BİLGİ: Google Desktop Search
İncelediğimiz arama araçları arasında şu an için hem kullanım kolaylığı hem de arama sonuçlarındaki verim açısından Google Desktop Search, iyi bir seçim olabilir. Diğer arama araçları, kurulumdan sonra ya tarayıcınıza araç çubuğu olarak yerleşir, ya da ek bir yazılım olarak kurulur. Oysa Google Desktop Search, kurulumdan sonra Google anasayfasına yerleşir.
Bir diğer avantajı da kolay kurulumdan hemen sonra hızlı bir şekilde bilgisayarınızı indekslemeye başlaması. Bu uygulama siz diğer işlemlerinizi yaparken bir köşede çalı şır ve belgelerinizin tamamı okunarak hafı zaya kaydedilir.
Yazılımı desktop.google.com adresinden de indirebilir ve kurabilirsiniz. Ücretsiz olan programın, şu anda beta sürümü mevcut. Yeni sürümlerinde ise daha da geliştirilmesi bekleniyor.
Kurulumu
desktop.google.com adresinden indirdiğiniz yazılımın kurulum dosyasını çalıştırın. O anda çalıştığınız belgeleri kapatın. Kısa zamanda kurulum yapılacak ve sistem çubuğuna GoogleDesktop Search ikonu yerleşecektir. İşlem tamamlandıktan sonra tarayıcınız açılacak ve sizden bazı onaylar alınacaktır. Örneğin, AOL ve AIM sohbet araçları kullanıyorsanız, geçmiş mesajlarınızın da arama sonuçlarına dahil etmek isteyip istemediğinizi soran bir seçenek sunulur. Diğer seçenekte ise sertifikalı web sitelerinin de aranmasına izin istenir. Bu seçeneği işaretlediğinizde, parola ve kullanıcı adınız ile girdiğiniz web siteleri de hafızaya alınacaktır. Bu seçeneklere gerekli izinleri verdikten sonra bilgisayarınızın bir defaya mahsus olmak üzere taranması işlemini başlatabilirsiniz.
Söz konusu ikon, sistem çubuğunda yer aldıkça, açılan her belge, okunan her e-posta kayıt altına girecektir.
Kullanım
Hatırladığınız cümleleri içeren bir belgeyi Google Desktop Search’e aratmaya başlamak için tarayıcıyı açmanız ve www.google.com.tr yazmanız yeterlidir. Programı kurmadan önce Google arama motoru kullandığınız sayfaya çok benzeyen bir sayfa açılacaktı r ama tek fark bu sayfaya bir arama alanı daha dahil olmuştur. Google artık sizin bilgisayarınızı da yıldırım hızıyla arayacaktır.
Arama sayfasına hızlıca ulaşmak için sistem çubuğundaki ikonu fare ile çift tıklamanız yeterli. Ayrıca, bilgisayarınızın indekslendiği sırada yoğun bir işlem yapacaksanız, aynı ikona bu sefer farenin sağ tuşu ile tıklayın ve açılan menüden Pause Indexing seçeneğini tıklayın.
Seçenekler
Arama ayarlarınızı kendi seçeneklerinize göre daha da iyi hale getirebilirsiniz. Google Desktop Search’ü çalıştırın. Sistem çubuğundaki ikona sağ tuş tıklayın ve Preferences seçeneğini açın. Bu seçenekler bir web sayfası içerisinde sunulacaktır.
Aranmasını istemediğiniz dosyaların yanındaki işaretleri kaldırarak sonuçları daha da optimize edebilirsiniz. Aranmasını istemediğiniz klasör ya da web sitelerini de belirtebilirsiniz. Örneğin C:\msn\ adresini ya da http://www.siteadi .com/ gibi verileri alana yazdığınızda aranan bölgelerden bu klasör ve web sayfaları dışlanır.
Hakkı Aklan
[email protected]
Arayüzdeki butonlar yardımıyla sonuçları anında e-posta ile de gönderebiliyorsunuz. Bilgisayarınızdaki e-posta yazılımı ile uyumlu çalışan programın kullanıcılara sağladığı kolaylıklardan biri de kısayollar ile kolayca istediğiniz aramaları gerçekleştirebiliyor olmanız. Böylece alternatif masaüstü arama motorlarının tarayıcılar ile olan uyumunun ortaya koyduğu pratikliği bu şekilde karşılayabiliyorsunuz.
