Berk Toparlak
5.300 yıl kadar önce Alplerde yaşadığı belirlenen "buz adam"ın mumyası Ötzi'de, dünyanın en eski kan örneğine rastlanıldığı söyleniyor. İtalyan ve Alman bilim adamları, atomik kuvvet mikroskobu kullanarak, sırtına saplanan ok yüzünden ölen ve bir buzul kütlesi içinde bulunan Bakır Çağı'na ait Ötzi'nin kan örneklerini araştırdı.
Bolzano'daki Avrupa Akademisi Mumyalar Enstitüsü başkanı Profesör Albert Zink, bu kan örneklerinin, günümüz insanınkine bir hayli benzediğini belirtti. Bilim adamları son yirmi yılda, Avusturya-İtalya sınırında iki tırmanışçı tarafından bulunan Ötzi'nin karın, bağırsak ve dişlerinden veri topluyordu.
İsmini bulunduğu bölgeden alan Ötzi, kahverengi saçlı ve 0 kan tipine sahipti. 5.300 yıl önce dağa tırmanırken sırtına yediği ok tarafından ölen Buzadam'ın, öldüğünde 45 yaşında olabileceği belirtiliyor.
Zink ve ekibi tarafından kullanılan nanoteknoloji uygulaması sayesinde, Ötzi'nin doku yüzü tarandı. Kullanılan bu uygulama doku üzerinde hareket ettikçe, sensörler üç boyutlu bir görsel oluşturarak, dokuyu en ufak noktalarına ve çizgilerine kadar inceledi.
İşte Buzadam Ötzi'nin bize gösterdikleri... Haberimizin ikinci sayfasında...
Ötzi'nin bize gösterdikleri...
Zink, ekibiyle incelediği alyuvar hücrelerinin, günümüz insanındaki gibi tipik halka şeklinde olduğunu belirtti. Bu alyuvar hücrelerin günümüze kadar dayanmasının hayli ilginç olduğunu söyleyerek, adli tıbbın bu verileri kullanarak günümüz cinayetlerini çözmesine yardımcı olacağını ekledi.
Bu yılın başlarında bilim adamlarının çıkardıkları gen haritasına göre, Buzadam'ın yakın-doğu kökenlerine karşı bir şekilde kahverengi gözlü ve kalp hastalıklarına eğilimli olduğu belirlenmişti. Ötzi, Neolitik tarım toplumları arasında yaygın olan laktoz duyarlılığına sahipti ve ayrıca keneler tarafından yayılan bakteriyel bir enfeksiyon olan Lyme hastalığının ilk taşıyıcılarındandı.
Zink çalışmalarını, Bolzano'daki İtalyan meslektaşları ve Münih'teki Nano Bilimleri Merkezi'nden Marek Janek ve Robert Stark ile birlikte yürüttü. İnceledikleri şeyin kan örneği olduğundan şüphe etmemek için, bilim adamları Raman spektroskopi denilen alternatif bir analitik yöntem kullandılar. Bu yöntemde, lazer ışığı doku örneğini aydınlatıyor ve saçılan ışığın analizi sayesinde çeşitli moleküllerin teşhisi gerçekleşiyor.
Zink son olarak, ekibiyle birlikte Ötzi'nin enzim, protein ve bağışıklık sistemini inceleyerek, bu alanda daha geniş kapsamlı bilgiler elde etmek istediklerini belirtti.