Bruksizm olarak da bilinen diş gıcırdatma, birçok insanın zaman zaman yaptığı bir şeydir. Ara sıra oluşan sıyrıkların çok fazla zarara yol açması pek olası olmasa da, aşırı ve uzun süreli gıcırdatma sorunlara yol açabilir.
Bruksizm nedir?
Bruksizm, kişinin uyanıkken mi yoksa uyurken mi meydana geldiğine bağlı olarak gündüz veya gece olarak sınıflandırılabilir. Gündüz diş gıcırdatma, gece diş gıcırdatmasından ayrı bir durum olarak kabul edilir ve genellikle stresle ilişkili olduğu düşünülür.
Öte yandan gece yaşanan bu diş sıkmaları, bir dizi farklı faktörden kaynaklanabilir ve bu da bir kişinin bruksizminin nedenlerini belirlemesini veya bir tedaviye karar vermeyi zorlaştırır. Öte yandan bu sorun yetişkinlerden daha çok çocuklarda yaygın görülür. Bazı tahminlere göre, çocukların yaklaşık yarısı kadarı ergenlikten çıktıklarında bu alışkanlıktan kurtulmadan önce uykularında dişlerini gıcırdatıyor olabilir.
Yetişkinler içinse fazla çalışma yapılmamış olmasına rağmen, çene kemiğindeki eğrilik gibi sorunların yanında stres ve kaygı , SSRI antidepresanlar gibi ilaçlar , uyuşturucu kullanmak ve çok fazla kahve veya alkol içmek yer alıyor. Uyku apnesi gibi diğer gece rahatsızlıkları da bruksizmle ilişkilidir, ancak bu bağlantının ardındaki mekanizmalar henüz belirsiz.
Uykusunda dişlerini gıcırdatan çoğu kişi herhangi bir olumsuz sonuç yaşamaz, ancak aşırı bruksizm çene kaslarında ağrıya ve işlev bozukluğuna yol açabilir. Öte yandan bu sorun uzun süre devam ederse, dişler kırılabilir, çatlayabilir veya aşınabilir. Bazı hastalarda boyun ve yüz ağrısı şikayeti bildirilirken, baş ağrısı ve uyku bozukluğu da bruksizmle ilişkilendirilmektedir.
Bruksizm nasıl iyileşir?
Ne yazık ki, bruksizm için kanıtlanmış bir çözüm veya tedavi yok. Ancak yardımcı olabilecek şeyler yapılabilir. Örneğin, rahatlama egzersizleri ve stres azaltma uygulamaları yardımcı olabilirken, diyet ve ilaç kullanımını içeren diğer yaşam tarzı değişiklikleri de fark yaratabilir. Magnezyum içeren besinler, kaslarınızı rahatlatacağı için, gece uykunuzun daha stressiz geçmesi mümkün olabilir. Ancak yine de bu sorun için doktorunuzla mutlaka görüşmeden herhangi bir ilaç veya takviye almamalısınız.
Bruksizminiz uyku apnesiyle ilişkiliyse, hava yollarını açık tutmaya yardımcı olan belirli cihazların kullanımı her iki durumu da aynı anda hafifletmeye yardımcı olabilir. Düzenli bir saatte yatağa girmek ve yatak odanızın karanlık ve sessiz olmasını sağlamak gibi diğer sağlıklı uyku alışkanlıklarının da diş gıcırdatmayı önlemede rol oynadığına inanılmaktadır.
Daha uç durumlarda, diş hekiminiz geceleri dişlerinizin hasar görmesini önlemek için ağız koruyucu veya splint kullanımını önerebilir.