32 ya da 64 bit Windows arasında karar verirken size yardımcı olacak gerçekleri ve araçları bu makalemizde paylaşıyoruz.
Gerçekten 64 bit'e geçince performansını artacak mı, buna ihtiyacınız var mı ve bu geçiş büyük sorunlara yol açar mı? Hepsi de kullanıcıların aklından geçen sorular.
İşe temelinden başlayalım, alışık olduğunuz ya da duyduğunuz 64 bit şikayetlerinin ve sorunlarının temel kaynağı Windows XP 64 bit'tir. Oldukça erken çıkan bu sürüm, hazırda uygun yazılım havuzu olmadığı için kullanıcıların "64 bit sorunludur" düşüncesinin doğuşuna sebep olmuştur.
Yazılımdan kasıt sadece kurulan uygulamalar değil, donanımların tanınmasını ve düzgün çalışmasını sağlayan sürücüleri de kapsamaktadır. İyi haber şu ki, Microsoft donanım üreticilerini sıkı denetledi ve Vista'da yaşananların aksine üzerinde Windows 7 uyumluluk sertifikası taşıyan donanımlara ve yazılımlara güvenebilirsiniz.
64 bit'in durumu ne?
64 bit'te ilk ve en büyük kazancınız 4 GB bellekten fazlasını kullanabilmektir. Bellekten öte 64 bit mimarinin en büyük getirileri işlemci ve ekran kartı performansıdır. Bu durumu ortaya koyan sonuçları da sizlerle paylaşacağız.
Eski bilgisayarlarda ya da netbook türü zayıf cihazlarda 64 bit desteği pek yoktur. Desteğin ötesinde zaten gerek de yoktur. Çünkü 64 bit işletim sistemi sihirli bir performans arttırıcı değildir, sadece yeni nesil donanımların gerçek gücünün kullanılmasını sağlayan yazılım desteğidir.
Günümüzde 64 bit yazılım ve donanım desteği çok yaygın ve sağlam bir şekilde oturmuştur. Önümüzdeki günlerde 32 bit ufak ufak terk edilecek. 64 bit işletim sistemi, hem 64 bit donanım, hem 64 bit yazılımdan tam gaz yararlanmak için gereklidir.
Son 3-4 senede satın aldığınız bir bilgisayar büyük olasılıkla uyumludur ve geçiş sizin için yararlıdır. Bundan sonra alacağınız bilgisayarlarda ise 64 bit'e geçişte tereddüt etmeyin.
İşlemciniz destekliyor mu?
Athlon 64, Athlon X2, Phenom, Athlon 64, Turion, Intel Core 2 gibi işlemcilerden beri ortalama bir işlemci bir 64 bit desteğine sahip. Hatta bazı Celeron ve Pentium modelleri bile 64 bit destekli.
Mevcut bir bilgisayarın 64 bit uyumlu olup olmadığını anlamak için CPU-Z'den yararlanabilirsiniz. Bu ufacık program işlemcinizin bütün detaylarını gösterir; hem de başka uygulamaların gösteremediği detayda...
Burada EM64T ve AMD64 ibarelerini görürseniz işlemcinizin 64 bit uyumlu olduğunu anlayabilirsiniz. Emin değilseniz işlemciniz hakkında araştırma yapmanız gerekir.
Sisteminizi analiz edin!
Sisteminizi 64 bit'e geçirmeden önce analiz yapmak için Microsoft'un ücretsiz sunduğu Windows 7 Upgrade Advisor yazılımını kullanabilirsiniz.
Bu uygulama bilgisayarınızdaki donanım ve yazılımları tarayarak ne kadarının uyumlu olduğunu size gösterir. Potansiyel sorunları ve sistemde yavaşlamaya sebep olabilecek etkenleri de gözler önüne serer.
Anakartın kontrol edilmesi de çok önemlidir, 4GB'tan fazla RAM kullanmak için geçiş yapacaksanız anakartın bunu destekleyip desteklemediğini de bilmelisiniz.
SiSoft Sandra ile anakartınızın özelliklerini öğrenebilirsiniz. Bu değerler anakartınızın çipsetine göre size gösterilir. Bazı anakartlarda çipsetin desteklediğinden daha az bellek kullanılmak üzere kısıtlamalar getirilmiş olabilir. Anakart üreticinizin sitesinden tam model isminin özelliklerini öğrenin.
Bazı durumlarda bellek kısıtlamaları BIOS güncellemesiyle ortadan kaldırılabilir, özellikler değişebilir.
Her şey yolundaysa kullanacağınız yazılımların uyumlu olup olmadığı meselesine geçebiliriz. Artık uygulamalar yaygın 64 bit desteğine sahip. Bazıları 64 bit'ten gerçekten faydalanıyor, ancak bazıları bunu simüle ederek sadece uyumlu çalışıyor.
64 bit'e geçiş ne kazandırır?
Peki bu geçiş bize ne kazandırdı? Yaptığımız multimedya testlerinden örnek değerlerle bunu özetleyebiliriz.
Video dönüştürme işleminde 32 bit işletim sisteminde aynı donanım ve yazılım ile dakikada 0.99 GB, 64 bit işletim sisteminde 1.15 GB dönüştürmek mümkün. Yani sadece yazılım değişikliği ile yüzde 15 performans artışı sağlanabilir.
Veri sıkıştırma ve açma işlemlerine bakacak olursak oldukça dramatik bir fark görürüz. 32 bit'de dakikada 0.21 GB veri işleyen sistem, 64 bit ile 1.41 GB ver işliyor, yani yüzde 671 performans artışı mümkün; kısaca 6-7 katı diyebiliriz.
İşlemci benchmark sonuçlarına baktığımızda ise 32 bit'te 10.058, 64 bit'te 11.403 puan aldığını görüyoruz. Sonuçta performans için 64 bit'e geçmekte fayda olduğu açıkça ortada. Elbette klasik ofis uygulamaları ve basit programlarda dev bir fark yok.
Yeni bir sistem, yeni bir işletim sistemi
64 bit'e geçişte en büyük farkı Adobe Photoshop gibi grafik uygulamalarında görmeniz mümkündür.
Cyberlink PowerDVD de 64 bit'e geçişten faydalanan yazılımlar arasında. Bu tür uygulamaları satın almadan önce 64 bit sürümleri olup olmadığını ve lisansınız 32 bit ise 64 bit'e ücretsiz geçiş hakkınız olup olmadığını da araştırmanızda fayda var.
Bu yeni nesil uygulamaların en büyük farkı DirectX 11 ile birlikte CPU yerine GPU kullanarak 10 kata kadar daha yüksek performans sağlamaları oluyor. Bu trend gelecekte de yaygınlaşarak devam edecek.
Windows 7, 64 bit, DirectX 11 ve yeni nesil işlemciler ekran kartları, hızlı DDR3 bellekler, SSD'ler ve daha fazlası... Hepsini bir arada kullanırsanız pahalıya patlayacağı ancak müthiş bir performans vereceği kesin.
Özetlemek gerekirse, yeni ve güçlü bir bilgisayarda tercihiniz artık 64 bit olmalı. Şu andan sonra, 32 bit'i tercih etmeniz için, zorunluluklar dışında hiçbir neden yok.