Yahoo Desktop Search, bu haliyle bile tüm ihtiyaçlara cevap verirken daha da geliştirilmeye devam ediliyor.
Masaüstü arama yazılımları güvenli mi?
Daha önce dergilerimizde de yer verdiğimiz bir konuyu bu sayfada yeniden hatırlatmakta fayda var. Nedeni ise masaüstü arama motorları hakkında yapılan bazı haberler. Bu iddialar arasında bilgisayar kullanıcılarını tedirgin eden iddiaların başında bilgisayarınızdaki verilerin içeriklerini kaydeden ve kolayca ulaşabilmesine olanak sağlayan bu yazılımlarda gerçekleşebilecek açıklar ile bütün özel bilgilerinizi kötü amaçlı kişilere en kolay şekilde teslim edebileceğiniz iddia ediliyordu. Oysa güvenlik uzmanlarının yaptığı testlerde de görüldü ki yazılım kurulmadan önceki güvenlik ayarları bilgisayarı ne kadar koruyorsa, masaüstü yazılımlardan herhangi birini de kurduğunuzda aynı güvenlik kalkanı devam ediyor.
DİĞER YAZILIMLAR
Arama motoru devlerinin sunduğu yazılımların dışında başka masaüstü arama yazılımlarının da olduğunu bilmelisiniz. Ücretsiz olan bu yazılımlar ile de aramak istediklerinizde en kısa zamanda ulaşabilirsiniz.
Blinx
Dokümanlarınızın yanı sıra, web sayfalarını, haber gruplarını, blog sitelerini ve P2P ağlarını da tarayarak size bir çok seçenek sunar. Kolay kullanılması için tarayıcınıza bir araç çubuğu ekler.
Adres: www.blinkx.com
Copernic
Eskiden beri kullanılan Copernic, özelliklerini daha da güçlendirerek, arama motorları nın tamamını kullanıp tarama işlemlerini gerçekleştirir. Kriterlerizi kolayca belirleyerek sonuca daha hızlı ulaşabilirsiniz.
Adres: www.copernic.com
X1
En hızlı masaüstü arama araçlarından biri olan X1’in kurulumu çok kolaydır. Kurulum tamamlandıktan sonra programın arayüzünü kullanarak hızlıca arama yapabilirsiniz. Arayacağınız alanlara ağınızdaki paylaşılan klasörler de dahil.
Adres: www.x1.com
Google, arama motorlarında olduğu gibi burada da belli dosya türlerini aramaktadır. Outlook / Outlook Express, Word,AOL Instant Messenger, Excel, Internet Explorer, Powerpoint Text dosyalarını içerikleriyle beraber indeksleyen Google Desktop Search’ün bir başka özelliği de; yazılımı yükledikten sonra tarayıcınıza Google ana sayfasını yazdığınızda Web, Grafikler, Gruplar, Dizin seçeneklerinin yanında bir de “Desktop” seçeneğinin geldiğini göreceksiniz. Anahtar kelimelerle yaptığınız her arama da bilgisayarınız da bu aramaya dâhil edilecektir ve sonuçlar arasında yerini alacaktır. Sayfaya entegre edilen bu seçenek, Google’ın tarzına uygun olarak mümkün olabildiği kadar sade bir yapıya sahiptir.
MSN Desktop Search
Masaüstü arama yazılımlarının bir sektör haline gelir mi gelmez mi bilinmez ama yazılım devleri bu konuda kendi markalarını yaratma konusunda ısrarlı. Microsoft, MSN Desktop Search ile kendisinin de bu alanda varlığı olduğunu ispat etmek istiyor.Henüz test aşamasında olan bu yazılım da ücretsiz olarak web üzerinden indirilip kurulabiliyor. Tıpkı Google’da olduğu gibi Sistem Çubuğu’na yerleşen bir indeksleme ikonunun yanı sıra bir de tarayıcınıza araç çubuğu geliyor.
MSN Desktop Search de Google Desktop Search gibi sade bir yapıya sahip. Ancak iş, arama sonuçlarını göstermeye geldiğinde ise kullanıcının ihtiyaçlarını göz önüne tutarak daha fazla hizmet sağlıyor. Örneğin anahtar kelimeler kullanarak yaptığınız aramalar sonuçlarında eğer bir de resim dosyası var ise, bu resim dosyasını, açıklamanın yanı sıra bir de ön izleme penceresi ile resmi küçük boyutlarda görebiliyorsunuz.
