İnternette video seyredemiyor, bilgisayarınızda film izleyemiyor musunuz? Bu problem çoğu zaman eksik çözücülerden (kodek) kaynaklanır. Peki nasıl açabiliriz? Videoları hangi yollarla kopyalayıp dönüştürebiliriz? Chip Online bu önemli sorularınızı yanıtlıyor!
"Yorucu bir gündü... Hemen dolabınızı açarak bir kola alıp yanında da biraz cipsle TV başına geçtiniz, Play butonuna bastınız. Ve hayal kırıklığı: Ekran simsiyahtı ve görüntü gelmiyordu... Film keyfiniz ve belki de tüm akşamınız berbat oldu." Olası senaryolardan sadece biri. Fakat onlarca çözüm yolu da mevcut. Bu makalemizde size film keyfinizi devam ettirmenin yollarını anlatacağız.
Bu tarz problemler genellikle kullanılan çözücülerden kaynaklanır. Çünkü her cihaz tüm video türlerini desteklemeyebilir. DVD, Blu-ray, DivX Player, cep telefonları, oyun konsolları ve bilgisayarlar... Hepsinin gereksinimi birbirinden farklıdır. Bu nedenle makalemizde en doğru araçlarla videoları dönüştürme ve oynatma ile ilgili aklınızdaki soruların yanıtlarını bulacağız.
Film dosyalarında hangi video formatı kullanılır?
Dosyanın adına bakarak içinde ne olduğunu tam olarak anlamak mümkün değildir. Çünkü AVI, MPG, MP4, FLV ve MKV gibi dosya uzantıları yalnızca genel formatların göstergesidir.
AVI ve MKV gibi çok yönlü formatlar birden fazla video ve ses formatını destekleyebiliriler. Örneğin bilgisayarınızda bir AVI dosyası çalıştırdınız ve ses var fakat görüntü gelmiyor. Bu problem medya oynatıcınızın, video formatını algılayamamasından kaynaklanır. Yani ilgili formatın çözücüsü yok demektir.
Çözücüler, bir veri akışını kodlayan (bir formata dönüştürmek) ve çözen (bir formatı çalıştırmak) bir yazılımdır. MediaInfo analiz aracı ile uzantıların hangi formatı kullandığını görebilirsiniz. Ayrıca program aracılığıyla çözünürlük, bit ve kare oranı, ve hatta uygun çözücüyü indirebileceğiniz bir web bağlantısı gibi detaylara da ulaşmanız mümkün.
Download: MediaInfo
Tüm video formatlarını nasıl çalıştırabilirim?
K-Lite Codec Pack gibi birçok çözücü paketi internetten kolayca indirilebiliyor fakat daha kullanışlı bir yöntem olsa da zaman zaman problemlere yol açabiliyor. Örneğin güncelliğini yitirmiş çözücü paketleri veya gereğinden fazla çözücü yüklenmesi sisteme ek yük olabilmekte.
Ayrıca güncel çözücüleri kaldırmak veya güncel çözücülerin üstüne eskileri yazmak gibi bir hataya da düşmeniz muhtemel. Bizim tavsiyemiz hiç dokunmamanız yönünde. Ve en iyi yöntem yalnızca eksik olan çözücüyü yüklemek. Medya oynatıcınız bir videoyu açmadığı takdirde, medya bilgisinden bunun hangi video formatı olduğunu görebilir ve verilen bağlantıya tıklayarak ilgili çözücüyü indirebilirsiniz. Bu tip bir seçenek Windows Media Player ve Gom Player gibi DirectShow tabanlı oynatıcılarda bulunuyor. Ayrıca küçük bir araç olan GraphStudio ile DirectShow'un bir dosyayı nasıl işlediği hakkında ayrıntılı bilgileri de görebilirsiniz.
Şöyle bir ipucu verebiliriz: Filmlerinizi Windows Media Player ile oynatabilmek için ffdshow-tryouts ve Haali Media Splitter'ı içeren iyi bir kombinasyon oluşturmalısınız. Hem bu şekilde Real Video'dan Quick Time'a kadar birçok özel formatı çalıştırabilirsiniz. Ayrıca ses ile ilgili problemleriniz de tarih olacaktır. Şayet Windows 7 kullanıcısı iseniz Windows Media Player için zaten onlarca çözücü sunulmakta. Daha kullanışlı ve rahat bir medya oynatıcısı arayanlar VLC Media Player'i de deneyebilirler. Çünkü VLC, tüm standart filtrelerle birlikte geliyor ve neredeyse bütün formatları çalabiliyor.
Download: fddshow-tryouts, GraphStudio
HD videoyu eski bilgisayarda çalıştırabilir miyim?
HD videoların oynatılması bilgisayarı oldukça zorlayan bir işlemdir. Çünkü bilgisayar normal bir DVD'nin yaklaşık altı katı büyüklüğünde bir veri miktarını yorucu sıkıştırma teknikleriyle işler.
