Çinli bilim insanları, Antarktika ve Mojave çölü gibi bölgelerde bulunan bir yosun olan Syntrichia caninervis’in kuraklık, yüksek düzeyde radyasyon ve aşırı soğuk gibi Mars benzeri koşullara dayanabildiğini keşfettiklerini bildiriyor.
Ekip, çalışmalarının böyle bir ortamda tüm bitkilerin hayatta kalmasını inceleyen ilk çalışma olduğunu ve aynı zamanda seralar yerine gezegenin yüzeyinde bitki yetiştirme potansiyeline odaklandığını söylüyor: “Çalışmamızda elde edilen benzersiz bilgiler, aşırı stres koşullarına uyum sağlayan doğal olarak seçilmiş bitkileri kullanarak uzayda kolonileştirmenin temelini oluşturuyor.”
Bitkilerin uzayda yetiştirilmesi, etkili bir şekilde karbon dioksiti oksijene ve suyu karbonhidrata dönüştürme yetenekleri sebebiyle insanların uzayda kuracakları tüm kalıcı yerleşimler için önemli. Yani bitkiler, insanların ihtiyaç duydukları havayı ve besini sağlayan temel kaynaktır. Ayrıca çöl yosunu, Mars yüzeyindeki kayalık materyali zenginleştirerek diğer bitkilerin de büyümesini sağlayabileceği için daha başka avantajlara da sahip olabilir.
Guardian'ın haberine göre Çinli araştırmacılar, The Innovation dergisinde yayınladıkları yazıda çöl yosununun sadece hayatta kalmayıp, neredeyse tamamen susuz kaldıktan sonra bile hızla iyileştiğini anlatıyor. Ayrıca, -80C’de beş yıla kadar ve -196C’de 30 güne kadar kaldıktan sonra ve gama ışınlarına maruz kaldıktan sonra normal büyüme koşulları altında yenilenmeyi başardı ve hatta yaklaşık 500Gy’lik dozlar yeni büyümeyi teşvik etti.
Mars'ta da hayatta kalabiliyor
Ekibin belirttiğine göre bu yosunlar, Mars benzeri ortamda hayatta kalabiliyor ve yedi günün ardından bile normal büyüme koşullarında hayatına devam edebiliyor. Ekip, bu yosunun Mars ve Ay’a taşınmasını ve daha fazla test yapılmasını umduklarını belirtiyor.
Çoğu bitkinin uzay yolculuğuna dayanma konusunda bile sorun yaşadığı düşünülürse, bu araştırmanın oldukça önemli olduğu rahatlıkla söylenebilir. Ancak bu araştırmanın bazı sınırlamaları da bulunuyor. Örneğin araştırma, yosunun Mars benzeri ortamlarda ve aşırı stres altında kısa bir süre hayatta kalabileceğini gösterse de, Mars koşullarında ne kadar önemli bir oksijen kaynağı olabileceğini veya bu ortamlarda büyüyüp çoğalabileceğini göstermiyor. Ayrıca, bu araştırmada Mars benzeri toprak da kullanılmadı.
Yosunlar, belirli bir süre boyunca Mars benzeri koşullara maruz bırakıldıktan sonra Dünya kumunda ve Dünya koşullarında hayata döndürüldü. Bu yüzden araştırma oldukça umut verici olsa da, yosunun gerçek Mars koşullarında yetiştirilmeye hazır olduğu anlamına gelmiyor.