.
Ancak, şu ana kadar bulunan antik örneklerin tamamı Avrupa ve Asya’dan geliyordu ve Rusya’daki 5.000 yıllık iskeletlerde enfeksiyona dair kanıtlar görülmüştü. Şimdi, yeni bir incelemede, eski bir Mısır mumyasını analiz eden bir araştırmacı ekibi, Bronz Çağı’nın başlangıcında vebanın Kuzey Afrika’da da mevcut olduğunu buldu.
Radyokarbon tarihlemesiyle İkinci Ara Dönem’in sonu veya Yeni Krallık’ın başlangıcına tarihlenen mumyanın hem kemik dokusunda hem de bağırsak içeriğinde Y. pestis DNA’sına ait izler bulunması, enfekte bireyin öldüğü sırada hastalığın ileri aşamalarında olduğunu öneriyor.
Araştırmacılar, bu yılın başlarında Paleopatoloji Derneği’nin Avrupa Toplantısı’nda sunulan özet yazılarında, “Bu, Avrasya dışında bildirilen ilk tarih öncesi Y. pestis genomudur ve antik Mısır’da vebanın varlığına dair moleküler kanıt sağlar, ancak hastalığın o dönemde ne kadar yaygın olduğunu belirtemeyiz” diye yazdılar.
Antik Mısır’da Kara Veba’nın ne kadar yaygın olduğu bilinmiyor olsa da, daha önceki bazı çalışmalar Nil kıyılarında olası salgınlara işaret ediyor. Örneğin, yirmi yıldan uzun bir süre önce araştırmacılar, Tutankhamun’un mezarını inşa eden işçilerin bir zamanlar yaşadığı Amarna’daki bir arkeolojik köyde pireler buldular. Bakterinin ana taşıyıcısı pireler olduğu için, araştırmacılar bubonik vebanın eski Mısır'da var olabileceğinden şüphelenmeye başladılar. Bu hipotez, “bubo üreten ve irini taşlaşmış” bir hastalığı tanımlayan Ebers Papirüsü adlı 3.500 yıllık bir tıbbi metin ile daha da güçlendi.
Bu nedenle bazı araştırmacılar vebanın Nil sıçanlarına yapışan pireler tarafından yayılmış olabileceğine ve daha sonra antik gemilerde kaçak dolaşan ve Kara Ölüm’ü dünyanın dört bir yanına taşıyan kara sıçanlara geçmiş olabileceğine inanıyor. Ancak şimdiye kadar bu teori, hastalığın antik Mısır’da gerçekten mevcut olduğunu kanıtlayan kesin bir kanıtı bulunmuyordu.