Günümüzde çok çekirdekli bilgisayarların böyle bir problemi bulunmuyor. Fakat eski masaüstü, dizüstü bilgisayarlarda ve netbooklarda HD filmleri çalıştırabilmek için öncelikle Postprocessing özelliğini kesinlikle kapatmalısınız. VLC Media Player'da bu özelliğe "Ayarlar" (Tüm ayarları göster şeçeneğini işaretleyin) "Video | Filtre | Postprocessing"ten ulaşabilirsiniz. Ardından bu değeri 0 yapmanız yeterlidir. Zayıf bilgisayarlarda grafik kartının donanım hızlandırma desteği de açık olmalıdır, diğer türlü HD filmleriniz slayt gösterileri gibi görünecektir. VLC Media Player'da bu özellik varsayılan olarak aktiftir, fakat netbooklar için bu geçerli değil. Alternatif olarak Media Player Classic Home Cinema ile netbookunuzda HD filmleri sorunsuz şekilde çalıştırabilirsiniz.
Download: VLC Media Player, Media Player Classic Home Cinema
Video dönüştürme için hangi yazılımı kullanmalıyım
Yeni başlayanlar için dönüştürme ile ilgili varsayılan değerleri kullanmak en hızlı çözümdür. Tabi ücretsiz bir yazılım olan "Super" ile videolarınızın kalitesini arttırmak için daha fazla seçeneğe ulaşabilirsiniz.
Bu ücretsiz yazılım, farklı cihazlar ve formatlar için önceden hazırlanmış birçok profili içinde barındırıyor. Tabiki bu özellikler her zaman optimum seviyede olmayacağı için, son sayfamızda sizler için hazırlamış olduğumuz, bilinen formatlar için en ideal ayarları içeren tablomuza göz atmanızda fayda var. Uzman kullanıcılar ise MeGUI gibi bir araç yardımıyla bu parametreleri manuel olarak ayarlayabilirler.
Video çözücülerine ek olarak ses çözücüleri de kare sayısı ve video & ses bit oranı gibi önemli parametreleri içeriyor. Kare oranı saniyedeki pencere sayısını temsil eder ve bu değer varsayılan olarak HD cihazlarda 24, DVD oynatıcılarda 25, mobil cihazlar için ise 30'dur. Video bit oranı ise video akışının kalitesi ve kaplayacağı alanı temsil eder. Yüksek bir bit oranı daha kaliteli bir görüntü, fakat daha büyük boyutta bir veri anlamına gelir. Ayrıca hızlı sahne değişimleri ve çok sayıda patlamalar, normal bir videodan daha fazla bir bit oranı gerektirir. Fakat iyi bir görüntü için tabiki maksimum bit oranı şart değildir.
Download: Super 2009
Kopya korumasız DVD'leri nasıl kopyalayabilirim?
DVD üzerindeki ses ve video verisi VOB formatında kaydedilir (MPEG-2 video akışı, AC3 ses akışı). IFO dosyaları ise menü navigasyonunu belirler.
DVD'leri hard diskinize kaydedebilmek için bir DVD Ripper kullanmanızı öneriyoruz. Bu şekilde film ile birlikte dilerseniz menüleri bile kopyalayabilirsiniz. Fakat kopya korumalı diskleri dahi kopyalayabilen DVDShrink gibi bazı programların kullanımı çoğu ülkede yasaklanmış durumda. Bu nedenle korumasız DVD'leri riplemek için Nero Suite içerisinde bulunan Nero Recode aracını kullanabilirsiniz. Bu şekilde ucuz bir DVD'ye tüm filmi kopyalamak mümkün. İki saatlik bir film 20 dakikada kopyalanabiliyor fakat belirlenen parametrelere göre bu süre değişebilir.
Seçim ekranında "Tüm DVD'yi DVD'ye çevir"i seçtikten sonra DVD'nin içeriği içe aktarılacaktır. Nero, ana filmi, menüleri ve ekstraları otomatik olarak algılayabiliyor. Size ise sadece kopyalanacak içeriğe karar vermek kalıyor. Ayrıca filmin kopyalanacak DVD'ye tam olarak sığması için bit oranını otomatik olarak ayarlıyor.
HD filmler için ise, Blu-Ray diskleri AVCHD formatına dönüştürerek kalite kaybı olmaksızın DVD'ye kopyalayabilen multiAVCHD programını kullanmanızı öneriyoruz.
Download: Nero 10, multiAVCHD
En iyi dönüştürme için nelere dikkat etmem gerek?
Dönüştürme programlarındaki varsayılan hazır profiller kabul edilebilir, fakat optimum ayarlar değildir.
Diyelim ki normal bir filmi DivX DVD oynatıcınızda izlemek için "Super" adlı yazılım ile dönüştüreceksiniz. Bu durumda B-Frame'leri manuel olarak ayarlamanız gerekir. Bu şekilde daha kaliteli bir dönüştürme işlemi yapabilirsiniz. Video | Options | Other Options sekmesindeki "Insert BFrames" seçeneğinden bu ayarı kontrol edebilirsiniz.
