"Nokia netbook'ları öldürüyor.", "İşte iPhone-katili bu.", "Google cep telefonu böyle olmalıydı", "Çıkmasını bekleyemiyorum"... İnternette Nokia N97 hakkında yapılan yorumlar Barselona'da tanıtılan bu cihazın neredeyse her yerde bir umut dalgası oluşturduğunu gösteriyor. CHIP Online Nokia World'de tanıtılan N97'yi bir teste tâbi tutma şansı yakaladı.
Cep telefonu pazarının lideri sunumlarda, videolarda ve röportajlarda büyük vaatlerde bulundu ve bunların sonucu olarak gittikçe daha da artan bir hayran kitlesi oluştu.
CHIP Online'ın N-serisinin yöneticisi Ukko Lappalainen ile yaptığı röportajda N97'nin var olan bir modelin geliştirilmiş sürümü değil, bilakis tamamen yeni nesil bir cihaz olduğu ortaya çıktı. Nokia şimdiye kadar N-serisi telefonları "Multimedia Computer" olarak tanımladı, N97 ile mobil internet merkezi çağının başlaması bekleniyor. Diğer bir deyişle Nokia, en sonunda mobil internet konusunda bir adım atmış olan Apple ve Google ile savaşı başlatıyor.
Finlandiyalılar sezgisel bir şekilde kullanılması beklenen ve geniş donanım yelpazesi sunan kızaklı bir model ile karşılık veriyor: Dokunmatik ekran üzerinden parmakla veya klavye üzerinden sıradan cep telefonları gibi. GPS navigasyon, 5 Megapiksel kamera, 32'den 48 GB'a kadar genişletilebilen bellek ve multimedya çalar fakat başrolü internet oynuyor: N97 mobil-internet ve PC-internet arasındaki farkları ortadan kaldıracak.
Nokia N97'nin yaklaşık 660 Euro (yurtdışı fiyatı) karşılığında satışa sunulması bekleniyor ki, daha fiyatı bile sunduğu özelliklerin yanında bir savaş başlangıcını çağrıştırıyor. Nokia hayranlarını üzecek olan tek şey "2009'un ilk yarısı içinde herhangi bir zaman" şeklindeki çıkış tarihi. Nokia bu ifade ile hem hayranlarını kıvrandırıyor hem de gerekli optimizasyonlar için zaman kazanıyor. Bu zamana da ihtiyaç var, zira Nokia World'de tanıtılan N97 bir beta-sürümü ifade ediyordu. Hem dış görünüş hem de menü ve fonksiyon yapısı yeniden elden geçirilecek. CHIP Online, uygulama testinde bunu da göz önünde bulundurdu.
Donanım (I): Dokunmatik ekran ve multimedya
8,89 cm büyüklüğündeki ekran 640 x 360 piksel çözünürlükle parlıyor ve ikonları, fotoğrafları veya videoları 16 milyon renk desteğiyle gösteriyor. Eğer kullandığınız anda ekranın üzerine güneş vurmuyorsa menüler parlak hale geliyor, ama aşırı gösterişli bir şekilde değil; Multimedyadan ziyade Office görünümünde.
S60 serisi işletim sisteminin 5. sürümü başlangıç ekranındaki widget'ler ile karşımıza çıkıyor. Bu araçlar kullanıcı tarafından ekrana istenilen şekilde dağıtılabiliyor. Test cihazındaki widget'ler en sık görüştüğünüz kişilerin resimleri, "kişi listesi-posta-tarayıcı-takvim" kısayolu, hava durumu, saat veya müzik çalar gibi araçlardan oluşuyordu. Dokunmatik ekranda hangi wigdet'lerin duracağına kullanıcı karar veriyor. Parmak ile resimleri yeniden sıralayabiliyor ve sola doğru silme hareketi ile tüm ekran temizleniyor. Bu özellik bile N97'ye "sadece iPhone havası" vermekten öteye gidiyor.
Eğer geleneksel yöntemlerden hoşlanıyorsanız S60 menüsünün sağ aşağısındaki menü tuşuna da basabilirsiniz. Nokia, kullanıcılara cihazı mümkün mertebe kendi isteklerine göre uyarlama fırsatı vermek için birden çok yol sunmak istiyor. Bir diğer örnek: Klavyenin sol tarafına yerleştirilmiş yön-tuşları sayfa kaydırma veya menü bileşenlerini çağırma imkânı sunuyor.
Kamera ve Müzik: Her zamanki gibi güçlü
N97'de kamera ön planda değil, sonuçta önceden de tanıdığımız Carl-Zeiss objektifli ve otomatik odaklamalı 5 Megapiksel kamera ile beraber geliyor. Test modeli ile fotoğraf çekmek mümkün değildi, sadece lens korumasını açıp kapayabildik. Telefonda kayıtlı olan resimlerin kalitesi ise N95 gibi daha eski N-serisi modellerinkine benziyordu.