Arama sonuçlarının hepsini bir arada görebileceğinizin yanı sıra, sonuçları kategorilere ayrılmış olarak da görebiliyorsunuz. Örneğin sonuçları, e-posta, müzik, programlar, doküman gibi farklı alanlara göre de izleyebiliyorsunuz. Ayrıca ulaştığınız dosyanın adının ve yerinin yanı sıra, oluşturulma tarihi, dosya büyüklüğü ve türünü de görebileceğiniz bir ara yüze sahip.
İşletim sisteminin yapısının da avantajlarını kullanarak arama yaptığı dosya türlerini de diğer rakiplerine göre çoğaltan MSN Desktop Search’ün kurulum dosyasını desktop.msn.com adresinden temin edebilirsiniz.
Arama işlemlerinin yanı sıra istenmeyen açılır pencereleri de engelleyen, web sayfalarındaki formları otomatik olarak dolduran, parolalarınızı düzenleyen araçları da bulundurarak daha fazla işinize yarayabilecek olan aracı da kullanabiliyorsunuz.
Yahoo Desktop Search
Etkili bir masaüstü arama motorunu da kısa zaman önce kullanıcıların beğenisine sunan Yahoo, aslında sadece rakiplerinin benzeri bir ürün ile değil, farklı ihtiyaçlara cevap vermek için Yahoo Desktop Search’ü geliştirmiş durumda. Yazılımın kurulumunu kolayca yaptığınızda siz de göreceksiniz ki diğer alternatif masaüstü arama araçlarının aksine tarayıcı ile bütünleşik değil, özel bir ara yüz içerisinde bu hizmeti sağlıyor. Sadece tarayıcının özellikleri ile bağımlı olmaktan kurtularak daha fazla seçeneği de beraberinde getiren arama yazılımının hızına diyecek yok.
Aramak istediğiniz kelimenin harşerini yazmaya başladığınızda uygulama çalıştırılıyor ve sonuçlar hemen gösterilmeye başlanıyor. Bir diğer fark da, bulunan sonuçları bir kez tıkladığınızda ön izleme penceresinde dosyanın açıldığını görmeniz. Sonuçlar arasında bir film dosyası ya da bir Word belgesi olsa bile anında o dosyayı görebiliyorsunuz.
Aranan dosyaların türlerinde ise nerdeyse sınır yok gibi. Örnek olarak yaptığımız aramada DLL dosyalarını da gördüğümüzü belirtmekte fayda var.
Bir arama motoru sitesi açtığınızda ve arama yapmak istediğinizde aslında bu işlemi bütün web sayfalarında değil sadece arama motorunun kendi sunucusunda yapmış oluyoruz. Böylece milyonlarca web sayfasını saniyeden daha kısa bir zamanda nasıl aradığımızın da cevabı ortaya çıkıyor. Gelelim bilgisayarımıza.
Bilgisayarımızdaki arama işlemleri ise maalesef bu teknik ile çalışmıyor. Bunu fırsat bilen yazılımcılar, arama motorlarının mantığını kullanan yazılımları piyasaya çıkararak bilgisayar kullanıcılarının ihtiyaçlarına cevap vermeyi hedeşiyorlar. Henüz deneme aşamasında olmasına rağmen internetin arama motoru devlerinin hemen hepsinin birer masaüstü arama yazılımı bulunuyor. Ücretsiz olarak kullanıcılara sunulan bu yazılımları istediğiniz zaman indirerek kullanmaya başlayabiliyorsunuz.
Masaüstü arama yazılımlarının çalışma mantığının web arama motorlarına benzediğini daha önce söylemiştik. Biraz daha açmak gerekirse, bu yazılımlardan sizin için uygun olan herhangi birini seçtiğinizi düşünelim. Yazılımı çalıştırdınız ve sistem çubuğunda küçük bir ikon olarak yerini aldı. Yazılım çalışırken, bir e-posta okudunuz ve kapattınız. Aradan geçen bir haftadan sonra okuduğunuz e-postanın içerisinde geçen bir adresi bulmanız gerekti ve geçen bu zamandan sonra e-postanın kimden geldiğini hatırlamıyorsunuz. Sadece adresten birkaç kelime hatırlıyorsunuz. Hangi e-posta istemcisi kullanırsanız kullanın bu sonuca ulaşmak için yaptığınız arama dakikalar sürebilir. Oysa siz fark etmediniz ama bir köşede sessiz sakin duran masaüstü arama yazılımınız, o e-postayı çoktan indekslemişti bile. Söz konusu yazılımı çalıştırıp hatırladığınız kelimeleri girdikten saliseler sonra aradığınız sonucu karşınızda görebilirsiniz. Tıpkı bir istihbarat birimi gibi zamanında topladığı verileri sizin istediğiniz zaman en hızlı şekilde önünüze serebiliyor.
