15 bölümlük dijital fotoğraf kursumuzun tamamına ulaşmak için tıklayın...
Dijital fotoğraf makinelerinin genel özelliklerini açıkladığımıza göre, artık bir makine seçerken nelere dikkat etmeniz gerektiğine geçebiliriz. Gerçi Alışveriş Rehberi bölümünde bu konu hakkında daha ayrıntılı bilgiler bulacaksınız; ancak bu bölümde konuya kısa bir giriş yapmakta yarar var. Öncelikle "kompakt mı DSLR mi?" sorusuna cevap verelim. Biri kompakt diğeri DSLR olan iki makine arasında kararsız kaldıysanız, bu soruya çoğu deneyimli fotoğrafçı "elma ile armut karşılaştırılmaz" cevabını verecektir.
Çünkü kompakt makinelerde pratiklik ön plandayken DSLR'lerde objektif ve aksesuarların yardımıyla her amaca, her konuya yönelik kullanım ön plana çıkar. Ayrıca kendinizi belirli konularla sınırlamıyorsanız, hem portre, hem manzara, hem makro, hem spor karşılaşması, hem vahşi yaşam fotoğrafı çekeceğim diyorsanız, DSLR makineler alacağınız pahalı objektif ve flaş setleriyle, diğer aksesuarlarıyla en pahalı kompakt makinenin bile bir kaç katı pahalıya çıkabilir.
O yüzden öncelikle amacınızı belirlemelisiniz. Fotoğrafçılığa başlangıç yapmak ve kendinizi zaman içinde geliştirmek istiyorsanız ekonomik bir kompakt makineyle işe başlayabilirsiniz. Bu sırada hangi konuların hoşunuza gittiğini ve fotoğrafçı olarak tarzınızı belirleyebilir, böylelikle ilerideki makine seçiminizi ona göre yapabilirsiniz. DSLR'lerin biraz daha usta fotoğrafçılara hitap etmesinin nedeni de budur. Yoksa marifetin çoğu makinede değil, fotoğrafçının gözündedir.
Çözünürlük ve gürültü
* Çözünürlük seçiminiz tamamen fotoğraflarınızı ne kadar büyük bastıracağınıza bağlı. Profesyonel amaçlı, A4 boyutunda baskılar için 6MP yeterlidir. Dergi, broşür gibi işler için profesyonel baskıya ihtiyacınız yoksa daha düşük çözünürlük de size yetebilir. Ancak duvarınıza asmak için büyük boyutlu baskılar istiyorsanız, daha yüksek çözünürlüklü makinelere yönelebilirsiniz. Profesyonel fotoğrafçılar içinse artık 12 MP ve üzeri makineler bir ihtiyaç halini almaya başladı.
* Dijital fotoğrafta en çok şikayet edilen konuların başında noise (gürültü) geliyor; neredeyse çözünürlük kadar dikkat edilen bir kriter. Noise performansı yüksek bir makine almaya bakın. Sensörlerinin fiziksel boyutu büyük olan makineler daha iyi bir dinamik aralık ve noise performansı sunarlar. Kompakt ile DSLR arasındaki seçiminizde, bu durum tek başına rol oynayabilir. Otomatik noise giderme özelliğine fazla güvenmeyin, PC'nizdeki yazılımlarla daha iyi iş çıkarabilirsiniz.
* Fotoğraflarınızı bilgisayarda işlemeyi de seviyorsanız, özellikle de fotomanipülsayona meraklıysanız yüksek çözünürlüklü, yüksek noise performansı olan bir makine seçin. Çünkü fotoğrafları işledikçe, yazılım tabanlı filtreler uyguladıkça görüntü kalitesi azalacaktır.
* Kompakt bir makine alacaksanız, objektifin zum aralığı oldukça belirleyicidir. Geniş bir zum aralığına sahip ve mümkün olduğunca geniş açı sunan bir objektife sahip olsun. Ayrıca optik kalitesi ile bilinen bir üreticinin (Carl-Zeiss, Schneider-Kreuznach gibi) objektifini taşıyan kompakt makineler iyi birer seçim olabilir.
Acemiler dikkatle okusun
* Acemiyseniz özel çekim modları olan makineleri tercih edebilirsiniz; ama zaman içinde fotoğrafçılığınızı ilerlettikçe M, A ve S modlarını daha çok kullanacaksınız.
* Minimum ve maksimum enstantane hızlarını ve bulb modu olup olmadığını kontrol edin. Kompakt makinelerde 15sn ile 1/2.000sn arasında değişen enstantane hızları genelde yeterlidir. DSLR'lerde ise zaten 30sn ile 1/4.000sn arasında değişen enstantaneler standarttır; bazı makinelerde 1/8.000sn enstantane bile bulunur.