Ayrıca çift geçişli kodlama (Two Pass Encoding) ile kaliteyi arttırmanız mümkün. Bu işlem iki geçişi içeriyor: İlkinde kodlayıcı her kare için en uygun veri oranını ayarlarken, ikincisinde ise dönüştürme işlemi geçekleştiriliyor. Bu sayede özellikle sinematik efekt geçişleri gibi alanlarda kalite arttırılabiliyor. Fakat bu işlem programda o kadar da iyi değil. 
Bu nedenle Media Coder gibi daha gelişmiş bir program kullanmanızı öneririz. Çift geçişli kodlama özelliğine programdaki "Video – Mod" sekmesinden ulaşabilirsiniz.
Şayet HD film dönüştürüyorsanız uygun profil ve ayarlarla bir H.264 çözücü en doğru seçim olacaktır. Filmin boyutu ve kalite beraberinde düşecektir fakat iPhone gibi telefonlar için en uygun format budur. HD kalitesi için en üst profili seçmelisiniz. Blu-Ray diskleri için bu profil seviyesi en az 4.1 olmalıdır. "Super" programının menüsündeki "Video | Options | H264 Profile" seçeneğinden tüm profilleri görebilirsiniz.
Download: MediaCoder, Super 2009
Hangi çözücüler altyazıları destekliyor?
Videodaki karelerin içine işlenmiş altyazılar değiştirilemez. Fakat video dosyasından bağımsız iki altyazı türü bulunmaktadır: Grafiksel & Metin tabanlı altyazılar.
Grafiksel altyazılar Bitmap olarak paketlenmiş metinlerdir ve standart DVD'lerde Vobsub (SUB) formatında kaydedilir. Metin tabanlı altyazılar ise Subrip formatının salt metin halidir (SRT – Subrip Text Format). Subrip programı ile VOB dosyasından bu altyazıları alabilir, optik karakter algılama (OCR) yöntemi aracılığıyla salt metin altyazılara dönüştürebilirsiniz.
Bunun en büyük avantajı, metin altyazıların her boyutta gayet net ve keskin olmasıdır. Böylece oluşturduğunuz SRT dosyasını MediaCoder ile herhangi bir MKV dosyasına ekleyebilirsiniz. Dosya menüsünde bulunan altyazılar seçeneğinden bu işlem gerçekleştirilebiliyor. AVI dosyaları için ise oluşturduğunuz SRT dosyasını AVI dosyasıyla aynı klasöre koymanız yeterli. Kendisi otomatik olarak altyazıyı seçecektir.
Nero Recode gibi DVD kopyalama programlarında ister DVD'den almak istediğiniz altyazıyı seçebilir, isterseniz bu şekilde oluşturduğunuz harici bir SRT dosyasını kullanabilirsiniz. Bunu seçmek size kalıyor. Fakat dikkat etmeniz gereken bir nokta var. Bir DVD filmi altyazılarıyla birlikte dönüştürdüğünüzde her format bunu desteklemeyebilir. Örneğin MP4 formatları yalnızca metin tabanlı altyazıları okurken, Matroska hem grafiksel hem de metin tabanlı altyazıları okuyabiliyor.
Download: MediaCoder, Subrip
| Formatlar & Optimum Ayarlar | ||||
| DVD Oynatıcı | DivX DVD Oynatıcı | Matroska DVD Oynatıcı | PC (HD web video) | |
| Format | MPEG | AVI | MKV | FLV |
| Video Çözücü | MPEG-II | XviD | H.264 | H.264 |
| Ses Çözücü | AC3 | MP3 | AC3 | AAC-LC |
| Çözünürlük | 720 x 576 | 720 x 576 | 1.920 x 1.080 | 1.280 x 720 |
| Kare Oranı | 25 | 25 | 24 | 30 |
| Video Bit Oranı | 4 MBit/s | 2 MBit/s | 8 MBit/s | 3 MBit/s |
| Ses Bit Oranı | 448 KBit/s | 160 KBit/s | 448 KBit/s | 128 KBit/s |
| Özel Seçenekler | Two-Pass, B-Frames | GMC (Global Motion Compensation) Pasifleştirme | Two-Pass, H.264-Level 4.1 | Video orjinal boyutu |
| Formatlar & Optimum Ayarlar | |||
| iPhone | Eski cep modelleri | PlayStation 3 | |
| Format | MP4 | 3GP | MP4 |
| Video Çözücü | H.264 | MPEG-4 | H.264 |
| Ses Çözücü | AAC-LC | AAC-LC | AAC-LC |
| Çözünürlük | 640 x 480 | 352 x 288 | 1.920 x 1.080 |
| Kare Oranı | 30 | 25 | 24 |
| Video Bit Oranı | 768 KBit/s | 288 KBit/s | 8 MBit/s |
| Ses Bit Oranı | 160 KBit/s | 96 KBit/s | 256 KBit/s |
| Özel Seçenekler | B-Frame bulunmuyor | Çözünürlük modele göre değişebilir | H.264-Level 4.1 (5.1 desteklenmiyor), 5.1 ses |