Tüm bu saydıklarımızdan sonra işletim sisteminiz ile birlikte gelen arama bileşenine hiç mi ihtiyaç duymayacaksınız? Şu an için masaüstü arama yazılımlarının bu seviyede olduğunu söylemek yanlış olur. Arama hızları ile harikalar yaratan bu yazılımlar, işletim sisteminizdeki arama bileşeni gibi her dosyayı değil sadece belirli dosyaları tarayıp indekslemektedirler. Her ne kadar taradığı dosyalar, bilgisayarda en sık kullandığınız dosyalar olsa da yine de sınırlı dosya türlerinin tarandığını belirtmekte fayda var. Bir diğer gerçek de emektar arama bileşenine pek ihtiyacınız olma olasılığı ise yok denecek kadar az.
Arama motorları arasında birinci sırada olan ve koltuğunu kaptırmamak için her geçen zaman yeni bir proje ile bilgisayar kullanıcılarının karşısına çıkan Google, masaüstü arama araçları kavramını da gündeme ilk taşıyan marka oldu.Web sayfalarındaki başarısını bilgisayarlarda da gösterin Google’ın bu yazılımını desktop.google.com adresinden bilgisayarınıza indirebilirsiniz.
Kurulumu çok basit olan yazılımı bilgisayarınıza yükledikten hemen sonra sizin de onayınızı alarak sonra bilgisayarınızı aramaya başlıyor. Bu durum sadece bir kez yapılacağından dolayı, dilerseniz bu görevi iptal edip, bilgisayar başında olmadığınız zaman söz konusu uygulamayı çalıştırabilirsiniz. Arama ve kaydetme işlemlerinin hangi oranda bitirildiğini sistem çubuğundaki ikonun üzerine fare ile gelip bekleyerek de görebilirsiniz. Bilgisayarınız baştan aşağıya taranacak ve indekslenecektir. Bundan sonra da çalışmaya devam edecek olan Google Desktop Search, sisteminizden çok az kaynak harcayarak daha sonra eklenecek olan içeriği de indekslemeye devam edecektir.
Çevirmeli ağ ile bağlı olsanız bile bir arama motoruna web üzerinde aramak istediğiniz anahtar kelimeleri yazdığınızda saniyeden bile daha kısa zamanda sonuçları karşınızda görebiliyorsunuz. Aynı durum bilgisayarınızda da geçerli mi? Yanıtı, maalesef hayır. Hele de son günlerde yeni çıkan yüzlerce Gigabyte kapasiteye sahip sabit disklerden almış iseniz, o zaman durum daha vahim. En iyisi arama başladığında kendinize bir çay alın. Nasıl olsa arama yaparken bilgisayarınız da son noktaya kadar yavaşlayacağından, başka bir işle meşgul olmanız da mümkün değil. Bir hatırlatma daha yapalım; arama sırasında gelen ilginç sesler ise midenizden değil sabit diskinizin kendisinden geliyor. Şu ana kadar anlattıklarımız oldukça sıkıcı şeyler. İşte arama işlemini kâbus olmaktan çıkartıp değerli zamanınızı size bırakacak olan yazılımlar ile göz açıp kapayana kadar sonuca ulaşabilirsiniz.
Bilgisayarınızdaki arama motoru
Öncelikle arama motorlarının çalışma prensiplerinden kısaca söz edelim. Bir arama motoru tıpkı büyük bir şehirdeki su şebekesi gibi çalışır. Büyük kanallardan çıkan su, her bir borudan geçerek açık olan diğer borulara ulaşır ve koskoca şehri örümcek ağı gibi sarar. Arama motorları da bu ağı örmek için bağlantıları kullanırlar.
www.mynet.com ana sayfasını ziyaret eden bir arama motoru anasayfada bulunan “Teknoloji” bağlantısını da görür görmez hemen o sayfayı da gezerek kaydeder. Eğer açılan yeni sayfada başka bir bağlantı daha varsa bu işlem bütün web sayfalarına ulaşıncaya kadar devam eder ve milyonlarca web sitesi de arama motorlarına kayıt edilmiş olur. Bu işlem asla durmaz ve 24 saat devam eder.