* Makinenin boyutu taşınabilirliği açısından önemli olmakla birlikte, genelde fotoğraf tutkusu açısından ilk belirleyici faktör değildir. Çoğu kullanıcı gömlek cebine sığan ince fotoğraf makinelerini sevimli buluyor. Ancak bu makinelerin kullanımı göründüğü kadar pratik olmayabilir, çünkü çoğu ayar makine üzerine değil menülere yerleştirilmiştir ve ya her şeyi otomatik çekmek, ya da her seferinde menüye girip ayar yapmak zorunda kalırsınız. Ama hedefiniz her an yanınızda taşıyabileceğiniz ve şip-şak fotoğraflar çekebileceğiniz bir makine ise neden olmasın? Öte yandan özellikle anı yakalamak isteyen belgesel fotoğrafçıları, insanlar kendilerini fark etmesin isterler ve bu yüzden daha küçük makinelere yönelirler. DSLR'ler kadar iri olmayan, LCD'si dönebilir orta boy bir kompakt model bu amaca hizmet eder.
* LCD ekran büyük ve güneş ışığında bile görülebilir olmalı. Dönebilir LCD'ler zemin seviyesinden veya ellerinizi başınızın üzerine kaldırarak rahatça çekim yapabileceğiniz anlamına gelir. Hatta bazen otoportre fotoğraf meraklıları, bu modelleri özellikle
tercih ediyorlar.
* Fotoğraf makinelerinin açılma hızı, deklanşör gecikmesi (shutter lag), ardaşık çekim hızı, objektifin odaklama hızı (özellikle düşük ışıkta), fotoğrafları önizleme hızı, tampon bellek kapasitesi gibi hız faktörleri zaman içinde size çok önemli gelebilir. Özellikle de "anı yakalamak" söz konusu olduğunda...
Teknik detaylar
* DSLR'lerde vizör aydınlık ve büyük bir görüntü sunmalı; vizörün altında verilen bilgiler sizi tatmin etmeli (örneğin ISO değeri bazılarında vardır, bazılarında yoktur).
* Profesyonellerin zaten tercih nedeni; ama amatör bir fotoğrafçıysanız bile spot ölçüm modu olan bir makine almanızda yarar var.
* Flaşı bütünleşik bir makine alıyorsanız flaş performansı yüksek olsun. Flaşı sadece karanlık ortamlarda değil, gündüz, arkadan ışık alan nesneleri aydınlatmak için dolgu flaşı olarak da kullanacaksınız. Bu yüzden flaş gücünü ayarlama seçeneği olmasını isteyebilirsiniz.
* Makinenin ergonomisi tercihlerinize uygun olsun. Dijital fotoğraf makinesi kullanıcılarının en çok kullandığı ayarlar diyafram açıklığı, enstantane, beyaz dengesi ve ISO ayarıdır. Bunların her birinin düğmesinin makine üzerinde, kolay erişilebilir yerlerde olması önemlidir. Diyafram ve enstantane ayarını ayrı ayrı yapmak için çark biçiminde çift düğme (wheel) sunan makinelerin kullanımı daha kolaydır.
* Fotoğraf çekmek için dışarı çıkıp gezeceksiniz, boynunuza asılı makine de ağır şartlara maruz kalacak demektir. Bu yüzden malzeme kalitesi yüksek, sağlam bir model seçin. DLR'lerde sırf bu yüzden metal alaşım gövdeli, yalıtımlı modeller tercih ediliyor.
Pratik ipuçları
* Uzun süreli fotoğraf gezilerine çıkıyorsanız pil performansı yüksek bir makine alın; tabii bellek kartlarınızın kapasitesini de ona göre seçin.
* Zaman içinde fotoğrafçılığınızı geliştirdiğinizde ihtiyaçlarınızın değişeceğini unutmayın. Tabii sürekli gelişen dijital fotoğraf makineleri tüketim çılgınlığını da desteklediği için bir kaç yılda bir model değiştirme ihtiyacını zaten hissedebilirsiniz, ama fotoğrafçılığı ciddiye alacağınızı hissediyorsanız en azından şip-şak çekim amaçlı bir makine almayın.
* Böcek, çiçek gibi makro konulara ilgi duyuyorsanız, objektifin makro becerisine ve nesneleri ne kadar yakından netleyebildiğine dikkat edin.
* Özel infrared filtrelerle infrared fotoğraf çekimi yapacaksanız, bazı makinelerin (Sony'nin Nightshot özelliğine sahip makineleri gibi) buna çok elverişli olduğunu, bazı makinelerin ise, sensör önündeki bazı filtreler nedeniyle infrared çekime uygun olmadığını unutmayın.
* Kompakt makineden DSLR'ye geçenler, başlangıçta sonuçların (özellikle keskinliğin) istedikleri gibi olmadığından şikayet ederler. Bu hem DSLR makinenin özelliklerine alışma meselesidir, hem de aldığınız objektifin optik kalitesi büyük önem taşımaya başlar.