Müzik çalar Nokia 5800 XpressMusic'tekine denk. Aynı 5800'da da olduğu gibi 3,5 mm.lik kulaklık girişine istediğiniz kulaklığı takabiliyorsunuz.
Dokunmatik ekran videoları BlackBerry Storm'dak gibi iyi bir kalitede gösteriyordu. Akıcı bir şekilde gerçekleşen görüntü aktarımı ekrana yapılan ufak bir dokunuş ile durdurulabiliyor ve video menüsü ön plana çıkıyor. Nokia'ya göre N97, iPhone'un aksine yaygın tüm web-video formatlarını destekleyecek; Flash de dâhil. Depolama alanı ise sorun değil: Nokia cihaza 32 GB'lık dâhili bellek ekliyor ve istenirse bu miktar micro-SD kartlar ile 48 GB'a yükseltilebiliyor. Karşılaştırmak gerekirse: Rakip telefon şu an için 32 GB sınırında takılı kaldı.
Donanım (II): İnternet ve navigasyon
Geliştiricilerin N97 ile ağırlık vermek istedikleri asıl konu internette sörf yapma rahatlığını aynı Apple'daki gibi yaşatmaydı. Bizim izlenimimiz: Nokia bu amacına çok yaklaştı.
Gerçi Barcelona'da tanıtılan ve N97 için optimize edilmemiş bir Nokia-tarayıcı ile sörf yaptık ama bunu fark etmek neredeyse imkânsızdı: Web sayfaları WLAN sayesinde çok hızlı bir şekilde ekrana geliyor, sonrasında ise parmakla sayfanın istenilen noktasına hareket edilebiliyor. Bir dokunuş o an bakılan kesiti büyütmeye yetiyor, sayfa kaydırma da aynı iPhone'da olduğu gibi hızlı gerçekleşiyor. Fakat sayfaları yakınlaştırmaya yarayan çoklu-dokunmatik kullanım N97'de yok.
Yine de web sitelerine metin girişinde bulunma çok rahat gerçekleşti. Kızak mekanizması ekrana 35 derecelik bir açı veriyor, bu sayede kullanıcı düğmelere basarken ekranı da gözlemleyebiliyor. Bu durum yazı girişini ve dokunmatik kullanımı kolaylaştırıyor. Tarayıcı konfor arttırıcı birçok özellik sunuyor, mesela önceden girilmiş web siteleri bir slayt gösterisi şeklinde ekranda beliriyor, yer imleri zaten temel donanım arasında yer alıyor.
Nokia'nın stratejisi içinde kullanıcıların internetten ekstra widget'ler indirebilmesi de var. Böylece piyasa lideri Nokia, N97'ye her türlü çevrimiçi ve çevrimdışı uygulamanın kapısını açmış oluyor. www.widsets.com sitesinin de doğruladığı gibi güncel N-serisi cep telefonları için de widget'ler mevcut; Flickr fotoğraf hizmetinden Sudoku'ya kadar her şey var. Nokia'nın da Apple'dan esinlenip bir App-Store açıp açmayacağı ise henüz belli değil. Biz ise N97'nin pazar başlangıcıyla beraber yeni programların sunulduğu bir App Store'un açılacağını düşünüyoruz. N-serisinin tasarımcısı Axel E. Meyer'ın verdiği bilgilere göre binlerce geliştirici yeni nesil Series-60 için ek uygulamalar geliştirmekle uğraşıyor; doğal olarak N97 de bu kapsama giriyor.
Navigasyon ve Web 2.0: İyice harmanlanmış
Konu navigasyon, yerel hizmetler ve coğrafi etiketleme olunca N97, Ovi ve Nokia Maps 3.0 platformları interneti sonuna kadar kullanıyor. A-GPS uydu destekli GPS alıcısı birçok kullanım imkânının önünü açıyor.
Sadece bir örnek: Kullanıcı Ovi.com'da yol planını Nokia Maps ile rahatça hazırlayabiliyor, gezip görülecek yerleri öğrenip bu bölgeleri üç boyutlu şekilde görebiliyor. Son olarak N97'yi bilgisayara bağlayıp yol planını eşitleyebiliyor. N97, Nokia Maps 3.0 ile birleştiğinde tam teşekküllü bir navigasyon sistemi de olabiliyor fakat bu kullanım tipi ücrete tâbi oluyor. Bu ücretin karşılığında ise kullanıcıya sosyal ağ dünyasının tüm kapıları açılıyor: Fotoğraflar mevki bilgileriyle ilişkilendirilip ön yüklü olarak gelen Ovi-erişimi sayesinde diğer kullanıcılarla paylaşılabiliyor. Firma Ovi'yi MySpace ve Facebook gibi platformlara rakip olması için geliştiriyor.
