ABD’nin “Kıyamet Uçağı” olarak bilinen Boeing E-6B Mercury, geçtiğimiz günlerde Oklahoma’dan havalandı, Nebraska ve Iowa üzerinde uçuş yaparak tekrar Oklahoma’ya iniş gerçekleştirdi. Uçuş takip sistemi AirNav’a göre, uçak Offutt Hava Kuvvetleri Üssü’nün üzerinden geçti. Bu üs, ABD’nin nükleer komuta merkezi olarak biliniyor ve uçuşun dikkat çekmesinin sebebi de bu.
Soğuk Savaş döneminde, nükleer savaşlar olası bir tehdit olarak görülüyordu. Hem ABD hem de Sovyetler Birliği, bu tehlikeye karşı önlem olarak “kıyamet uçakları” üretti. Bu uçaklar, liderlerin nükleer çatışma sırasında emir verebileceği, gökyüzünde hareket eden savaş odaları olarak tasarlandı. Boeing E-6B Mercury de bu geleneğin bir parçası. Hem nükleer saldırılara hem de elektromanyetik darbelerin etkilerine dayanabilecek şekilde geliştirildi. Ayrıca uydu iletişim sistemleri sayesinde liderlerin, diğer dünya liderleriyle iletişimde kalmalarına olanak tanıyor.
10 Mart’taki uçuş ve görev tanımı
10 Mart’ta havalanan kıyamet uçağı, Minuteman kıtalararası balistik füzeleri fırlatma kapasitesine sahip bir E-6B Mercury idi. ABD Donanması Havacılık Sistemleri Komutanlığı’nın açıklamasına göre bu uçak, stratejik bir hava komuta merkezi ve iletişim platformu olarak tasarlandı. E-6B, ABD Başkanı, Savunma Bakanı ve Stratejik Komutanlık için güvenilir ve dayanıklı bir hava Nükleer Komut, Kontrol ve İletişim (NC3) çözümü sunuyor. Ayrıca, “TACAAMO” (Take Charge and Move Out) misyonu ve Hava İhbar Sistemi (ALCS) aracılığıyla kara tabanlı kıtalararası balistik füzelerin fırlatılmasını da destekliyor. Bu çift görevli uçak, 1998’den bu yana operasyonel görevlerini sürdürüyor.
E-6B Mercury, 72 saate kadar havada kalabiliyor ve bu süre zarfında yakıt ikmali alarak operasyonlarını sürdürebiliyor. Tasarımı, liderlerin güvenli bir şekilde komuta zincirini devam ettirebilmesini sağlıyor. Ancak “kıyamet uçağı” adı her ne kadar korkutucu bir anlam taşısa da, ABD bu uçaklarla düzenli tatbikatlar yaparak hem ekiplerin hazırlık seviyesini hem de uçakların işlevselliğini test ediyor. Örneğin, 2020 yılında ABD başkanı Donald Trump ve First Lady Melania Trump COVID-19’a yakalandığında, kıyamet uçaklarının ABD’nin doğu ve batı kıyılarında uçtuğu görülmüştü. ABD Stratejik Komutanlığı Sözcüsü Karen Singer, o dönemde bu uçuşların planlı tatbikatlar olduğunu ve zamanlamanın tamamen tesadüf olduğunu açıklamıştı.
Son dönemdeki hareketlilik
ABD, 10 Mart’taki uçuş dahil olmak üzere son dönemde bu uçaklarla ilgili ayrıntılı bilgi paylaşmasa da, bu hafta içinde üç farklı E-6B Mercury uçağı daha görüldü. Bunlardan biri Tulsa yakınlarında uçarken, bir diğeri Texas’ın Bonham şehrine uçup ardından Oklahoma’ya döndü. Bu uçuşlar, donanmanın hazırlık seviyesini koruma ve test etme çalışmalarının bir parçası olarak görülüyor.