Sörf yapma işlemi ya WLAN ya da 7,2 Mbit/s HSDPA ile gerçekleşiyor; bu değer şu anki cep telefonu teknolojisiyle aynı seviyede.
Uygulama: Klavye artısı
Yaptığımız testlerde ön seri modeldeki klavyenin bile son derece rahat kullanıldığını tespit ettik ki, bunun sebebi daha çok tuşlar arasındaki mesafe oldu. Bir kısa mesaj veya uzun bir e-posta yazmak beklenenden daha rahat gerçekleşti.
N97'nin dokunmatik ekranında da geçerli: Bir yüzeye bastığınız anda hemen tepki veriyor. Hem de anında. Sayfa kaydırma ve fotoğraflar arasında gezine aynen iPhone'da olduğu gibi rahat. Kullanıcı N97'yi yan tarafa çevirdiğinde ekran görünümü de anında değişiyor. Bunun için Nokia takdiri hak ediyor, zira seri modellere geçiş yapıldığında bu ikna edici kontrol ancak daha iyiye gidebilir.
Kullanım çeşitliliği ikinci bakışta ortaya çıkıyor. Bu durum özel menü tuşlarının yanında sörf/yazı girişi sırasında işinizi kolaylaştıran yön-tuşları için de geçerli. Dokunmatik yönetim menünün en derin noktalarında bile rahatlıkla çalışıyor ve istendiği zaman tuşlarla yönetime geçiş yapılabiliyor. Sadece dokunmatik ekran fanatikleri bu alternatiften tamamen vazgeçebilecektir. Geri kalan kitle ise N97'nin klavyesi sebebiyle iPhone'dan daha kalın olmasını göze alacaktır.
Detay hevesi
117 x 55 x 16 mm ebatlarında ve 150 gram ağırlığındaki N97, her köşesindeki ince detaylarla ilgi çekmeye başaran nadir telefonlardan biri oluyor. Bu durum hoparlörlerde, USB girişinde ve kasanın üst tarafında kendini belli ediyor. Aynı zamanda sıkı bir şekilde yerine oturan kızak mekanizması ve cihazın kamerasındaki kapak da bu detay bütünlüğünü doğruluyor. Kısacası N97 çok şık. Dokunmatik ekran ve dopdolu bir donanımla beraber gelen her cep telefonunda rastlanan bir durum değil, bakınız Google cep telefonu.
Genel olarak bakıldığında Nokia eski güçlü yanlarıyla (menü düzeni, klavye) yeni dokunmatik ekranı birleştiriyor. İlk bahsettiğimiz çoklu-görev prensibi için de geçerli. Birden çok programı aynı anda başlatıp iPhone kullanıcılarını kıskandırabilirsiniz.
Sonuç: En iyi paket
Apple iPhone'u üretirken Nokia neredeydi? Soru cevaplandı: Evet, uzun sürdü ama N97 güncel dokunmatik ekranlı telefonları rahatlıkla sollayabilir.
Nokia'nın Barselona'da daha olgunlaşmamış bir modeli tanıttığını göz önünde bulundurduğumuzda bu diyeceğimiz biraz arsızca olabilir: Nokia şıklığı, kullanıcı dostu olmayı ve devasa bir donanım yelpazesini tek bir cihaz içinde toplamayı başardı. N97 yenilikçi cihazlardan oluşan bir kuşağın kapısını aralıyor ve Nokia'nın kendisine bile rakip oluyor: Communicator serisi, dev ekranlı hepsi-bir-arada çözüm sayesinde gereksiz hale geliyor.
Bu durum Nokia'nın N97'yi geliştirirken sadece cep telefonlarına odaklanmadığını, aynı zamanda netbook trendlerini de dikkate aldığını gösteriyor. N-serisinin gelişmiş bir sürümü aşağı yukarı bir netbook'un yerine geçebilir.
Testte bizi en çok ikna eden unsurlar dokunmatik ekranın ve web tarayıcısının hızı oldu. Navigasyon ve hizmetlerin birleşimi gerçek bir artı değer sağlıyor, geri kalan donanım ise hiçbir isteği geri çevirmiyor.
Alternatifler
iPhone ve HTC Touch HD veya Blackberry Storm gibi rakipleri. N97'nin tek eksiği belli olmayan pazar başlangıcı. Eğer çok geç gelirse yeni nesil bir iPhone çıkabilir, keza diğer üreticiler de uymuyor.